Không và Hải quân CS rất yếu kém –
Sự mất tích của chiến đấu cơ tối tân Su-30MK2 và những vấn đề
đáng bàn
Nguyễn Tường Tâm
Hai
chiếc máy bay SU-30MK2 và CASA 212 “tan” vỡ thành nhiều mảnh, “xác” bay lả tả
dưới biển, cùng các quân nhân trên chiếc CASA 212. Ảnh: internet
Là một sĩ quan bộ binh tác chiến của Quân Đội Miền
Nam cách nay gần 50 năm, và cũng đã từng làm công tác tham mưu ở Trung Tâm Hành
Quân (TOC: Tactical Operations Center) của Sư Đoàn Việt Nam lẫn Sư Đoàn Hoa Kỳ
(sĩ quan liên lạc hành quân (liaison officer) tại Sư Đoàn 5 Cơ Giới Hoa Kỳ (5th
Mechanized Infantry Division), tôi xin có nhận xét về một số vấn đề thiếu sót của
Không Quân Việt Nam hiện nay qua việc tìm kiếm và tiếp cứu hai phi cơ mất tích
trong 2 ngày 14 và 16 tháng 6, 2016 hầu mong góp ý để Không Quân Việt Nam cải
thiện tăng cường khả năng chiến đấu để bảo vệ hữu hiệu vùng biển và vùng trời của
tổ quốc.
Phi công chiến đấu của bất cứ quân đội nước nào khi
kéo ghế thoát hiểm thì sẽ được kèm theo “túi mưu sinh thoát hiểm”, thường được
gắn dưới ghế thoát hiểm; trong đó đựng những thứ tối cần thiết để người phi
công có thể hoặc tự tìm đường về phòng tuyến bạn, hoặc liên lạc với đơn vị bạn
để được cấp cứu. Trung tướng “anh hùng” Phạm Tuân của không quân Bắc Việt cũng
xác định như vậy. Toàn thể phi công chiến đấu của Không Quân Miền Nam và đồng
minh Hoa Kỳ trước 1975 cũng được trang bị như vậy. Và vì thế, mỗi khi bị trúng
đạn phòng không, hoặc khi bị trục trặc kỹ thuật, người phi công khi đáp xuống đất
trong vùng quân bạn, sẽ được cấp cứu gần như ngay tức khắc.
Được như vậy là vì, ngoài những khí tài khác, người
phi công lâm nạn được trang bị máy vô tuyến và súng phóng trái sáng (flare); và
đơn vị cấp cứu có máy xác định tọa độ; đó là ba điều kiện cơ bản để cấp cứu một
phi công lâm nạn. Một khi sóng liên lạc được kết nối, đơn vị cấp cứu có thể xác
định tọa độ của phi công lâm nạn ngay tức khắc. Đó là nói về thời điểm cách nay
trên dưới 50 năm trong cuộc chiến tranh Việt Nam, chứ đừng nói là thời bây giờ
với máy định vị tọa độ (GPS) cầm tay được phổ biến tới cả dân thường. Vả lại,
thời nay ai cũng biết, một khi mình dùng điện thoại di động thì ngay lập tức, nếu
cần, cơ quan điều tra có thể biết ngay vị trí của người sử dụng chiếc điện thoại
đó. Do đó những tay trùm tội phạm hay khủng bố như Bin Laden đã tuyệt đối không
dùng điện thoại di động để tránh bị phát hiện.
Một điều thông thường của mọi cuộc hành quân là ngay
khi bắt đầu hành quân (hành quân thật hay thực tập) thì đơn vị cấp cứu đã phải
được hình thành và ở tình trạng chờ đợi thi hành nhiệm vụ (stand by). Và ngay
sau khi xác định được vị trí của phi công lâm nạn thì đơn vị cấp cứu được trực
thăng vận tới địa điểm, lâu hay mau tùy khoảng cách. Nhưng một khi đơn vị cấp cứu
đã tới bãi đáp, và với tất cả cản trở và nguy hiểm trong lòng địch thì cuộc cấp
cứu cũng sẽ hoàn tất trong không tới 7 phút. Đó là cuộc cấp cứu đại úy phi công
chiến đấu Hoa Kỳ bị bắn hạ ngày 2 tháng 6, 1995, tức cách nay đã 21 năm. Viên
phi công này phải nhảy dù rơi ở hậu phương địch trong cuộc chiến tại Bosnia.
Ngay khi chạm đất, anh ta lập tức kéo theo túi cấp cứu dưới gầm ghế thoát hiểm
và chạy trốn. Trong 4 ngày đầu tiên anh ta giữ “im lặng vô tuyến” vì bài học
mưu sinh thoát hiểm dạy rằng hầu hết các phi công lâm nạn sau phòng tuyến địch
bị bắt là vì liên lạc quá sớm với đơn vị hành quân. Vì thế mãi 4 ngày sau anh
ta mới mở máy phát sóng để báo cho biết vị trí của anh ta. Để hạn chế pin, anh
ta chỉ phát sóng từng quãng thời gian ngắn một. Các phi công bay hành quân trên
vùng này đều bắt được làn sóng mà họ nghĩ là có thể của đại úy O’Grady. Mãi 2
ngày sau, sau khi thấy địa điểm đủ an toàn để kêu cấp cứu, anh ta mới nói chuyện
với phi công bạn. Lúc đó là sau nửa đêm mùng 8 tháng 6, tức 6 ngày sau khi lâm
nạn, đại úy O’Grady mới dám nói chuyện với một phi công chiến đấu lái F-16 khác
bay ngang vùng trời. Sau khi xác nhận chắc chắn đó là đại úy phi công lâm nạn
trước đó 6 ngày, bộ tư lệnh hành quân quyết định thi hành kế hoạch cấp cứu ngay
tức khắc.
Khởi đầu vào lúc 4:40 sáng, tướng tư lệnh lực lượng
hành quân triệu tập đơn vị thủy quân lục chiến đi cấp cứu. 51 thủy quân lục chiến
được chở trên hai trực thăng vũ trang đổ bộ. Hai trực thăng này được hộ tống bởi
hai trực thăng vũ trang chiến đấu (không phải loại đổ quân) và hai phản lực chiến
đấu cơ. Cả sáu chiếc phi cơ đi cấp cứu này được hỗ trợ bởi hàng chục phi cơ
trang bị đủ loại khí tài trong đó có các phi cơ trang bị máy móc tác chiến điện
tử và phi cơ trang bị radar (electronic warfare planes & a NATO AWACS radar
plane.) Ngoài ra còn có cả trực thăng vũ trang đổ bộ chuẩn bị thay thế 2 trực
thăng vũ trang chở đơn vị đổ bộ cấp cứu trong trường hợp hai trực thăng này
trúng đạn không hoàn thành được nhiệm vụ. Chưa đầy 2 tiếng sau (lúc 6:35 sáng),
theo các tín hiệu cấp báo (signal beacon) của đại úy O’Grady, các trực thăng cấp
cứu đã tới hiện trường. Phi công trực thăng cấp cứu nhìn thấy khói sáng vàng tỏa
lên từ chùm cây gần một cánh đồng cỏ lởm chởm đá (a rocky pasture) nơi đại úy
O’Grady đã bắn trái sáng. Chiếc trực thăng cấp cứu thứ nhất hạ cánh và 20 thủy quân
lục chiến nhảy ra tạo vòng vây an toàn (a defensive perimeter). Khi chiếc trực
thăng thứ nhì vừa hạ cánh thì một bóng người cầm súng lục chạy tới, đó là đại
úy O’Grady trước đó bị mất tích. Khi cánh cửa hông của trực thăng vừa mở, đại
úy O’Grady đã được kéo lên trước khi toán 20 thủy quân lục chiến trên chiếc trực
thăng này mặc dù đã chuẩn bị rời phi cơ nhưng chưa kịp hành động. Họ được lệnh
trở lại chỗ ngồi. Và số thủy quân lục chiến đang làm hàng rào phòng thủ dưới đất
cũng được lệnh trở lại trực thăng của họ. Sau khi lẹ làng đếm đủ quân số, hai
chiếc trực thăng cấp cứu cất cánh. Tổng cộng họ chỉ ở dưới đất không quá 7
phút. Có hỏa lực của đối phương bắn theo trực thăng nhưng không ai bị thương.
Vào lúc 7:15 sáng giờ địa phương, tức là chỉ 30 phút sau khi bốc được phi công
lâm nạn, toán cấp cứu báo cáo đã bay ra tới biển an toàn để trở về hạm đội đang
chờ ngoài khơi (1).
Từ một cuộc cấp cứu phi công tác chiến Hoa Kỳ bị rớt
máy bay vào năm 1995, cách nay 21 năm, chúng ta quay trở lại cuộc cấp cứu hai
phi công phản lực của chúng ta bị rơi máy bay trong thời bình, trên lãnh thổ của
mình, và không xa bộ tư lệnh hành quân (37 km). Cuộc cấp cứu diễn ra trong hơn
30 tiếng đồng hồ, từ 7 giờ 13 phút sáng ngày 14 tháng 6 là lúc máy bay mất liên
lạc, đến 13 giờ 30 trưa ngày hôm sau là lúc mang được thiếu tá phi công Cường sống
sót về lại đất liền.
Được biết máy bay Sukhoi Su-30MK2 là phiên bản nâng cấp của
Su-30 do Nga sản xuất. Việt Nam đã thực hiện 3 hợp đồng mua máy bay chiến đấu
đa năng Su-30 MK2, với số lượng 32 chiếc. Theo giáo sư Carl Thayer, một chuyên
gia Úc nghiên cứu về quốc phòng thì nhìn chung công nghệ máy bay của Nga được
cho là tốt cũng tương tự như máy bay F16 của Mỹ. Với một phản lực cơ chiến đấu
tối tân như thế người phi công cũng phải được trang bị những khí tài tối tân
tương tự. Nhưng tại sao thiếu tá Cường không được trang bị máy vô tuyến cá
nhân? Vì thế trong suốt thời gian bị rơi, thiếu tá Cường không liên lạc được với
bộ chỉ huy hành quân. Không một ai từng là quân nhân có thể hiểu được điều này.
Một buồn cười nữa là ngay sau khi được thuyền ngư dân cứu sống, thiếu tá Cường
liền mượn điện thoại di động của ngư dân để liên lạc về gia đình. Báo chí thuật
lời của ngư dân Lệ, người cứu phi công Cường, như sau “Lên được thuyền, anh ấy
nói cảm ơn tôi rồi nói “tôi sống rồi”. Tôi lấy quần áo mới cho anh rồi đưa sữa,
sâm để anh ấy ăn nhưng anh liền mượn điện thoại tôi để gọi về cho vợ con, về
gia đình báo tin mình còn sống.”
Và một buồn cười kế tiếp là bộ chỉ huy hành quân chỉ
được biết tin thiếu tá Cường đã được ngư dân cứu sống nhờ gia đình thiếu tá Cường
thông báo. Có một bộ chỉ huy hành quân nào hoạt động như vậy không?
Rồi điều buồn cười nữa là sau khi biết tin ngư dân
đã cứu sống thiếu tá Cường thì đơn vị hành quân vẫn không liên lạc được với ngư
dân để tìm vị trí con thuyền! Khi liên lạc điện thoại được với thuyền ngư dân rồi,
đơn vị cấp cứu vẫn không xác định được vị trí con thuyền mà phải nhờ ngư dân
trên thuyền cho biết vị trí con con thuyền. Báo chí thuật, “Ngư dân Dậu cho báo
chí biết, “Chia sẻ về những khó khăn trong công việc liên lạc, xác định vị trí
của thuyền cứu được anh Cường cho các lực lượng chức năng trên bờ biết, ông Dậu
cho biết: “Lúc đó đang ở giữa biển, sóng liên lạc chập chờn, đặc biệt máy điện
thoại của ai cũng hết pin nên công tác liên lạc gặp rất nhiều khó khăn. Rất
may, sau một thời gian cố gắng liên lạc qua bộ đàm, lực lượng cứu hộ, cứu nạn
đã tiếp cận được thuyền và đưa chúng tôi lên bờ an toàn”.” Trời đất ơi, để xác
định vị trí của người sử dụng điện thoại di động thì phải có máy móc rất phổ biến
trong kỹ nghệ công nghệ cao hiện nay chứ sao lại bảo người bị nạn xác định vị
trí? Cuối cùng, đơn vị tiếp cứu bảo ngư dân neo thuyền tại chỗ chờ tầu của đơn
vị tiếp cứu.
Một chuyện khác có thể gọi là “tiếu lâm” hết chỗ nói
khi thiếu tá Cường thấy được thuyền đánh cá, đã dùng một “que diêm” để bật sáng
cầu cứu. Báo chí thuật lời ngư dân, “Nhìn ra xa, ông Lệ thấy một bóng đen, sau
đó là những tiếng gọi “thuyền ơi, thuyền ơi, cứu với”. “Tôi lấy đèn pin ra soi,
thấy ánh sáng như lửa của que diêm phát ra từ phía bóng đen.” Dĩ nhiên từ “que
diêm” là do ngư dân mô tả, nhưng quân đội cho biết thiếu tá Cường được cấp phát
10 trái sáng và đã bắn 9 trái bị hỏng, trái cuối cùng thì cũng không khá gì, chỉ
lóe sáng bằng một que diêm. Làm sao mà phi công của một phi cơ chiến đấu tối
tân loại hạng nhất thế giới mà lại được trang bị loại trái sáng cấp cứu yếu kém
như vậy?
Lại chuyện buồn cười nữa, như tôi đã viết, thông thường
trước khi hành quân phải có sẵn đơn vị cấp cứu, trong đó có trực thăng cấp cứu
để khi phát hiện quân nhân lâm nạn thì phái trực thăng tới bốc về chứ sao lại
không có trực thăng mà phải dùng tầu ra đón thiếu tá Cường, khiến cho việc mang
thiếu tá Cường vào bờ, thay vì chỉ mất không quá nửa tiếng với tốc độ của trực
thăng so với khoảng cách vớt được phi công Cường là không quá 60 km, lại phải mất
tới 9 tiếng rưỡi sau khi thiếu tá Cường được ngư dân cứu (4 giờ sáng thiếu tá
Cường được ngư dân cứu vớt nhưng mãi tới 13 giờ 30 mới được tầu cấp cứu đưa vào
đất liền.) May là thiếu tá Cường chỉ bị xây xước nhẹ. Nếu bị thương nặng e thiếu
tá Cường không qua khỏi với cung cách cấp cứu hành quân kiểu này.
Một câu hỏi khác cũng cần đặt ra là với lộ trình bay
huấn luyện đã biết, thời gian bay đã biết, và vùng hoạt động của phi cơ quá nhỏ
(bề dài không tới 60 km từ bờ), tại sao ngay lúc đầu đơn vị không dùng phi cơ
quan sát ra tìm kiếm mà lại dùng tầu có tầm nhìn rất hạn chế so với tầm nhìn từ
trên không của phi cơ quan sát và tốc độ cũng quá chậm so với phi cơ? Phi cơ
quan sát là loại phi cơ nhỏ thông dụng gồm chỉ một phi công và một quan sát
viên ngồi phía sau dùng ống nhòm quan sát phía dưới. Trong chiến tranh Việt
Nam, phi cơ này luôn luôn được dùng (hàng ngày) để quan sát viên quan sát mục
tiêu dưới đất chỉ điểm cho phi cơ chiến đấu oanh tạc hay pháo binh bắn vào mục
tiêu đối phương. Nếu dùng phi cơ quan sát ngay từ đầu thì nhiều phần trăm chắc
chắn sẽ tìm thấy phi công lâm nạn chỉ sau vài tiếng đồng hồ chứ không mất gần
24 tiếng như thực tế.
Một câu hỏi khác cũng cần nêu lên là tại sao ngay
sau khi tai nạn xảy ra, tòa đại sứ Hoa Kỳ đã đề nghị giúp tìm kiếm mà Việt Nam
không chấp nhận? Việc tìm kiếm này hoàn toàn là vấn đề nhân đạo, không có tích
cách bí mật quốc phòng gì cả. Ai cũng biết, với phương tiện kỹ thuật hiện đại,
nếu Hoa kỳ giúp sức thì việc tìm kiếm phi công mất tích sẽ mau chóng hơn nhiều.
Ít ra là người dân thường cũng biết rằng Hoa Kỳ mà tìm kiếm thì họ sẽ dùng
không ảnh chụp từ vệ tinh, chưa kể nhiều máy móc tối tân khác mà chúng ta không
biết. Nhưng trong khi từ chối sự giúp sức của Hoa Kỳ thì Thượng Tướng Nguyễn
Chí Vịnh lại yêu cầu Trung Quốc giúp đỡ. Hành động này càng khiến người dân thắc
mắc.
Một câu hỏi khác là tại sao Không Quân Việt Nam lại
đưa chiếc Casa-212 bay đi tìm kiếm hai phi cơ mất tích trong khi phi cơ này chỉ
là phi cơ vận tải loại nhỏ, không phải là loại phi cơ tìm kiếm hay cấp cứu người
bị nạn (CASA Cargolifters: xin xem đường link kèm phía dưới) (2).
Và câu hỏi cuối cùng là tại sao bay đi tìm kiếm hai
chiếc máy bay mất tích lại phải cử phi hành đoàn có tới 9 người? Ngoài phi công
và quan sát viên thì 7 người còn lại trong phi hành đoàn làm công tác gì? Rõ
ràng người dân có quyền nghi ngờ là 7 người còn lại tham gia đoàn cấp cứu chỉ
vì tò mò đi chơi vì họ không có nhiệm vụ gì cả. Nếu như vậy thì là một hành động
hết sức vô nguyên tắc trong quân đội và sự mất mát của họ là một thiệt hại vô
ích cho quân đội và cho cá nhân họ. Liệu sự thiệt mạng của 7 người ngày có được
coi là một sự hy sinh trong khi thi hành nhiệm vụ hay không?
Những vấn đề nêu trên thuộc 4 loại vấn đề, trong nhiều
loại vấn đề khác, của tiêu lệnh hành quân là 1-chỉ huy & tham mưu 2-Trang bị
& tiếp liệu 3-Thông tin & liên lạc và 4-Tìm kiếm & cấp cứu & tản
thương. Tôi biết chắc chắn quân đội miền Bắc đã thực hiện tốt 4 loại vấn đề này
trong mọi cuộc hành quân trước kia. Không hiểu tại sao Không Quân Việt Nam ngày
nay lại có những thiếu sót trầm trong như vậy. Nếu không sớm cải tiến thì không
thể đảm đương được nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc chống ngoại xâm đang nhòm ngó đất nước
ta.
____
Tham khảo:
Đọc thêm:
Đại tá phi công Trần Quang Khải , người lái chính của
chiếc Su-30
Thân nhân của phi
công Khải rất hoang mang : bác sĩ quân Y hé lộ cho gia đình biết anh bị thương
nặng ở cột sống và đã chết lâm sàng trước khi rớt xuống nước !
Đại
tá phi công Trần Quang Khải , người lái chính của chiếc Su-30 , quê ở xã Tân
Dĩnh , huyện Lạng Giang , tỉnh Bắc Giang . Đại tá có 11 anh chị em , hiện còn 9
người chị và 1 em trai . Gia đình vẫn theo nghề nông là chính .
Một
người bạn cùng quê với phi công Khải ở Bắc Giang , có quen biết thân thiết với
gia đình đã kể cho Nhi nghe và nhờ Nhi viết bài kể lại trên FB , vì người này
không muốn ra mặt sợ bị công an chú ý !
Khi
phi công Khải tử nạn thì gia đình không ai được cho phép đến xem thi thể , chỉ
có người em trai được vào nhận mặt . Thi thể của đại tá Khải được đưa về Bệnh
viện quân Y 4 tại tp Vinh , tỉnh Nghệ An . Tại đây các bác sĩ quân Y đã khám
nghiệm tử thi , sau đó liền được khâm liệm và tổ chức lễ truy điệu luôn tại Nhà
tang lễ của bệnh viện chứ gia đình không được nhận xác !
Các
bác sĩ quân Y đã cho người nhà biết anh Khải bị chấn thương nặng ở đốt sống cổ
và ở lưng , và đã ngất đi hoặc đã chết lâm sàng từ trước khi rớt xuống biển nên
mới bị dù quấn chặt và chết vì sặc nước . Nếu người còn sống hoặc còn tỉnh khi
rớt xuống nước thì sẽ tự động nín hơi lại để nước không vào khí quản , nhưng
nếu đã chết hay ngất đi thì khi rơi xuống nước sẽ không nín hơi được và nước sẽ
tràn vào phổi mà ngộp chết .
Được
biết trong chuyến bay này thì phi công Khải là thầy dạy cho phi công Cường tập
bay . Thông thường nếu máy bay bị trục trặc kỹ thuật thì phi công chính là
người bấm nút bay ghế ra trước . Nhưng phi công Cường lại kể rằng anh ta là
người bấm nút bay ra trước và phi công Khải bấm nút sau khoảng mấy phút ? Lý do
phi công Cường bấm nút bay ghế ra là vì " nghe có tiếng nổ trong khoang
lái " , cho đến nay vẫn không biết tiếng nổ đó là gì ?
Gia
đình đang đặt nghi vấn rằng tiếng nổ đó là tiếng đạn do Trung Quốc bắn trúng
máy bay , đã khiến cho phi công Khải bị thương , nên mới bấm dù bay ra chậm hơn
phi công Cường , và sau đó đã ngất luôn vì chấn thương cột sống quá nặng nên đã
chết ngộp khi rơi xuống nước !
Sau
lễ tẩm liệm và truy điệu ở nhà tang lễ của Bệnh viện quân đội 4 , thì thi hài
phi công Khải được đưa về quê trong hòm gỗ đã đóng kín nên không ai được nhìn
thấy . Lễ truy điệu được tổ chức vào buổi chiều ngày 20/06 và ngay sáng ngày
hôm sau được đưa đi thiêu rồi đưa vào nghĩa trang liệt sĩ để an táng .
Tại
sao lại phải gấp rút thiêu thi hài của phi công Khải ? Phải chăng là muốn phi
tang cho mất tích ? Nếu gia đình đem chôn thì sau này vẫn có thể đào lên để
nghiệm thi , và cho dù da thịt có tiêu hủy thì xương cốt vẫn còn và 2 vết
thương nặng ở cột sống cổ và lưng vẫn sẽ thấy được . Lúc đó thì nhà nước CSVN
làm sao giải thích ?
Hiện
nay gia đình và người thân , cũng như người dân trong xã Tân Dĩnh đang rất
hoang mang , ai cũng cho rằng đã bị Trung Quốc bắn chết . Vì vậy mà đảng CSVN
phải ra sức bịt miệng , quản lý vợ anh Khải , cũng như canh chừng thật kỹ phi
công Cường , không cho gặp mặt ai hết .
Các
bạn ai có điều kiện đi Bắc Giang , có thể tìm đến đó hỏi thăm và kiểm chứng
thông tin .
Ngoc
Nhi Nguyen