11 xét nghiệm giúp phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe
Các chỉ số sinh học của bạn có thể giúp cảnh báo bạn nên can thiệp điều trị sớm trước khi bệnh bùng phát, từ nguy cơ mắc bệnh đến chẩn đoán xác định.
Với bất cứ ai, việc biết mình đang ở đâu trong thang điểm sức khỏe là điều tốt. Tuy nhiên, điều quan trọng là tìm ra mốc bình thường của các chỉ số sinh học, ví dụ fibrinogen, D-dimer, tốc độ máu lắng hoặc protein phản ứng viêm CRP.
Thomas Lewis, một nhà vi sinh vật học có bằng Tiến sĩ từ MIT. Ông hiện đang nghiên cứu các chỉ số bệnh lý của các trị số sinh hóa máu khiến tỷ lệ tử vong sớm gia tăng. Ông cho biết: “Điều đó giúp định nghĩa lại chỉ số bình thường của các dấu ấn sinh học đó là bao nhiêu. Ngưỡng bình thường có thể hẹp hơn giới hạn bình thường mà y khoa hiện đang dùng, nhờ vậy bạn có thêm công cụ hữu hiệu để chăm sóc sức khỏe của bản thân. Chúng tôi không chẩn đoán mọi người, chúng tôi chấm điểm nguy cơ mắc bệnh của mọi người”.
Các xét nghiệm sàng lọc có thể giúp đánh giá tình trạng sức khỏe và hệ thống miễn dịch của bạn bao gồm:
- 1-25 Dihydroxy vitamin D: Đây là dạng hoạt hóa của vitamin D. Vitamin D làm tăng các peptit kháng khuẩn (AMP) và cải thiện hoạt động của bạch cầu trung tính (tế bào bạch cầu chống lại vi khuẩn).
- Magiê hồng cầu: Magiê là yếu tố quan trọng để kích hoạt vitamin D. Dùng magiê thực sự có thể làm giảm lượng vitamin D bạn cần để tối ưu hóa nồng độ vitamin D trong máu của bạn.
- Tỷ lệ bạch cầu trung tính trên tế bào lympho (NLR): Chỉ riêng chất chỉ điểm này đã giúp xác định tiên lượng trong hầu hết các bệnh ung thư khối u đặc. Bạch cầu trung tính tăng lên khi bị nhiễm trùng do vi khuẩn, trong khi tế bào bạch huyết bị vi rút ức chế. Như Lewis giải thích, “NLR là một loại vũ khí khuếch đại của bạn khi nhiễm trùng.” Bất kỳ công thức máu nào có chỉ số NLR cao hơn 55% đều là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng mãn tính, có khả năng là do vi khuẩn.
- Độ phân bố hồng cầu (RDW): Hồng cầu mới sinh ra có kích thước nhỏ và càng lớn dần khi gần chết. Nếu RDW của bạn rộng, có thể bạn đang bị huyết khối hoặc viêm mạch máu. Trên 16 hoặc 17, RDW có thể là dấu hiệu của bệnh thiếu máu, nhưng từ 12.5 đến 16, đó là dấu hiệu thuần túy của chứng viêm.
- Protein phản ứng viêm CRP: Một dấu hiệu của tình trạng viêm. Giá trị này phải là 0.6 hoặc thấp hơn.
- Fibrinogen: Là một phân tử tín hiệu để sửa chữa mô, fibrinogen là một dấu hiệu tốt cho biết cơ thể bạn có thể tự phục hồi tốt như thế nào. Nếu fibrinogen của bạn nằm trong khoảng từ 150 đến 285, cơ chế sửa chữa và phục hồi của bạn cân bằng, cho phép bạn chữa lành và phục hồi đúng cách.
Trên 285, có thể cơ thể bạn đang bị tổn thương nhiều hơn khả năng tự hồi phục. Fibrinogen cũng là một yếu tố đông máu, vì vậy trong COVID-19 và nhiễm trùng huyết; ví dụ, fibrinogen cao là dấu hiệu của một cơn bão cytokine. Fibrinogen cũng là dấu hiệu dự báo cơn bão cytokine trong một số bệnh mãn tính như nhồi máu cơ tim và ung thư.
- Ferritin: Ferritin là một protein vận chuyển sắt bị tăng cao trong COVID-19 và các bệnh nghiêm trọng khác. Sắt là chất xúc tác sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Thông thường, khi các tế bào máu của bạn bị mầm bệnh tấn công, cơ thể của bạn sẽ phản ứng bằng cách giấu sắt khỏi kháng nguyên (vi sinh vật), do đó dẫn đến thiếu máu (sắt thấp) và ferritin cao.
Nếu bạn có ferritin cao, chất sắt có thể không có sẵn cho mầm bệnh, nhưng nó vẫn có sẵn cho các tế bào của cơ thể bạn. Sắt là một chất gây oxy hóa mạnh sẽ làm tăng các chất oxy hóa, phản ứng oxy hóa và các loại phản ứng nitơ, kích protein gây phản ứng viêm NRLP3, làm tăng các chất trung gian gây viêm và cytokine.
- Nồng độ Insulin: Kháng insulin là nguyên nhân cơ bản gây ra hầu hết các bệnh mãn tính và làm tăng đáng kể nguy cơ biến chứng và tử vong do nhiễm SARS-CoV-2. Đường huyết lúc đói cũng là một xét nghiệm hữu ích mà bạn có thể dễ dàng thực hiện tại nhà.
- Axit uric: Axit uric là một dấu hiệu viêm đa yếu tố. Nó cũng giúp bảo vệ chống lại tình trạng thiếu oxy.
- Homocysteine: Homocysteine là một độc tố mạch máu có liên quan đến bệnh tim bị ảnh hưởng bởi nồng độ vitamin B của bạn. “LabCorp tiếp tục thay đổi các tiêu chuẩn tham chiếu của họ và bây giờ cao tới 17. Nhưng nghiên cứu của Framingham cho thấy rằng với đường cơ sở là 9, cứ mỗi năm điểm homocysteine lại cao hơn dẫn đến chứng mất trí nhớ tăng 40% vì nó gây nhiễm độc mạch máu,” Lewis giải thích.
- Tỷ lệ SED: Tỷ lệ SED là phép đo tốc độ các tế bào hồng cầu của bạn lắng xuống trong ống nghiệm. Các tế bào hồng cầu có điện tích đẩy ở bên ngoài màng của chúng (điện thế zeta) cho phép chúng nổi trong huyết tương. Khi thiếu điện tích đẩy này, chúng sẽ lắng nhanh hơn.
Như Lewis giải thích: “Tỷ lệ SED phản ánh hoạt động điện màng tế bào của bạn có tốt hay không; nhờ vậy chúng ta biết hệ tiêu hóa của bạn hoạt động tốt thế nào để hấp thu khoáng chất natri, kali, các chất chính tạo nên điện thế màng tế bào (giúp tế bào trao đổi chất).”
Lý tưởng nhất, tỷ lệ SED của bạn phải gần bằng không, càng thấp, càng tốt. Tỷ lệ SED của bạn càng cao thì tình trạng sức khỏe của bạn càng tồi tệ, vì điều này có nghĩa là “pin” của các tế bào hồng cầu bị cạn kiệt, dẫn đến các vấn đề toàn thân và mức năng lượng tổng thể thấp. Thông thường, tỷ lệ SED của bạn sẽ cải thiện khi bạn bắt đầu chữa lành và cân bằng lại đường ruột của mình.
Kiểm soát tình trạng sức khỏe
Mặc dù hầu hết các vấn đề sức khỏe có thể được giải quyết thành công bằng các thay đổi về dinh dưỡng và lối sống khác, nhưng điều quan trọng là sẽ mất bao nhiêu thời gian.
Lewis giải thích: “Tôi có một lời giải thích rất đơn giản để dự báo thời gian chữa lành: Nếu bạn mất 10 năm để mắc một căn bệnh mãn tính, bạn sẽ mất ít nhất 10 tháng để thoát khỏi nó. Và đó là nếu bạn nghiêm túc tuân thủ điều trị.” Lewis cũng biết xã hội hiện nay yêu cầu các dịch vụ phải có liền ngay lập tức, nhưng việc điều trị bệnh không hoạt động theo cách đó. Bệnh tật thường ủ bệnh trong cơ thể rất lâu rồi mới biểu hiện đột ngột. Phục hồi từ trạng thái bệnh là một quá trình tương tự. “Bạn phải mất một thời gian dài để thấy sự cải thiện, và đột nhiên đến một mốc nhất định cơ thể bạn sẽ cảm thấy khỏe hơn.”
“Mọi thứ trong tự nhiên, bao gồm cả sức khỏe, là một mối quan hệ nhân quả mất nhiều thời gian để thu được kết quả… Khi mọi người hiểu điều đó, chấp nhận điều trị, thì họ có thể tiếp tục, và chúng tôi thực sự có thể làm cho họ tốt hơn. Đó không phải là chuyện một sớm một chiều.”
Mối liên quan với COVID
Nhiều xét nghiệm thông thường cũng có thể cho biết nhiều điều về sức khỏe và tình trạng hệ miễn dịch. Khi COVID-19 bùng phát, các nhà nghiên cứu Trung Quốc báo cáo rằng các bệnh nhân có nồng độ ferritin và tốc độ lắng hồng cầu (SED) tăng. Lewis đã so sánh các kết quả trong phòng thí nghiệm về bệnh COVID-19 với công việc mà anh ấy đã làm trong 15 năm qua thì thấy chúng rất khớp nhau.
Lewis nói: “Vấn đề không phải là điều trị COVID-19 nữa, mà là đo nồng độ các chất sinh học trong máu có thể tạo ra cơn bão cytokine, phản ứng viêm cao dẫn đến tử vong, từ đó phát hiện sớm và cố gắng điều chỉnh điều đó.”
“Tại sao Z-Pak (Azithromycin) có thể chữa bệnh COVID-19? Thực ra không phải nó chữa trực tiếp bệnh cúm Vũ Hán. Nó là kháng sinh phổ rộng giúp điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn chúng ta nhiễm trong lúc bị cúm Vũ Hán, giảm nhẹ gánh nặng cho hệ thống miễn dịch, từ đó cơ thể bạn mới có sức chống lại COVID-19. Đó là lý do tại sao Z-Pak hoạt động.”
“Không có gì thực sự đặc biệt về COVID-19, và cơ thể chúng ta tự nhiên sẽ sinh ra các phản ứng miễn dịch để chống lại bệnh. Các chỉ số sinh hóa máu có thể đo lường chính xác hơn tình trạng suy giảm hệ miễn dịch của bạn. Và hầu hết mọi thứ chúng tôi đo lường đều có thể đảo ngược thông qua các quá trình rất đơn giản, bổ sung, điều chỉnh lối sống, điều trị nhiễm trùng, chuẩn bị tốt cho cơ thể trước khi mắc bệnh.”
Hiểu về Cytokines
Một trong những biến chứng gây chết người nhiều nhất của COVID-19 là cơn bão cytokine hoặc bradykinin. Cytokine là một protein tín hiệu tồn tại trong thời gian ngắn có khả năng điều khiển các tế bào lân cận. Nó có thể có lợi hoặc nó có thể có hại. Nó có thể là kích hoạt quá trình viêm hoặc kháng viêm.
Vì vậy, không hẳn cytokine là xấu – chúng thực sự cần thiết và bạn sẽ thiệt mạng nhanh chóng nếu không có chúng – nhưng khi mất kiểm soát, chúng có thể giết bạn. Đó là cái được gọi là cơn bão cytokine. Một trong những lý do khiến vitamin D hoạt động rất tốt là vì nó loại bỏ hầu hết các cơn bão cytokine bằng cách điều chỉnh phản ứng miễn dịch của bạn.
Tiến sĩ Joseph Mercola là bác sĩ chấn thương chỉnh hình, người sáng lập Mercola.com. Ông đã nhận được nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên, tầm nhìn chính của ông là thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp nguồn kiến thức để giúp mọi người kiểm soát sức khỏe của mình.