Biển Đông : Nhật Bản và Tân Gia Ba kêu gọi tôn trọng luật pháp quốc
tế
Thủ
tướng Tân Gia Ba Lý Hiển Long (trái) và thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tokyo
ngày 28/09/2016.REUTERS/Kim Kyung-Hoon
Nhân chuyến công du Nhật Bản trong vòng 4 ngày khởi
sự từ đầu tuần, vào hôm qua, 28/09/2016, thủ tướng Tân Gia Ba Lý Hiển Long đã hội
đàm với đồng nhiệm Nhật Bản Shinzo Abe tại Tokyo. Hồ sơ Biển Đông là một trong
những chủ đề thảo luận và hai bên đã gián tiếp nhắc nhở Trung cộng về sự cần
thiết phải tôn trọng luật pháp quốc tế.
Trong buổi họp báo chung sau cuộc họp, cả hai vị thủ
tướng Nhật Bản và Tân Gia Ba Lý Hiển Long đã nhất trí về « tầm quan trọng của
luật pháp và sự hợp tác trong cộng đồng quốc tế ».
Riêng thủ tướng Lý Hiển Long thì khẳng định rõ là dù
không phải là một nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, và không thiên vị bên
tranh chấp nào, nhưng Tân Gia Ba cũng có „những lợi ích then chốt để bảo vệ“.
Đó là quyền tự do hàng hải và hàng không, cũng như một
„trật tự khu vực và thế giới dựa trên
luật pháp, một trật tự cần thiết để duy trì và bảo vệ các quyền, đặc quyền của
mọi nước cũng như thể hiện sự tôn trọng đầy đủ các quy trình pháp lý và ngoại
giao trong việc giải quyết tranh chấp“.
Hai vị thủ tướng đã nhắc nhở Trung cộng về sự cần
thiết phải tôn trọng luật lệ quốc tế, điều mà Bắc Kinh đã coi thường khi phủ nhận
phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye ngày 12/07/2016.
Ngoài hồ sơ Biển Đông, lãnh đạo Nhật Bản và Tân Gia
Ba cũng nêu bật sự cần thiết của hiệp định tự do mậu dịch Đối Tác Xuyên Thái
Bình Dương TPP mà ông Lý Hiển Long xem là một thỏa thuận chiến lược quan trọng: „Sự tham gia của Nhật Bản (trong TPP) rất
quan trọng vì Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ hai trong khối và là nền kinh tế
lớn thứ ba trên thế giới“.
Các chuyên gia Nga khẳng định yêu sách
"đường 9 đoạn" của Trung cộng hoàn toàn không có giá trị
pháp lý.
Các
chuyên gia và học viên tham gia hội thảo “Cơ chế giải quyết tranh chấp lãnh thổ
trên ví dụ Biển Đông”
Tại Hội thảo quốc tế “Cơ chế giải quyết tranh chấp lãnh thổ
trên ví dụ Biển Đông” được tổ
chức tại Học viện Tư pháp Nga ngày
29/9, các học giả và học viên tham dự trình bày nhiều tham luận và
thảo luận về phán quyết ngày 12/7 của Tòa trọng tài quốc tế với vụ
kiện Trung cộng của Phi Luật Tân.
Trong hội thảo này, các chuyên gia tiếp tục khẳng
định yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung cộng hoàn toàn không có giá
trị pháp lý.
Các chuyên gia Nga cho rằng: “Tất cả những bằng chứng lịch sử mà các nhà khoa học Trung cộng
dựa vào đều không thuyết phục và chưa được chứng minh. Về cơ bản nó chỉ
dựa trên những khẳng định liên quan đến phát hiện, xâm chiếm và quan hệ giữa
các triều đại Trung Hoa với các nước chư hầu trong khu vực.
Trung cộng không đưa ra được bất cứ
bằng chứng nào cho các luận điểm của mình như chính ngư
dân Trung cộng phát hiện và đặt tên cho các đảo trên Biển Đông, Trung cộng
có quá trình lâu dài thực hiện chủ quyền không thể tranh cãi trên
Biển Đông…
Về mặt pháp lý, mặc dù là thành viên tham
gia ký kết và phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982
(UNCLOS) nhưng yêu sách lãnh thổ của Trung cộng
trên Biển Đông lại hoàn toàn không tuân thủ quy định của UNCLOS.
Là một thành viên của UNCLOS, Trung cộng có
trách nhiệm phải tuân thủ tất cả các điều kiện của Công ước và
không thể có yêu sách đối với bất kỳ quyền và quyền tài phán nào
mà không phù hợp với Công ước này.
Do đó, việc Trung cộng chiếm đóng
các đảo thuộc các quần đảo trên và tuyên bố “đường 9 đoạn” trên cơ sở
200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế là hoàn toàn trái ngược với quy
định của luật pháp quốc tế.
Liên quan phán quyết của Tòa trọng tài, ngay từ
đầu Trung cộng đã từ chối hợp tác với Tòa trọng tài nhưng trong điều lệ
của Tòa trọng tài đã ghi rõ, vụ kiện có thể được xem xét ngay cả trong trường hợp
bị đơn vắng mặt.
Như vậy, từ những cơ sở về mặt pháp lý,
lịch sử và quá trình làm việc của Tòa trọng tài, có thể thấy yêu
sách ‘đường chín đoạn’ mà Trung cộng đưa ra hoàn toàn không có giá
trị pháp lý.
Phán quyết của Tòa trọng tài đặt dấu chấm hết cho vấn
đề này khi khẳng định “đường 9 đoạn” không dựa trên bất kỳ cơ sở nào và không
có hiệu lực pháp lý”.
Đặc sứ Phi Luật Tân hủy chuyến thăm Trung cộng
Ông Fidel Ramos, cựu Tổng thống Phi Luật Tân.
Chuyến thăm Trung
cộng của đặc sứ Phi Luật Tân có nhiệm vụ xây dựng lại quan hệ với Bắc Kinh đã bị
hủy, phụ tá của nhà ngoại giao này cho biết hôm 27/9. Đây
là bước chuyển chiều mới nhất trong chính sách ngoại giao khó đoán của tân Tổng
thống Rodrigo Duterte.
Ông Fidel Ramos, cựu Tổng thống Phi Luật Tân
1992-1998, sẽ đi Bắc Kinh khi thời điểm chín muồi, một người phụ tá của ông cho
biết. Tin về việc hủy bỏ chuyến đi được đăng trên website của tòa đại sứ Phi Luật
Tân tại Bắc Kinh.
Sau chiến thắng trong vụ kiện bản đồ lưỡi bò hồi
tháng 7, Tổng thống Duterte giao nhiệm vụ cho ông Ramos, 88 tuổi, khởi sự các
cuộc đối thoại với Trung cộng.
Trước khi bị hủy, chưa có loan báo chính thức nào được
đưa ra về chuyến đi hoặc giả ông dự định sẽ gặp ai.
Bộ Ngoại giao Trung cộng chưa phản hồi yêu cầu bình
luận về việc này.
Một nguồn thạo tin cho Reuters biết lý do chuyến đi
bị hủy là vì trùng với thời biểu chuyến công du của Tổng thống Duterte sang
thăm Việt Nam bắt đầu từ chiều ngày 28/9.
Trong một bài diễn văn mới đây, ông Duterte tuyên bố
sẽ đình chỉ việc tập trận chung với Hoa Kỳ tại biển Đông và ông nhắc lại hy vọng
biến Trung cộng thành một người bạn mới của Phi Luật Tân cùng với Nga. Ông cũng đồng thời tuyên bố từ giờ tới năm
sau, Manila sẽ ‘bước vào nhiều liên minh mới.’
Những phát biểu này được đưa ra giữa lúc tân Tổng thống
Phi Luật Tân khẳng định sẽ không để cho Hoa Kỳ ‘áp đặt lên Phi Luật Tân điều gì
nữa.’
Một giới chức Mỹ cho hay Washington đang cố gắng hợp
tác chặt chẽ với Manila càng nhiều càng tốt, bất chấp những lời phát biểu của
ông Duterte.
Trung cộng cảnh cáo Nhật Bản tham gia tuần tra Biển Đông
Chiếnhạm
Mỹ USS Mustin ( trái) và chiến hạm Nhật
Bản JS Kirisam trong một lần thao dượt chung tại Biển Đông ngày 21/04/2015.U.S.
Navy/Handout via REUTERS
Nhật Bản đang „đùa với lửa“ qua dự án tăng cường
mạnh mẽ các hoạt động tại Biển Đông, tham gia tuần tra chung trên biển với Mỹ.
Bộ Quốc phòng Trung cộng hôm nay 29/09/2016 tuyên bố như trên, cảnh cáo rằng Bắc
Kinh sẽ không khoanh tay đứng nhìn trước tình hình này.
Phát ngôn viên bộ Quốc phòng Trung cộng Dương Vũ
Quân (Yang Yujun) nói : „Chúng tôi phải long trọng tuyên bố với Nhật Bản rằng
đó là một sai lầm. Tiến hành các cuộc tuần tra chung hoặc các cuộc tập trận
trên vùng biển thuộc về Trung Hoa, là Nhật đang đùa với lửa. Quân đội Trung Hoa
sẽ không đứng khoanh tay nhìn“.
Reuters nhắc lại, Trung cộng yêu sách hầu như toàn bộ
Biển Đông và nhiều lần tố cáo điều mà Bắc Kinh gọi là sự can thiệp của Hoa Kỳ
và đồng minh Nhật Bản tại vùng biển này.
Tokyo củng cố quan hệ trong khu vực, đặc biệt là với
Việt Nam và Phi Luật Tân vốn phản đối những đòi hỏi chủ quyền Biển Đông của Trung
cộng. Trong chuyến thăm Washington tháng này, bộ trưởng Quốc phòng Nhật, bà
Tomomi Inada đã cho biết Nhật Bản muốn giúp đỡ các nước láng giềng tăng cường
năng lực để đối phó với tham vọng của Bắc Kinh.
Tuy nhiên
mới đây một viên chức hải quân cao cấp nhất của Nhật Bản đã tuyên bố Tokyo
không có kế hoạch tiến hành các hoạt động tự do hàng hải (FON) ở Biển Đông, cho
dù là đơn phương hay phối hợp với hải quân Mỹ. Tuyên bố này trái với phát biểu
trước đây của bà Tomomi Inada.
Đô đốc Takei
trong tuần này loan báo dù Nhật mạnh mẽ ủng hộ các hoạt động tự do hàng hải của
Mỹ ở Biển Đông, nhưng không có kế hoạch tiến hành hay tham gia các cuộc tuần
tra chung trong khu vực. Trước đó trong tháng này, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật
tuyên bố Tokyo sẽ gia tăng sự hiện diện quân sự ở Biển Đông thông qua một loạt
các cuộc tuần tra hậu thuẫn Mỹ và các đồng minh.
Đô đốc Takei và
các giới chức hải quân nước ngoài tham dự một cuộc họp hôm 26/9 tại Cục Quốc
gia Nghiên cứu châu Á ở Washington.
TT Duterte: Vấn đề Biển Đông cần giải quyết theo luật pháp quốc tế
Chủ
tịch Việt Nam Trần Đại Quang ( phải) đón tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte
tại phủ chủ tịch, Hà Nội trước khi hội đàm ngày 29/09/2016.REUTERS/Luong Thai
Linh/Pool
Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte gặp gỡ các
lãnh đạo Việt Nam hôm nay 29/09/2016, nhằm thúc đẩy một liên minh đang nảy nở
nhưng bấp bênh, do thái độ nghi kỵ Mỹ và cởi mở với Trung cộng của tân tổng thống.
Ông Duterte khẳng định vấn đề Biển Đông cần được giải quyết dựa trên luật pháp
quốc tế. Về vấn đề Biển Đông, trang web chính phủ
cho biết hai bên cam kết duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, tự do hàng hải
và hàng không cũng như thương mại trong khu vực.
Đàm phán song phương hay đa phương với Trung
cộng?
Việt Nam và Phi Luật Tân kêu gọi các bên kềm chế,
không sử dụng vũ lực ; tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao, pháp lý ; giải
quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó
có Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Hai bên cũng tái khẳng định ủng hộ triển
khai Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và hợp tác nhằm đạt được
Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC).
Tin mới nhất từ trang rappler.com cho biết, phía Phi
Luật Tân cho rằng đàm phán song phương với Trung cộng là cần thiết, nhưng có vẻ
phía Việt Nam hướng về đàm phán đa phương trong vấn đề Biển Đông.
Hà Nội và Manila ủng hộ lẫn nhau nhằm hoàn thành tối
vai trò nước chủ nhà ASEAN 2017 của Phi Luật Tân và APEC 2017 của Việt Nam,
phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực.
Tổng thống Phi Luật Tân mong muốn tăng cường quan hệ
đối tác chiến lược với Việt Nam, trong đó an ninh quốc phòng là trụ cột ; và
phát huy các cơ chế hợp tác song phương hiện có, nhất là cơ chế đối thoại chính
sách cấp thứ trưởng quốc phòng.
Manila rời xa, Hà Nội xích lại gần Mỹ
Trước cuộc hội đàm, ông Duterte đã gây hồi hộp khi
trong cuộc gặp cộng đồng người Phi Luật Tân tại Hà Nội tối qua, tuyên bố rằng
cuộc tập trận sắp tới với Hoa Kỳ sẽ là lần cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông, và
sẽ chấm dứt tuần tra chung.
Hôm nay ngoại trưởng Phi Luật Tân Perfecto Yasay nói
rằng sẽ tập trận chung với Mỹ năm 2017, nhưng vấn đề này sẽ được xem xét lại
trong năm 2018. Ông khẳng định Phi Luật Tân không muốn có một đồng minh quân sự
nhưng muốn là bạn bè với tất cả các nước.
Reuters nhận định, trong khi quan hệ giữa Phi Luật
Tân và Hoa Kỳ đang có vẻ rạn nứt - ông Duterte giận dữ vì bị Mỹ chỉ trích về cuộc
chiến chống ma túy đẫm máu, thì quan hệ Việt-Mỹ lại tiến triển nhanh chóng. Tổng
thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng Năm đã loan báo dỡ bỏ
lệnh cấm vận vũ khí có từ nửa thế kỷ qua.
Chuyên gia Murray Hiebert của Trung tâm Nghiên cứu
Chiến lược Quốc tế ở Washington cho rằng tính khí bốc đồng của ông Rodrigo Duterte
khiến Việt Nam e ngại cho quan hệ đối tác chiến lược được thiết lập dưới thời
người tiền nhiệm Benigno Aquino.
Biển Đông có ảnh hưởng đến quan hệ Trung cộng – Tân Gia Ba
bản
đồ Yêu sách của các bên tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông.Reuters
Đại sứ Tân Gia Ba tại Bắc Kinh
Stanley Loh đã cáo buộc tờ Hoàn Cầu Thời Báo, một tờ báo Nhà nước của Trung cộng,
đã ngụy tạo câu chuyện về việc Tân Gia Ba đòi đưa quan điểm của Phi Luật Tân về
vụ kiện Biển Đông vào văn kiện kết thúc hội nghị thượng đỉnh các quốc gia không
liên kết ( NAM ), diễn ra tại Venezuela trong tháng này.
Tờ Hoàn Cầu Thời Báo ngày 21/09 vừa qua khẳng định rằng
Tân Gia Ba đã nài nỉ về chuyện Biển Đông cho đến tận đêm, khiến đại biểu nhiều
nước rất khó chịu. Nhưng theo đại sứ Stanley Loh, phái đoàn nước này không hề
có những hành động như vậy ở thượng đỉnh NAM, tức là không hề nêu vấn đề Biển
Đông cũng như phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực về vụ kiện Biển Đông.
Đại sứ Tân Gia Ba cho biết, các đoạn nói về Đông Nam
Á, trong đó có đề cập đến Biển Đông, vẫn được ghi trong văn kiện của thượng đỉnh
NAM từ năm 1992 và thường xuyên được cập nhật dựa trên lập trường chung của các
nước ASEAN. Chỉ có lần này ASEAN không đồng ý với đoạn về Biển Đông được ghi
trong văn kiện của thượng đỉnh tại Venezuela, vì đoạn này bị xem là không phản
ánh đúng diễn tiến tình hình Biển Đông hiện nay.
Ông Stanley Loh đã đòi Hoàn Cầu Thời Báo đính chính
và đăng toàn bộ lá thư của ông. Nhưng tờ báo này sau đó đã không đính chính mà
lại đăng một bài khác, trong đó tổng biên tập Hồ Tích Tiến khẳng định bài báo đầu
tiên được viết dựa trên một nguồn “đáng tin cậy” tại thượng đỉnh NAM và
phóng viên báo này đã thực hiện những cuộc phỏng vấn “nghiêm chỉnh”.
Không những thế, tổng biên tập Hoàn Cầu Thời Báo còn cáo buộc Tân Gia Ba ủng hộ
Phi Luật Tân và Việt Nam về những đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông và “gây tổn
hại lợi ích của Trung cộng” vì để cho lực lượng Mỹ trú đóng.
Cuộc khẩu chiến giữa đại sứ Singpapore và tờ Hoàn Cầu
Thời Báo cho thấy hồ sơ Biển Đông đang gây ảnh hưởng xấu mối quan hệ giữa hai
quốc gia này. Trung cộng hiện là thị trường xuất khẩu đứng hàng thứ hai của Tân
Gia Ba và Tân Gia Ba cũng là một trong những nước đầu tư nhiều nhất vào Trung cộng.
Chuyên gia về an ninh châu Á-Thái Bình Dương Alex
Neil, thuộc Viện Quốc tế Nghiên cứu Chiến lược ở Tân Gia Ba, được tờ Financial
Times trích dẫn hôm nay cho biết Bắc Kinh rất bực bội vì Tân Gia Ba tuy nói sẽ
không nghiêng về bên nào, nhưng lại tăng cường quan hệ với Mỹ.
Ông Alex Neil cũng lưu ý rằng những bài đăng trên tờ
Hoàn Cầu Thời Báo thường thể hiện quan điểm của những thành phần bảo thủ nhất
trong Đảng Cộng Sản Trung cộng. Tháng 8 vừa qua, chính tổng biên tập Hồ Tích Tiến
đã nói rằng những quan điểm của ông cũng là quan điểm của nhiều quan chức chính
quyền Bắc Kinh. Ông Hồ Tích Tiến tuyên bố: “Họ không được tự do phát biểu,
nhưng tôi thì có thể nói.”
Tin
tổng hợp từ RFI, RFA, VOA, Reuters