Biển Đông: Bắc Kinh tăng áp lực trước ngày toà án quốc
tế phán quyết
Các viên chức ASEAN và thứ trưởng Ngoại Giao Trung
cộng Lưu Chấn Dân nhân hội nghị ASEAN-Trung cộng về thực thi DOC tại Singapore
ngày 27/04/2016. REUTERS/Edgar Su
Toà
án Trọng tài Thường trực tại La Haye sắp ra phán quyết về vụ Phi Luật Tân kiện Trung
cộng tranh giành chủ quyền tại Biển Đông qua đường 9 đoạn. Dự đoán sẽ bị bất
lợi, Bắc Kinh cố gắng chiêu dụ một số nước ủng hộ lập trường của mình và gây
chia rẽ nội bộ ASEAN.
Bắc
Kinh cảm thấy bất an vì một loạt các động thái ở Tây phương, theo South China
Morning Post. Các đại cường tây phương như Mỹ, châu Âu đã kêu gọi Bắc Kinh hãy
tuân thủ phán quyết của Toà Án Trọng Tài Thường Trực.
Một
chiến dịch vận động công luận lên án Bắc Kinh đang diễn ra rất mạnh tại Hoa Kỳ.
Washington chuyển quân thường xuyên hơn, trấn đóng năm căn cứ mới tại Phi Luật
Tân và tuần tra chung tại Biển Đông. Nỗ lực dài hơi của Nhật đã huy động G7 lên
án hành động vũ lực độc đoán ở Biển Đông và Hoa Đông.
Theo
Japan Times, trong hai tuần vừa qua, Bắc Kinh đã thu được một số thành quả
trong chiến thuật lôi kéo một số quốc gia ủng hộ lập trường chống «
quốc tế hóa » hồ sơ Biển Đông. Ấn Độ, Nga, Pakistan, Belarus, hai nước
Lào và Brunei, tuy là thành viên của ASEAN, đã nghiêng theo Trung cộng.
Nỗ
lực chiêu dụ của Bắc Kinh được khởi động từ tháng Tư, nhân một cuộc họp tay ba
cấp ngoại trưởng của Trung cộng, Nga và Ấn Độ. Lần đầu tiên một bản thông cáo
chung về Biển Đông được công bố, nhưng với nội dung hoàn toàn là một bản sao
của lập trường Trung cộng: giải quyết xung khắc bằng đàm phán song phương giữa
hai bên có liên can.
Vài
ngày sau, bộ ngoại giao Trung cộng ra thêm một bản thông cáo cho là ba nước
Đông Nam Á là Cam Bốt, Lào và Brunei đồng thuận với Trung cộng. Ngay lập tức,
Phnom Penh, mặc dù có tiếng « thân » Bắc Kinh, đã vội vã cải
chính. Phát ngôn viên chính phủ Hun Sen tuyên bố hoàn toàn « không thảo
luận, không thỏa hiệp » với Vương Nghị, khi ngoại trưởng Trung cộng
đến vận động. Brunei, đến hôm nay cũng không lên tiếng là có ủng hộ hay không.
Cũng
trong chiến thuật hóa giải mọi chống trả trong khu vực, chủ tịch Trung cộng Tập
Cận Bình, mà từ nay kiêm nhiệm tổng tư lệnh tối cao quân đội Trung cộng, hôm
thứ năm 28/04, đề nghị thăm dò « cách tiếp cận mới về an ninh khu vực »,
để thay thế điều mà ông gọi là « tư duy lỗi thời » dựa trên
một liên minh do Mỹ lãnh đạo.
Và
sau khi đã xây dựng một loạt đảo nhân tạo lấn chiếm của Việt Nam và Phi Luật
Tân để làm tiền đồn, trong bản tin của Tân Hoa Xã cùng ngày 28/04, Bắc Kinh đưa
ra « sáng kiến hợp tác quốc tế » đặt trên nền tảng «
đối tác giữa Trung cộng, ASEAN và Đông Á ».
«
Mưu sự tại nhân… »
Theo
nhận định của chuyên gia an ninh Châu Á Thái Bình dương Jonathan Bershire
Miller, thâm ý của Bắc Kinh là dùng quyền lợi làm mồi nhử để phân hóa và làm
rạn nứt ASEAN, bỏ rơi Phi Luật Tân. Lãnh đạo Trung cộng nghĩ rằng có thể làm
phán quyết của Toà Án Trọng Tài Thường Trực mất tính chính danh, khi có nhiều
thành viên của ASEAN và cường quốc như Nga, Ấn, Pakistan … không ủng hộ.
Nhưng
theo chuyên gia Jonathan Bershire Miller, mưu kế của Bắc Kinh sẽ khó thành, vì Trung
cộng chỉ lôi kéo được « khách hàng hay chế độ thân thiện ». Tiếng
nói ủng hộ lập trường của Bắc Kinh do vậy mất hết trọng lượng.
Mặt
khác thâm ý gây chia rẽ của Trung cộng đã bị ASEAN tố giác. Giới ngoại giao
Singapore đặt câu hỏi như tát vào mặt « phải chăng Trung cộng muốn can
thiệp vào nội bộ ASEAN ? »
Tú Anh (RFI)
Căng thẳng gia tăng trước phán quyết về
Biển Đông
Những nhà hoạt động sinh viên Phi Luật Tân cầm mô hình
tàu Trung cộng để phản đối việc xây dựng đảo gần đây và yêu cầu Trung cộng ra
khỏi nhóm các đảo đang tranh chấp ở quần đảo Trường Sa thuộc Biển Đông, trong một
cuộc biểu tình tại Manila, Phi Luật Tân, ngày 03 tháng 3 năm 2016.
Trong khi Phi Luật Tân chờ đợi phán quyết của
tòa án trọng tài quốc tế về vụ kiện thách thức những tuyên bố chủ quyền của Trung
cộng đối với gần như toàn bộ Biển Đông, dường như rõ ràng là bất kể phán quyết
ra sao thì tranh chấp cũng đang gia tăng cường độ.
Trung cộng nói những mối quan hệ quân sự đang
gia tăng của Washington và sự hiện diện của Mỹ trong khu vực là điều đang khơi
lên căng thẳng ở Biển Đông - không phải những tuyên bố chủ quyền rộng lớn của
Bắc Kinh chồng lấn những vùng đặc quyền kinh tế của những nước khác.
Dù quốc tế đã kêu gọi Bắc Kinh chấp hành phán
quyết, Trung cộng nói rằng họ sẽ phớt lờ phán quyết mà dự kiến sẽ được đưa ra
trong vài tuần tới.
Các viên chức Mỹ nói rằng việc tăng cường
quân lực không nhắm vào Trung cộng, nhưng những lo ngại về những ý định và hành
động của Bắc Kinh trong khu vực rõ ràng đang đóng một vai trò.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter nói:
"Chúng tôi đang tăng cường vai trò
quân sự của mình trong khu vực nhưng việc đó không phải là để khiêu khích bất
cứ điều gì. Việc đó là để tiếp tục ủng hộ hệ thống những nguyên tắc và hòa bình
và an ninh mà đã cho phép khu vực này phát triển thịnh vượng suốt mấy thập niên
ở đây."
Hành động mà Trung cộng có thể đưa ra để đáp
trả là Bắc Kinh có thể bắt đầu cải tạo đất để xây cất Bãi cạn Scarborough, một
bãi đá đang tranh chấp mà Trung cộng gọi là Đảo Hoàng Nham. Bãi đá này cách
Vịnh Subic chưa đầy 200 kilômét và nằm hẳn bên trong vùng đặc quyền kinh tế của
Phi Luật Tân.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung cộng Hoa
Xuân Oánh nói: "Tôi muốn nhắc lại
rằng Bãi cạn Scarborough là một phần cố hữu của lãnh thổ Trung cộng. Bất kể
hành động nào mà Trung cộng có thể thực hiện hoặc không thực hiện thì nó vẫn
nằm trong phạm vi chủ quyền của Trung cộng."
Dù phán quyết đứng về bên nào, Bắc Kinh sẽ
không im tiếng.
Chỉ mới cuối tuần này, một hàng không mẫu hạm
của Mỹ đã bị từ chối cho cập cảng ở Hong Kong. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash
Carter đã lên chính hàng không mẫu hạm này vào tháng 4 trong khi nó đang hoạt
động ở Biển Đông.
Tin VOA
Nam Dương kêu gọi Mã Lai và Phi Luật Tân cùng tuần tra
trên biển
Một chiếc tàu Mã Lai bị cướp biển bỏ rơi gần bãi
Tubbatahha thuộc vùng biển Sulu. Ảnh do lực lượng tuần duyên Phi Luật Tân công
bố ngày 29/04/2012.AFP
Vào
ngày 05/05/2016 tới đây, ngoại trưởng và lãnh đạo quân đội ba nước Nam Dương, Mã
Lai và Phi Luật Tân sẽ họp lại tại Jakarta để thảo luận vấn đề tăng cường an
ninh hàng hải. Một trong những biện pháp đề nghị là khả năng tuần tra hỗn hợp
giữa ba nước.
Cuộc
họp được triệu tập theo sáng kiến của Nam Dương, đang đặc biệt lo ngại sau vụ
14 thủy thủ Nam Dương bị bắt cóc ở vùng biển Phi Luật Tân hồi tháng 3.
Theo
các nguồn tin báo chí, nhân hội nghị này, đại diện ba nước sẽ đề cập đến khả
năng tổ chức những cuộc tuần tra hỗn hợp, một kế hoạch từng được nêu lên trong
quá khứ, nhưng đã bị tạm gác qua một bên do các tranh chấp chủ quyền chồng chéo
trong khu vực.
Vấn
đề là trong thời gian gần đây, cướp biển đã lộng hành trở lại, và từ khi lên
cầm quyền vào năm 2014, Tổng thống Nam Dương Joko Widodo đã đưa vấn đề an ninh
hàng hải lên hàng ưu tiên.
Theo
bộ trưởng Nam Dương phụ trách an ninh Luhut Panjaitan, vùng biển giữa Nam Dương
và Phi Luật Tân đang càng ngày càng mất an ninh, do đó các nước trong khu vực
không thể để nơi này biến thành một « Somalia mới ».
Từ
giữa thập niên 1960 đến nay, đây là một trong những nơi có nhiều hải tặc hoạt
động. Bên cạnh đó, từ khi các thành phần Hồi Giáo cực đoan ở Mindanao, miền Nam
Phi Luật Tân, nổi dậy chống chính phủ, khu vực đã trở thành ổ bạo loạn Hồi
Giáo.
Mai Vân (RFI)
Trung cộng lập đội dân quân trên biển
Đoàn tàu cá Tàu cộng tại một cảng phía Tây đảo Hải Nam
(Trung cộng). Ảnh chụp ngày 18/06/2014.Reuters
Đoàn
tàu đánh cá Trung cộng ở đảo Hải Nam được tổ chức thành đội ngũ, học tập quân
sự, trang bị vũ khí, được cấp xăng và nước đá miễn phí để vừa đánh bắt hải sản
vừa « bảo vệ chủ quyền » ở Biển Đông. Tin này do chính quyền
Hải Nam xác nhận với Reuters.
Theo
tuyên bố của phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung cộng Lục Khảng thì «
không bao giờ có chuyện Trung cộng huy động ngư dân để khẳng định chủ quyền
biển đảo ».
Trên
thực tế, theo Reuters, hàng chục ngàn tàu cá được trang bị vũ khí, hệ thống
truyền tin, ngư phủ học tập quân sự trở thành dân quân phục vụ trên vùng Biển
Đông.
Khóa
huấn luyện đầu tiên gồm cứu hộ, chiến đấu và thu thập thông tin tình báo được
tổ chức trên bộ và sẽ thực tập trên biển từ tháng 5 đến tháng 8 năm nay. Chính
quyền Hải Nam cho biết trả tiền cho các ngư dân đi học quân sự. Khoảng 50.000
tàu đánh cá được trang bị hệ thống liên lạc với lực lượng tuần duyên, báo cáo
tình hình, sự hiện diện của hải thuyền nước ngoài.
Ngư
dân Trung cộng được tài trợ thay thế thuyền gỗ bằng thuyền vỏ thép và có trang
bị súng. Họ tin rằng quân đội Trung cộng đã « đủ mạnh » để bảo
vệ họ nếu gặp kháng cự .
Trả
lời phỏng vấn của Reuters, một chủ công ty họ Trần cho biết hãng của ông được
nhà nước tài trợ để mua tàu đánh cá loại lớn bằng thép, trọng tải hàng trăm
tấn, để đánh cá tận Trường Sa và « bảo vệ chủ quyền tổ quốc » chống
tàu cá nước ngoài xâm phạm.
Tàu
cá của công ty của ông Trần dừng chân ở đảo Phú Lâm, đảo Hoàng Sa, nơi có các dàn
hỏa tiễn lửa phòng không, để lấy thêm nhiên liệu và báo cáo với tuần duyên. Ông
này cho biết rất mong sử dụng các trạm tiếp liệu mà quân đội Trung cộng đang
xây dựng ở Trường Sa.
Một
chuyên gia quốc tế cho biết là lực lượng dân quân ngư phủ của Trung cộng có
nguy cơ gây xung đột với hải quân quốc tế . Cho đến nay chỉ có chiến hạm mới có
nguyên tắc ứng xử và liên lạc với nhau để tránh đụng độ vì hiểu lầm.
Vấn
đề là một khi dân quân Trung cộng với đội tàu cá đông đảo và tối tân thực hiện
ý đồ thống trị biển Đông của Trung cộng, thì tương lai ngư dân các nước láng
giềng ra sao ? Các nước liên can có đối sách bảo vệ ngư dân hay thụ động?
Tú Anh (RFI)
Mỹ Ấn bàn việc chống tàu ngầm xâm nhập vì lo ngại Trung
cộng
Tầu ngầm lớp Song, do Trung
cộng tự đóng.Wikimedia
Ấn Độ và Hoa Kỳ đang thảo luận về việc giúp đỡ lẫn
nhau truy lùng các tàu ngầm tại Ấn Độ Dương. Reuters hôm nay 02/05/2016 dẫn lời
các viên chức quân sự cho biết như trên. Việc hợp tác này có thể giúp siết chặt
quan hệ quốc phòng Mỹ-Ấn trước tình hình Trung cộng tăng cường các hoạt động
dưới đáy biển.
Cả Hoa Kỳ và Ấn Độ đang hết sức quan ngại trước tầm
vóc và tham vọng của Hải quân Trung cộng, hiện đang ngày càng hung hăng hơn tại
Biển Đông đồng thời thách thức vị thế hiện nay của New Delhi ở Ấn Độ
Dương. Sau nhiều thập kỷ do dự không muốn ngả về phía Mỹ, rốt cuộc tháng
trước Ấn Độ đã chấp nhận mở cửa các căn cứ quân sự cho Hoa Kỳ, để được chuyển
giao công nghệ vũ khí nhằm rút ngắn khoảng cách với Trung cộng.
Hai bên cũng cho biết Hải quân Mỹ-Ấn sẽ bàn thảo về
việc chống chiến tranh tàu ngầm (ASW), một lãnh vực kỹ thuật quân sự nhạy cảm
và về mặt chiến thuật, chỉ có các đồng minh gần gũi mới chia sẻ cho
nhau. Các viên chức Hải quân Ấn Độ nói rằng tàu ngầm Trung cộng được phát
hiện trung bình bốn lần mỗi ba tháng. Một số được trông thấy gần các đảo
Andaman và Nicobar của Ấn Độ, nối với eo biển Malacca, ngõ vào Biển Đông mà
hiện trên 80% số nhiên liệu cung ứng cho Trung cộng phải đi qua.
Hoa Kỳ và Ấn Độ đã tiến hành tập trận hải quân chung,
đều sử dụng kiểu phi cơ P-8 mới, nên có thể chia sẻ dễ dàng hơn các thông tin
siêu nhạy cảm về các hoạt động của tàu ngầm. P-8 là vũ khí săn tàu ngầm hiện
đại nhất của Mỹ, được trang bị các bộ cảm biến có thể truy tìm và nhận diện tàu
ngầm bằng sóng siêu âm và các phương tiện khác.
Phát ngôn viên Hải quân Ấn Độ từ chối đưa ra lời bình
luận, nhưng một nguồn tin khác cũng của binh chủng này nói với Reuters là mục
tiêu sắp tới của cuộc tập trận chung sẽ diễn ra ở phía bắc Biển Phi Luật Tân
vào tháng Sáu tới là nhằm chống tàu ngầm xâm nhập. Nhật Bản, đồng minh thân cận
của Mỹ và cũng đang truy lùng tàu ngầm Trung cộng ở Biển Hoa Đông, cũng sẽ tham
gia.
Theo các chuyên gia, có hai nhân tố liên quan đến việc
hợp tác. Viễn cảnh các tàu ngầm nguyên tử Trung cộng tuần tra đã khiến các nước
phải giám sát các hoạt động xung quanh căn cứ tiềm thủy đĩnh của nước này ở đảo
Hải Nam. Trong khi đó Ân Độ đang chuẩn bị khai trương tàu ngầm tự đóng đầu
tiên, trang bị hỏa tiễn mang đầu đạn hạt nhân.
Nếu tàu ngầm tấn công của Mỹ truy tìm các tàu ngầm
nguyên tử Trung cộng ở Thái Bình Dương, thì Bắc Kinh cũng dự kiến điều nhiều
tàu ngầm tấn công hơn đến Ấn Độ Dương để theo dõi các động tĩnh của New Delhi.
Hoa Kỳ hiện dẫn đầu thế giới về việc chống tàu ngầm
xâm nhập, và theo các chuyên gia, việc hợp tác có thể mở rộng với Úc, một đồng
minh khác của Mỹ vừa đặt mua 12 chiếc tàu ngầm tiên tiến.
Được hỏi về vấn đề hợp tác Mỹ-Ấn, bà Hoa Xuân Oánh,
phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung cộng cho biết Bắc Kinh « hy vọng sẽ
là sự hợp tác bình thường, có ý nghĩa đối với hòa bình và ổn định trong khu vực
».
Ấn Độ tham gia tập trận ở Biển
Đông
Trang mạng MarineLink.com hôm nay, 02/05/2016 loan tin
là Ấn Độ sẽ cùng với Hoa Kỳ và Nhật Bản tham gia tập trận chung trên biển ở khu
vực gần Biển Đông và Biển Hoa Đông, hai nơi mà Trung cộng tranh chấp chủ quyền
với các nước láng giềng.
Đây
là cuộc tập trận đa phương diễn ra tại Singapore và Brunei, kéo dài từ ngày
02/05 đến 12/05/2016, trong khuôn khổ cuộc họp các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN
mở rộng (ADMM+), để thao dượt bảo đảm an ninh hàng hải và chống khủng bố. Tham
gia cuộc tập trận này, ngoài ba nước nói trên còn có các nước ASEAN, Nga, Úc,
Hàn Quốc và Trung cộng.
Ngày
28/04/2016, Trung cộng loan báo sẽ gởi một chiến hạm và lực lượng đặc nhiệm đến
tham gia cuộc tập trận đa phương này. Trong số những nước tham gia, có những
quốc gia đang tranh chấp chủ quyền với Trung cộng trên Biển Đông, như Việt Nam
và Phi Luật Tân. Đây là lần đầu tiên hải quân Việt Nam gởi một chiến hạm tham
gia một cuộc tập trận quốc tế.