Phán
quyết về Biển Đông đặt châu Á trước sự lựa chọn
Dân biểu Randy Forbes,
thuộc đảng Cộng hòa, bang Virginia, chủ tịch một tiểu ban của Hạ viện về sức
mạnh biển.
Tòa Trọng tài của Liên Hiệp Quốc vào thứ Ba tuần sau sẽ ra phán quyết về
đơn khiếu nại của Phi Luật Tân thách thức tuyên bố của Trung cộng đòi chủ quyền
đối với hầu hết Biển Đông. Trong một buổi điều trần tại Hạ viện hôm 7/7, các viên
chức Mỹ nói phán quyết của tòa có thể xác định rằng khu vực đó sẽ điều hành
theo pháp quyền hay bởi “những tính toán thô về sức mạnh”.
Tuy nhiên, các quan chức ra điều trần từ chối cho biết liệu nếu Trung cộng
có động thái quân sự hóa thêm các thực thể ở Biển Đông có dẫn đến việc Mỹ đáp
trả bằng quân sự hay không.
Dân biểu Randy Forbes, thuộc đảng Cộng hòa, bang Virginia, chủ tịch một tiểu
ban của Hạ viện về sức mạnh biển, nói thế giới đang theo dõi xem liệu Trung
cộng có cư xử như một bên có trách nhiệm trong hệ thống quốc tế hay không, và
nếu không, thế giới muốn nhìn thấy Mỹ sẽ đáp trả như thế nào.
Ông Forbes phát biểu: “Chúng ta làm gì,
hay không làm gì, để ủng hộ các đồng minh và hệ thống quốc tế dựa vào luật lệ
trong những tuần sắp tới sẽ gây chú ý trên toàn khu vực và những nơi khác trên
toàn cầu”.
Biển Đông có tranh chấp giữa Việt Nam, Trung cộng, Phi Luật Tân và một số
bên khác. Trong số đó, Trung cộng đòi chủ quyền về hầu hết vùng biển. Mỹ không
có tuyên bố chủ quyền ở đó nhưng khẳng định có lợi ích trong việc bảo đảm tự do
hàng hải và thương mại tại nơi hơn một nửa hàng hóa vận chuyển bằng đường biển
đi qua.
Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á Colin Willett nói tại buổi điều
trần rằng phán quyết về vụ khiếu nại sẽ không giải quyết các vấn đề về chủ
quyền, nhưng có tiềm năng thu hẹp những vùng đủ tiêu chuẩn pháp lý để được coi
là có tranh chấp. Ngoài ra, bà Willett khẳng định Mỹ sẽ không ngần ngại bảo vệ
các lợi ích an ninh quốc gia và giữ vững những cam kết với các đồng minh và đối
tác ở châu Á-Thái Bình Dương.
Các quan chức tham gia điều trần chỉ ra rằng hiện chưa rõ Trung cộng sẽ làm
gì sau khi tòa ra phán quyết. Lâu nay, Trung cộng đã báo hiệu rằng họ sẽ không
bị ràng buộc về phán quyết của Tòa Trọng tài, dự kiến sẽ được công bố hôm 12/7.
Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu Trung cộng quyết định chiếm bãi cạn
Scarborough gần Phi Luật Tân, đồng minh của Mỹ, ông Abraham Denmark, Phó Trợ lý
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đặc trách Đông Á, nói sự phản ứng sẽ tùy thuộc vào Bắc
Kinh bố trí gì tại nơi có tranh chấp. Ông nói Mỹ đang làm việc với các đồng
minh, trong đó có Phi Luật Tân và các đối tác trong khu vực, để xây dựng năng
lực hàng hải, phát triển quy trình hoạt động chung để làm việc hiệu quả hơn
cùng nhau cũng như giúp họ tạo sự hiện diện hàng hải như là một biện pháp răn
đe.
Trong khi đó, bà Willett của Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Bãi Scarborough là một thực thể có tranh chấp mà Mỹ không công nhận chủ
quyền của bất cứ nước nào ở đó. Cam kết theo hiệp ước của chúng ta đối với Phi
Luật Tân vững chắc như sắt thép”. Bà nói thêm việc chiếm đóng một thực thể
chưa có người ở hay việc quân sự hóa một thực thể bị chiếm đóng sẽ rất nguy
hiểm và gây mất ổn định.
Bà Willett cho hay Mỹ đang nỗ lực để bảo đảm rằng tất cả các bên đều hành
xử kiềm chế sau khi phán quyết được đưa ra.
Theo Navy Times,
USNI News.