Tác giả: Phùng
Học Vinh
Dịch giả: Hồ
Bạch Thảo
Nguồn ảnh: Weibo/ China Digital Times
(Tác giả
thiên kỳ văn này là Phùng Học Vinh, học giả về bộ môn lịch sử. Ông hiện sống tại
Hương Cảng, cũng là tác giả các sách về lịch sử như “Tại Sao Nhật Bản
xâm Lăng Trung Hoa”, “Trắc Diện Về Lịch Sử Trung Hoa ”, “Tìm Hiểu Lịch Sử Bắc
Dương”)
Nguyên nhân do
viết sử, nên thường cùng người trong nước đàm luận về lịch sử; đương nhiên
không tránh được những lúc đỏ mặt tía tai để tranh luận. Lúc đầu người mình tiếp
thu lịch sử có vấn đề là do tin tức sai, lâu rồi thành quen, sự sai lầm không
phải từ tiếp thu mà thôi, mà còn cả cách thức tư duy nữa. Chiều nay nhàn hạ,
bèn hạ bút bàn về vấn đề này, nhắm tỉnh ngộ. Cái gọi là lời nói thẳng khuyên bằng
hữu thì không có gì không nói; hy vọng người trong nước đầu óc mở mang, thông
minh ra, không còn tự lừa mình, lừa người nữa.
– Cười thứ nhất: “Ta có thể chống đế quốc, nhưng ngươi không thể độc lập”.
Tại Trung Hoa
không thiếu những người được gọi là nhà văn hoá, yêu lịch sử, mỗi khi bàn đến
đoạn lịch sử về việc Ngoại Mông Cổ được độc lập, thường không hẹn nhưng đều
phát biểu với 2 ý: 1. Quốc Dân Chính Phủ (1) không có khả năng, đã bỏ Ngoại
Mông Cổ. 2. Chính phủ tân Trung Hoa thật phản động, thản nhiên chi trì cho Ngoại
Mông Cổ độc lập. Những người được gọi là “nhà văn hoá” này, lúc tuyên bố những
câu nêu trên, hiển nhiên trong đầu óc họ đã có sẵn giả thiết: Ngoại Mông Cổ từ
xưa đến nay thuộc Trung Hoa; nhân dân Ngoại Mông Cổ độc lập là phi pháp.
Sự thực ra làm
sao? Sự thực là Ngoại Mông Cổ từ đời Minh trở về trước
không nằm trong lãnh thổ Trung Hoa, từ thời đầu Thanh Ngoại Mông Cổ qui
thuận đế quốc Đại Thanh vì khiếp sợ vũ lực của Đại Thanh. Năm 1912 qua chiếu
thư “Thanh Đế Thoái Vị” đem Ngoại Mông Cổ “chuyển nhường” cho Trung Hoa
Dân Quốc. Sự việc này không trưng cầu ý kiến của dân Mông Cổ, nhân dân Ngoại Mông
Cổ có quyền không công nhận. Lập luận này có sức nặng chứ?
Lịch sử Trung
Hoa cận đại hô hào phản Đế cứu quốc, độc lập tự chủ. Trung Hoa cần phản đối thực
dân, cần tranh thủ độc lập. Như vậy có đúng không? Rất đúng. Nhưng một khi bàn
đến nhân dân Ngoại Mông Cổ cần tranh thủ độc lập, thì các vị thanh niên “ái quốc”
của nước ta bèn trở mặt. Bởi các vị thanh niên “ái quốc” nước ta nhận thức rằng:
Chỉ có người Trung Hoa mới có thể độc lập, còn các ngươi Ngoại Mông Cổ lại muốn
độc lập ư! Chỉ là mộng ảo!
Ta có thể phản Đế,
nhưng ngươi thì không thể độc lập! Nhà quan thì lửa sáng rực, nhưng các hộ dân
thì không được thắp đèn! Đó là miệng lưỡi của các nhà “ái quốc” yêu lịch sử.
Dân Ngoại Mông Cổ
trước kia là người Ngoại Mông Cổ, sau đó là người Thanh, nhưng họ từ trước tới
nay chưa hề là người Trung Hoa; dân nước này cũng có quyền chọn không làm người
Trung Hoa. Người Trung Hoa có quyền tranh thủ độc lập,
nhân dân Ngoại Mông Cổ cũng có quyền tranh thủ độc lập; chúng ta đều là người,
người người đều bình đẳng. Ta có thể phản Đế, nhưng ngươi thì không thể
độc lập, cùng một trường hợp cư xử theo 2 tiêu chuẩn khác nhau, tước đoạt lẽ phải.
Vấn đề này cần phải phân tích cho rõ, nếu người Trung Hoa không cẩn thận, thì
cũng như những người được coi là “nhà văn hoá ái quốc” kia, nhưng đem gương ra
soi thì mặt mũi của họ [cũng hung dữ xâm lăng] chẳng khác gì con quỉ Nhật Bản
trước kia; cả hai [cùng đồng loại] nhưng kẻ chạy 50 bước, cười người chạy 100
bước (2)
– Cười thứ hai: “Ta có thể giết địch, nhưng ngươi thì không thể đánh lại”
Nghiên cứu về
Chiến Tranh Nha Phiến không khỏi phải bàn đến việc Lâm Tắc Từ cấm thuốc phiện,
xem hành động có điều gì thất đáng không. Nhưng bàn đến chỗ này, thường thường
có những kẻ yêu lịch sử “yêu nước”, nhảy lên với lửa giận tràn ngực, chống đối:
“Cần phải bàn làm gì nữa! Người Anh mang quân đánh giết tại lãnh thổ ta, đều
là phi nghĩa. Dù bất cứ lý do gì cũng không được đánh vào lãnh thổ ta, một khi
đánh vào, thì bọn chúng là kẻ xâm lăng”. Nói một cách khác, “Bất cứ
nguyên nhân gì, nước A không được mang quân đánh nước B, nếu không tuân, nước A
sẽ trở thành kẻ xâm lược”. Nhưng có kẻ phản bác rằng: “Theo đạo lý của
anh nêu ra, năm 1979, Trung Hoa mang quân đánh Việt Nam; vậy xin hỏi Trung Hoa
có phải là kẻ xâm lược không?” Lúc này anh sẽ toát mồ hôi, không biết trả lời
sao, tay chân ngượng nghịu, như kiến bò quanh nồi rang, sượng sùng trăm thứ.
Tuy nhiên cái luận
điệu “ái quốc” mới nghe qua, tựa hồ đúng; nhưng xét trên thực tế thì sai. Vì nếu
như không kể nguyên nhân gì, nước A đều không được mang quân đánh nước B, nếu
không tuân, thì nước A sẽ thành nước xâm lược; như vậy xét qua quá trình lịch sử
Trung Hoa đã có N lần là kẻ xâm lược. Năm 1918, chính
phủ Bắc Dương mang binh đánh nước Nga (3), đánh phá vào lãnh thổ nước
khác, có phải là xâm lược không? Năm 1950 Vương sư (4)
vượt qua sông Áp Lục [Triều Tiên], làm cho dân tộc người bị phân cách,
thì gọi là cái gì đây? Năm 1979, gọi là tự vệ phản
kích, đánh Việt Nam xung quanh biên giới gần thủ đô; cái này gọi là gì?
Cũng không nên quên rằng, các năm 1950, 1979; hai lần ra quân ngoài biên giới,
đã bị quốc tế khiển trách. Nếu không tin, hãy tra tư liệu đi!
Bạn có biết
không? Năm 1992 Trung Hoa, Hàn Quốc giao thiệp, Đại sứ đầu tiên của Trung Hoa tại
Hán Thành mở tiệc chiêu đãi báo chí; báo chí Hàn Quốc bèn làm khó_Ký giả Hàn Quốc
yêu cầu Đại sứ Trung Hoa tiến hành xin lỗi về cuộc xâm lăng Hàn Quốc năm
1950_Như vậy thử hỏi với nhãn quan của nhân dân Hàn Quốc, thì hành vi của Trung
Hoa năm 1950 được đánh giá như thế nào?
Năm 1979 quân ta
đánh vào Việt Nam, cho dù quân kỷ dạy về 3 điều chú ý, 8 hạng kỷ luật [tam đại
chú ý, bát hạng kỷ luật], giúp cho ông già Việt Nam kéo nước [giếng], gặt lúa;
nhưng đổi lại được gi? Đổi được việc ông già Việt Nam lén cầm súng bắn! Tại làm
sao vậy? Vì rằng tại nhãn quan nhân dân Việt Nam, chúng ta là “kẻ xâm lược”. Lại
hãy xem vào năm đó chính phủ Việt Nam đã tuyên truyền “Trung Hoa xâm lược”
như thế nào:
“Giặc phương
Bắc [Trung Hoa] cuồng võng xâm chiếm lãnh thổ lân bang, để thoả mãn dã tâm bá
quyền châu Á. Đảng trung ương [Việt Cộng] cùng chính phủ hiệu triệu toàn thể
quân dân một lần nữa hăng hái đánh ngoại tộc xâm lược”.
Bạn đã thấy rõ
chưa, tại năm 1979 nước Trung Hoa ta là “Bắc khấu” [giặc phương Bắc]; chúng ta
bị người Việt Nam gọi là kẻ xâm lược. Không tại gì hết, ngoài việc chúng ta đã
tiến đánh vào lãnh thổ nước khác.
Trung Hoa trong
lịch sử cận đại chủ yếu đóng vai trò bị áp bức; nhưng cũng có lúc Trung Hoa
đóng vai trò xâm hại người; chỉ vì anh không hiểu rõ, hoặc không thừa nhận,
không dám đối diện với sự thực mà thôi. Lúc chúng ta
đàm luận về lịch sử, thường khiển trách Đế quốc chủ nghĩa xâm lược;
nhưng cái thuyết “Nước A mang binh đánh nước B, A là kẻ xâm lược” không thể
thành lập được, vì chúng ta đã từng mang quân đến nước người, đánh phá nhà người.
Cái tảng đá kể tội người một khi ném xuống, không khéo lại va vào chân!
Nói như vậy
không phải bảo anh đừng đề cập đến, nhưng muốn bảo anh nên đề cập một cách
thông minh; trên thế giới này không phải luôn luôn đều yên ổn, trăm vạn lần chớ
đổ riết cho người là xâm lăng, còn tự mình là Thiên sứ!
– Cười thứ ba: “Cái của anh là của tôi, từ xưa đến nay là của tôi”.
Người Trung Hoa
“ái quốc” văn hoá, mỗi khi bàn đến vấn đề lãnh thổ, thường dùng câu sau đây “Từ
cổ đến nay vốn thuộc Trung Hoa”. Năm nào thì gọi là cổ? Lâu bao nhiêu mới gọi
là cổ? Khái niệm này xuất hiện từ lúc nào? Vấn đề cần phải bàn nhiều.
Tôi xin đưa Đài
Loan ra làm ví dụ; thanh niên “ái quốc” chúng ta thích nói rằng: “Đài Loan từ xưa đến nay thuộc Trung Hoa”. Vấn đề ở
chỗ đây là câu nói bậy; đảo Đài Loan từ xưa không thuộc Trung Hoa. Có
thuyết nói rằng thời Tam Quốc, quân Ngô Tôn Quyền đã đi qua Đài Loan; cho dù vậy
cũng không chứng minh được Đài Loan thuộc Trung Hoa (5), Mã Khả Ba La [Marco
Polo, người Ý] từng đến Trung Hoa, nhưng lẽ nào chứng minh được Trung Hoa thuộc
Ý Đại Lợi?
Ngoài ra, dưới
triều Minh thiết lập ty tuần kiểm Bành Hồ, thì chỉ phụ trách Bành Hồ mà thôi,
không thể lấn ra đến Đài Loan. Kỳ thực từ thời Khang Hy mới bắt đầu, trước đó Trung
Hoa chưa hề quản trị đảo Đài Loan.
Sự việc trước
kia như thế nào? Lịch sử đảo Đài Loan nguyên thuộc dân địa phương làm chủ, với
một nước thuộc loại bộ lạc gọi là Đại Đỗ Vương quốc; sau đó người Hà Lan đến,
thiết lập chính phủ thực dân Hà Lan. Tiếp đến Trịnh Thành Công dùng vũ lực đánh
bại người Hà Lan, lấy Đài Loan từ tay người Hà. Rồi sau đó nước Đại Thanh đánh
bại Trịnh Thành Công, mới chính thức mang đảo Đài Loan vào bản đồ Trung Hoa.
Nói một cách
khác, đảo Đài Loan không phải “từ xưa đến nay thuộc Trung Hoa”; nhưng do
người Trung Hoa động thủ đánh lấy, hay nói một cách khó nghe hơn, là cướp lấy.
Như bảo Đài Loan từ xưa đến nay thuộc ai, có thể nói rằng từ xưa thuộc dân
nguyên trên đảo, thứ đến thuộc người Hà Lan, rồi lại thứ đến thuộc người Trung
Hoa.
Lịch sử đảo Đài
Loan thực đã nêu ra một ví dụ rất tốt; nó nói lên được một cách rõ ràng, cùng hết
sức tàn khốc về sự thực lịch sử: trên thế giới này không địa bàn nào từ xưa đến
nay thuộc một quốc gia. Địa bàn của Trung Hoa cùng địa bàn các dân tộc trên thế
giới đều như vậy, đều tự mình dành lấy. Người Trung
Hoa qua lịch sử không ngừng khuyếch trương địa bàn, không ngừng phát động chiến
tranh, không ngừng tiêu diệt các quốc gia khác; lệ như nước Đại Lý [Vân Nam], Nam Việt [Quảng Đông, Quảng Tây, Việt Nam],
Chuẩn Cát Nhĩ Hãn [Tân Cương, Tây Tạng], Trung Sơn [Hà Bắc], Ba Quốc [Lưỡng Hồ]…danh
sách các nước bị Trung Hoa tiêu diệt còn rất dài. . . . Người Trung Hoa không
ngừng khuếch trương vũ lực, nên dần dần lớn mạnh không gian sinh tồn. Nhân vậy,
những người “ái quốc” văn hoá của chúng ta, muôn vạn lần đừng cho kẻ khác là
sài lang, chỉ có riêng mình là Thiên sứ. Các dân tộc và quốc gia trên thế giới
này, bản chất đều tự tư tự lợi, người Trung Hoa cũng không ngoại lệ; lời nói trần
truồng, nhưng rất thực.
Không có cái gì
gọi là “ từ xưa đến nay”; địa bàn sinh tồn của con người, qua lịch
sử luôn luôn ở trạng thái biến động; hôm nay là của anh, ngày mai là của tôi; bất
cứ địa bàn nào biến đổi đều có dấu vết có thể tìm được; cái gọi là “từ xưa đến
nay” không thuộc chân lý nào hết; đó chỉ là nơi ẩn trú tỵ nạn của những kẻ
lưu manh, chỉ có như vậy mà thôi!
– Cười thứ tư: “Ta có thể lừa ngươi, nhưng ngươi không thể lừa ta”.
Các nhà giáo dục
về Trung Hoa cận đại sử, được lệnh rót vào đầu óc trẻ con quan niệm như sau: Thời
cận đại Trung Hoa là nước yêu hoà bình, đồng thời cũng là nước bị ngoại bang
khinh rẻ lừa dối.
Hôm nay cho phép
tôi trình bày một câu chân thực: Bắt đầu từ thời cuối Thanh, Trung Hoa đã bắt đầu
bước vào con đường chủ nghĩa đế quốc, nhưng sở dĩ không hoàn thành vì trong nước
có nội loạn, lại cạnh tranh không nổi; chứ thực tế thời
cuối Thanh Trung Hoa đã đi vào con đường bá đạo của chủ nghĩa đế quốc;
tôi xin nêu lên vài sự thực:
– Sự thực 1: Năm
1882 đế quốc đại Thanh thấy thuộc quốc Triều Tiên, bị người Nhật Bản đến càng
ngày càng nhiều; đế quốc đại Thanh cảm thấy địa vị siêu việt tại Triều Tiên
trong tương lai sẽ bị Nhật Bản uy hiếp. Nhắm tăng cường khống chế Triều Tiên, đại
Thanh yêu cầu Triều Tiên ký bất bình đẳng điều ước “Trung Triều Thương Dân
Thuỷ Lục Mậu Dịch Chương Trình” trong đó ấn định người Trung Hoa tại Triều
Tiên được hưởng trị ngoại pháp quyền. Kế đó đại Thanh yêu cầu lập tô giới tại
Triều Tiên như: Nhân Xuyên, Phủ Sơn, Nguyên Sơn; đồng thời đế quốc đại Thanh
còn tăng binh lực tại Triều Tiên. Trị ngoại pháp quyền, tô giới, trú binh; đều
là hành vi điển hình của cái gọi là “Đế quốc chủ nghĩa”. Muôn vạn lần xin đừng
hỏi tôi rằng hành vi của đại Thanh, cùng chủ nghĩa đế quốc Anh, chủ nghĩa đế quốc
Nhật, về bản chất có gì khác biệt!
– Sự thực 2: Năm
1911 tại Mặc Tây Ca [Mexico] nỗi lên vụ bài Hoa. Triều đình nhà Thanh lập tức
điện cho hải quân Thanh, hiệu Hải Kỳ, đến Mặc Tây Ca bảo hộ kiều dân nước
Thanh. Dưới sự uy hiếp của súng đạn đế quốc Thanh (6), chính phủ Mặc Tây Ca bèn
thoả hiệp, xin lỗi và bồi thường. Hãy xem! Kiều dân nước mình bị nước khác kỳ
thị, lập tức mang quân đến uy hiếp nước người. Hành vi này là thế nào? Đó là
hành vi điển hình của chủ nghĩa đế quốc. Muôn vạn lần xin đừng hỏi tôi rằng
hành vi của đại Thanh, cùng chủ nghĩa đế quốc Anh, chủ nghĩa đế quốc Nhật, về bản
chất có gì khác biệt!
– Sự thực 3: Năm
1917 nước Nga bùng nổ cách mệnh tháng 10, thiết lập “Nga Xô Viết”; các nước đế
quốc chủ nghĩa Tây phương quyết định mang quân can thiệp. Năm 1918 chính phủ Bắc
Dương Trung Hoa Dân Quốc quyết định phái binh tham gia, sự kiện này lịch sử gọi
là “Tây Bá Lợi Á can thiệp”. Anh không thấy gì sai, phải không! Trung Hoa từng
mang quân vào trong nước Nga, vũ trang can thiệp vào nội tình nước này, đây là
sự thực lịch sử, mực đen viết trên giấy trắng, nhưng bị người đời bỏ qua. Mang
quân vào nước người, can thiệp vào nội chính nước người, đây là hành vi điển
hình của đế quốc chủ nghĩa; không cần hỏi tôi làm như vậy có đúng hay không?
Còn một sự kiện
lịch sử mà ai cũng biết đó là chiến tranh năm Giáp Ngọ [1894]. Khác với nhận thức
của chúng ta, Giáp Ngọ chiến tranh kỳ thực không phải là chiến tranh giữ nước
giữ nhà; dây là cuộc chiến tranh chấp quyền khống chế Triều Tiên, giữa đế quốc
đại Thanh và đế quốc Nhật Bản; ít ra tại cặp mắt nhân dân Triều Tiên cho rằng
chiến tranh Giáp Ngọ là cuộc chiến chó cắn chó, giữa Thanh đế quốc chủ nghĩa và
Nhật Bản đế quốc chủ nghĩa mà thôi. Nhật Bản khống chế Triều Tiên là không
đúng, nhưng đế quốc Thanh khống chế Triều Tiên lại đúng ư! Đổi địa vị hai phe,
rồi suy nghĩ có thể thấy được. Lại nói thêm với các anh một điều ít tai biết tới:
Thời chiến tranh Giáp Ngọ, dư luận quốc tế ủng hộ ai? Câu trả lời làm anh giật
mình rơi kính: Đương thời dư luận quốc tế nghiêng về Nhật Bản, đa số người Tây
Dương cho rằng nhà Thanh vô lý. Chắc anh không ngờ điều đó!
Những loại sự thực
nêu trên, nếu trình bày thêm còn rất nhiều. Từ những sự thực này có thể thấy được
rằng trong trào lưu đế quốc chủ nghĩa lúc bấy giờ, chính phủ Trung Hoa thời cuối
Thanh đầu Dân Quốc đã gia nhập vào trận tuyến. Lại chính vì dấn bước trên con
đường đế quốc chủ nghĩa; nên các nước đế quốc chủ nghĩa đến Trung Hoa đã can dự
vào những việc lừa dối người; còn chính phủ Trung Hoa thời cuối Thanh và chính
phủ Bắc Dương thì bắt đầu can dự, nhưng cũng không kém phần hăng hái. Lịch sử
chỉ cho chúng ta biết rằng: Người Trung Hoa không phải hiền lành chỉ biết ăn
rau, trăm vạn lần đừng nghĩ rằng người Trung Hoa là dì Tường Lâm đầy nhẫn nhục
[trong truyện Chúc Phúc của Lỗ Tấn], người
Trung Hoa cũng không phải không nghĩ đến việc dấn bước trên con đường đế quốc
chủ nghĩa, nhưng chỉ vì trong nước nội loạn nên không thực hiện được mà thôi. Trong
quá trình lịch sử, hoặc tại cận đại sử, sự thực lịch sử về việc người Trung Hoa
lừa dối nước khác, không phải là không có; nhưng vì các anh không biết mà thôi.
– Cười thứ năm: “Ta đều đúng, nhưng không biết tại sao ta đúng”.
Tôi ngồi trên xe
taxi, đem việc đảo Điếu Ngư ra bàn với anh tài xế; tài xế bảo đảo Điếu Ngư là của
Trung Hoa, hãy dẹp tan bọn tiểu Nhật Bản đi. Tôi mỉn cười hỏi anh ta:
“Tại sao đảo
Điếu Ngư thuộc Trung Hoa?”
Anh tài xế bị
tôi hỏi, ngừng một chút, rồi trả lời:
“Đương nhiên
thuộc về Trung Hoa; lại còn hỏi nữa!”
Tôi tiếp tục
truy vấn anh ta:
“Tôi thực
không biết, xin được thỉnh giáo, rửa tai mà nghe”.
Anh tài xế trầm
mặc một hồi, rồi nói lời sau đây:
“Tôi cũng
không biết tại sao, thực ra chúng ta đều không biết”.
Qua nhiều năm, mỗi
khi nghĩ đến anh tài xế tôi lại tự mỉn cười. Thực ra anh tài xế này không phải
thuộc loại đặc biệt, cũng cùng lứa tuổi với các bạn thanh niên “ái quốc” tôi
thường đề cập. Nếu anh thử hỏi họ “Tại sao đảo Điếu Ngư thuộc Trung Hoa”
thì chắc chắn 99 % họ đáp không được, và cũng nói như anh tài xế rằng “Đương
nhiên thuộc về Trung Hoa, lại còn hỏi nữa!”
Anh tin rằng số
tiền trong túi là của anh, tại sao? Bởi số tiền này anh vừa mới lãnh lương. Anh
tin căn phòng này thuộc anh, vì anh mới bỏ tiền ra tạo nó. Anh tin rằng người
hôn phối thuộc về anh, vì anh và cô ta có làm giấy giá thú. Anh tin bất cứ sự vật
nào thuộc về anh, tất nhiên anh có thể nói ra lý do. Nếu như anh không nói lên
được lý do nào, thì phải nói anh không xác định được nó thuộc về anh. Như quả
anh không thấy được lý do nào nó thuộc về anh, mà anh cương quyết xác nhận rằng
nó thuộc về anh, như vậy tư tưởng anh có vấn đề, anh có tâm bệnh cần phải trị.
100 năm về trước,
con gái bó chân. Được hỏi tại sao mà bó, cô nàng nói không biết, nhưng vì người
xung quanh cho là đúng, nên tôi cũng cho là đúng. 78 năm về trước, dân Nhật Bản
tập trung liên hoan đưa tiễn con em đi đánh Trung Hoa. Lúc đó nếu anh hỏi đi
làm gì, họ không biết, họ chỉ biết “vì nước đánh giặc là đúng”. Tất cả những thứ
đó đều là bệnh, cần phải trị.
Con
người có chút lý trí cần biết rằng: Nếu như anh không biết đảo Điếu Ngư thuộc Trung
Hoa như thế nào, thì anh nên ngậm miệng. Nếu như anh thực sự lo cho nước cho dân, anh nên lập
tức sưu tầm các tài liệu liên quan đến lịch sử đảo Điếu Ngư, xét những quan điểm
và chứng cứ một cách rõ ràng, một khi xác tín “Điếu Ngư đảo thuộc Trung Hoa”, đến
lúc đó anh có quyền dõng dạc loan báo với bốn phương rằng “Điếu Ngư thuộc Trung
Hoa”, thì chẳng có vấn đề gì cả. Vấn đề ở chỗ lúc anh chưa hiểu về lịch sử đảo
Điếu Ngư, mà vẫn cố dùng lời to lớn hô lên “đảo Điếu Ngư thuộc Trung Hoa”;
nhưng nếu người khác hỏi tại sao, thì anh đáp không được; lúc này trước con mắt
người hỏi, anh bị thoái hoá thành người vượn.
Một người có tư
cách, trước tiên là con người thành thực, con người chính trực. Đối với bất cứ
sự kiện nào, biết thì nói rằng biết, không biết thì nói rằng không biết. Một vật,
thuộc về anh thì nói thuộc về anh; không thuộc về anh thì nói không thuộc về
anh. Còn khi không xác định được nó thuộc về anh hay không, thì cách thích hợp
nhất là nên nói : tôi không biết. Nhưng nếu anh không biết, mà cứ khăng khăng bảo
nó thuộc về anh, lúc này đứng về phương diện tinh thần, anh bị nhập vào hàng đạo
phỉ.
Chú thích:
1.
Quốc Dân Chính Phủ: chính phủ dân quốc
sau cách mệnh lật đổ nhà Thanh.
2.
Kẻ chạy 50 bước cười người chạy 100 bước:
điển từ sách Mạnh Tử, ngũ thập bộ tiếu bách bộ [五十步笑百步五十步笑百步],
kể chuyện 2 ông tướng đánh giặc thua chạy, ông chạy 50 bước chê cười ông chạy
100 bước là thiếu dũng cảm.
3.
Năm 1918 Liên Bang Xô Viết mới thành lập,
một số nước Tây Phương cấu kết với chính phủ quân phiệt Bắc Dương [ tại Bắc
Kinh] tìm cách quấy phá.
4.
Vương sư: quân lính của vua; ý nói mĩa,
chỉ Mao Trạch Đông như vua.
5.
Hồ Bạch Thảo, Lãnh Hải Trung Hoa
Dưới Thời Nhà Minh, Diendan forum; xác nhận Minh Sử, phần Liệt
Truyện, ghi Đài Loan tức Kê Lung Sơn, được xếp vào ngoại quốc dưới triều
Minh.