“Ðược sống an toàn là lợi ích chính đáng
nhưng lợi ích đó không được bảo vệ. Bày tỏ thái độ là quyền hợp pháp, song quyền
đó không được nhìn nhận.”
Nhà Cầm Quyền Việt Nam Đang Kích Động Nổi Loạn
Cá chết trắng biển đã đẩy tâm trạng bất an do môi trường
sống bị đầu độc thành bất bình và việc đàn áp phản kháng ô nhiễm khiến bất bình
chuyển thành căm giận.
Ví
dụ về vượt ngưỡng...
Dân chúng Việt Nam vẫn tiếp tục loay hoay trong việc
làm sao để được sống an toàn. Lối hành xử vô trách nhiệm trong quản trị xã hội
khiến trộm cướp, đâm chém trở thành một loại “giặc” mà hệ thống công quyền bó
tay. Ðồng hành với thứ “giặc” ấy là tai nạn giao thông, an toàn thực phẩm - những
vấn nạn trầm kha của Việt Nam.
Giữa tuần vừa qua, có một sự kiện có thể dùng như ví
dụ minh họa cho sự ngột ngạt vì bất an về môi trường sống tồi tệ ở Việt Nam đã
đến mức vượt ngoài sự tưởng tượng của nhiều người: Ðài truyền hình Việt Nam
công bố một video clip cho thấy, do người tiêu dùng tại Việt Nam sợ rau non, đẹp
nên nông dân phải dùng chổi tre phá rau mà họ trồng để có thể bán được rau.
Video clip này ghi lại cảnh nông dân dùng chổi tre
quét lên các luống rau nhằm làm cho rau mà họ trồng bị rách lá, thủng lỗ. Tâm sự
của những nông dân trồng rau khiến nhiều người dở khóc, dở cười. Theo họ, bởi tất
cả mọi người cùng bị ám ảnh rằng, rau mơn mởn, bắt mắt là nhờ hóa chất trừ sâu
và thuốc kích thích tăng trưởng, nguy hại cho sức khỏe nên lúc này, người tiêu
dùng ở Việt Nam chỉ mua những loại rau bị sâu ăn thủng lá hay già, héo...
Khi nhiều người đinh ninh, rau bị sâu ăn hoặc già,
héo mới là rau... sạch vì không dính hóa chất trừ sâu hay thuốc kích thích tăng
trưởng thì người trồng rau chỉ còn một cách là... hủy hoại rau họ trồng cho hợp
với... thị hiếu của người mua.
Video clip vừa kể chỉ ra rằng, vấn nạn an toàn thực
phẩm đã hủy hoại cả sức khỏe lẫn niềm tin của con người vào sự thiện lương của
đồng loại. Việt Nam đang trong giai đoạn mà dân chúng phải tự gạt bỏ những điều
tưởng như đương nhiên: Ðược ăn ngon (rau non, xanh) để chọn những thứ vốn dành
cho heo (rau bị sâu ăn, già héo), với hy vọng sẽ không chết dần, chết mòn.
Tại sao vậy? Tại vì chính quyền dung dưỡng chuyện đầu
độc con người. Dân chỉ là công cụ, không phải là đối tượng phải phục vụ hay bảo
vệ.
Ai cũng muốn
được sống an toàn
Bối cảnh xã hội
như đã kể khiến nhiều người cảm thấy phải bày tỏ thái độ. Họ xuống đường tham
gia các cuộc biểu tình phản kháng ô nhiễm, đe dọa quyền được sống an toàn của
chính mình và thân nhân của mình. Thảm họa môi trường: Cá chết trắng một đoạn bờ
biển dài tới 250 cây số ở phía Bắc miền Trung thật ra chỉ là giọt nước làm tràn
ly.
Ðược sống an
toàn là lợi ích chính đáng nhưng lợi ích đó không được bảo vệ. Bày tỏ thái độ
là quyền hợp pháp, song quyền đó không được nhìn nhận.
Biểu tình không
chỉ bị ngăn chặn mà còn bị trấn áp thô bạo. Internet đã bày ra cho mọi người “tận
mục sở thị” sự thô bạo đó đến mức độ nào. Nhiều người không gọi đó là thô bạo nữa,
họ gọi cách mà chính quyền Việt Nam ứng xử với những người bày tỏ khát vọng được
sống an toàn là tàn bạo.
Thông qua đàn
áp, chính quyền Việt Nam tiếp tục chứng minh họ khinh dân.
Khác nhiều cuộc
biểu tình trước, lần này, tâm sự của những người biểu tình bị bắt, bị đánh, cho
thấy mầm loạn đả rất lớn.
Và cách đáp ứng
từ chính quyền “của dân, do dân, vì dân.” (Hình:
Facebook)
|
Yếu tố đầu tiên là lai lịch của những người biểu
tình. Tham gia đòi quyền được sống an toàn hôm Chủ Nhật, 8 tháng 5, 2016, có những
người vốn gắn bó mật thiết với chính quyền hiện tại. Sự ngột ngạt về môi trường
sống hiện tại, tâm trạng bất an khi nhìn đến tương lai đã đẩy họ ra đường, đồng
hành cùng những người khác.
Một facebooker với nickname là “Chuối Chín Cây” viết
status “Ơn Trời tôi đã bị bắt.” “Chuối Chín Cây” khẳng định, những người biểu
tình đã hành xử hết sức ôn hòa nhưng đủ loại lực lượng mặc đồng phục và những kẻ
mặc thường phục (mà ai cũng biết là ai) vẫn xông vào đánh họ bằng tay chân, dùi
cui, thậm chí đánh vào hạ bộ... rồi túm họ đẩy lên bus. Trong đó có cả những
người bị tách khỏi con và những đứa trẻ chỉ mới hai tuổi, bốn tuổi, không có cha
mẹ, ngơ ngác dưới lòng đường.
Hàng trăm người bị bắt đã bị đưa về sân Hoa Lư ở đường
Ðinh Tiên Hoàng, quận 1, đói, khát vì bị giữ cho đến chiều để phân loại và lập
biên bản cảnh cáo vì “gây rối trật tự công cộng.”
Theo lời “Chuối Chín Cây” thì khi phải làm việc với
công an, bà đã khẳng định sẽ tiếp tục cùng mọi người biểu tình chống Trung Quốc
và yêu cầu chính quyền phải có biện pháp tích cực hơn trong việc bảo vệ môi trường.
Thật ra, so với chuyện mà nhiều người đã kể thì cả
tường thuật lẫn thái độ của “Chuối Chín Cây” chẳng có gì khác, trừ... điểm xuất
phát của bà.
“Chuối Chín Cây” là một nhà báo kỳ cựu của tờ Phụ Nữ TP.HCM, chồng
là cựu tổng biên tập tờ Pháp Luật TP.HCM. “Chuối Chín Cây” đã nói với những sĩ
quan “an ninh” làm việc với bà rằng: “Cô
tin với trái tim của người Việt chân chính, các con cũng sẽ làm như cô nếu các
con không mặc đồng phục!”
Giống như “Chuối Chín Cây” và hàng trăm người khác
đã bị bắt sáng 8 tháng 5 tại Sài Gòn, một facebooker tên “Hương Tô” bị tống lên
bus sau khi bảo với những người tham gia vây bắt, đánh đập những người biểu
tình rằng, hãy nghĩ cho gia đình của họ, điều họ đang chống lại chính là thứ
đang cố giúp họ, còn thứ mà họ đang phục tùng sẽ không mang lại thứ gì sạch để
ăn.
Hương Tô “bị xô ngã xuống đất, đá vào đầu, đạp vào bụng,
kéo lê trên mặt đất” song cô khẳng định vẫn “không là gì so với những anh chị, cô chú đáng tuổi cha mẹ chúng mà đầu
vẫn tuôn máu ướt vai áo.” “Hương Tô” nhấn mạnh “Có đi, có trải.”
“Hương Tô” là một họa sĩ thiết kế. Cha cô từng là tổng
biên tập tờ Sài Gòn Giải Phóng. Mẹ cô từng là sĩ quan công an.
Yếu tố thứ hai về mầm loạn đang lớn là tường thuật của
những người nhập cuộc như “Chuối Chín Cây,” “Hương Tô” cho thấy một điều quan
trọng khác.
“Chuối Chín Cây” nhận định: “Nói cho công bằng thì cũng có một số khá đông anh em thanh niên xung
phong, cảnh sát cơ động, công an và an ninh cư xử nhũn nhặn khi bị chúng tôi từ
chối thẳng thừng và phản ứng gay gắt về việc lăn tay, chụp hình. Hoặc khi thấy
một số người quật dân biểu tình bằng dùi cui, họ hò hét che chắn cho những người
già như tôi. Một số khác dù không nói ra nhưng nhìn ánh mắt của họ, tôi hiểu họ
bắt giữ chúng tôi chỉ vì công vụ thôi.”
“Hương Tô” cũng đề cập đến những người “thực thi công vụ” cúi mặt khi người biểu tình bảo với họ rằng, biểu tình là cách đòi quyền lợi cho chính họ - những kẻ đã ngăn chặn biểu tình.
Khi những người như “Chuối Chín Cây,” “Hương Tô” bị
chính quyền mà họ hoặc cha mẹ họ từng phục vụ đẩy đến chỗ phải nhập cuộc thì thời
điểm mà “cha mẹ, vợ con, anh em, bạn bè” của các thành viên “thực thi công vụ”
cũng nhập cuộc chắc chẳng còn xa.
Tiếp tục nhẫn nhục - chuyện khó tin
Báo chí Việt Nam không có dòng nào về hai cuộc biểu
tình phản kháng ô nhiễm, diễn ra vào Chủ Nhật, 1 tháng 5, và Chủ Nhật, 8 tháng
5. Một facebooker hiện là biên tập viên của tờ Tuổi Trẻ đã viết như thế này
trên trang facebook của ông ta - nguyên văn:
Câm nín và đối thoại
(Chuyện nghe được ở quán cà phê Ðu Ðủ Xanh)
(Chuyện nghe được ở quán cà phê Ðu Ðủ Xanh)
- Này, mấy ông làm báo cái
kiểu con c... gì thế?
- Thế ông muốn hỏi cái con
c... gì?
- Tại sao vụ cá chết người
ta biểu tình rầm trời ở cả hai đầu đất nước mà tôi thấy báo chí mấy ông đ...
đăng lấy một dòng?
- À, thì đ... đăng lấy một
dòng chứ sao!
- Mấy ông điếc à, hay mù?
- Không điếc, cũng không
mù mà là không được phép đăng.
- Mấy ông không thấy nhục
khi bán báo à?
- Thấy chứ. Nhục cũng có
mà không nhục cũng có.
- Lại ăn nói lòng vòng
đ... hiểu
cái con c... gì?
- Nhục là vì chúng tôi lỡ
bước chân vào cái nghề này nên phải chịu... nhục. Còn không nhục là vì chúng
tôi đã cố gắng đăng nhưng cái kiểu làm báo xứ Việt ta là thế, họ đ... muốn anh
đăng thì anh đ... được đăng, hiểu chưa, đồ ngu?
- Vậy chẳng lẽ mấy ông cứ im
lặng chịu nhục ngày này sang ngày khác à?
- Ðúng vậy. Bọn trẻ thì phải
cắn răng tiếp tục chịu... nhục, bọn già thì mong đến ngày về hưu để hết... nhục.
Vậy thôi!
- Vậy thôi?
- Buồn nhỉ?
- Ừ, buồn lắm. Bỏ nghề thì
không đành vì đeo theo nó nhiều năm, nó thành máu rồi. Mà bỏ nghề thì biết làm
gì? Chẳng lẽ đi bán bánh canh như thằng Ðủ? Thôi thì tìm đọc “Ðể Gió Cuốn Ði” của
Ái Vân cho đỡ buồn vậy!
Chỉ trong vài tiếng, status mới trích dẫn nhận được
khoảng 150 likes, kèm nhiều bình luận. Khoảng hai phần ba những người thích
status này đã từng hoặc đang làm cho nhiều tờ báo ở Việt Nam. Có người khẳng định,
về hưu rồi thì vẫn nhục, nhục từ trong máu nhục ra!
Người ta sẽ cắn răng chịu nhục để cả mình lẫn con
cháu chết dần, chết mòn? Dường như chính quyền Việt Nam vẫn còn tin là có thể
làm được như vậy.
Tội nghiệp!
(G.Đ Người
Việt)