“Quyền con người căn bản vẫn tiếp tục bị vi phạm tràn lan ở Việt Nam, đi kèm với bạo lực được bảo kê và trấn áp chính trị. Tất yếu điều này làm suy giảm sự thịnh vượng của người dân Việt Nam và về dài hạn, ngăn cản sự phát triển bền vững của đất nước”
Đại
diện các tổ chức XHDS gặp phái đoàn EU. Ảnh: Phạm Đoan Trang
Ngày 23/2, đại diện của 11 tổ chức xã hội dân sự độc
lập đã gặp gỡ phái đoàn dân biểu của Nghị viện châu Âu trong chuyến làm việc của
Nghị viện để tìm hiểu về tình hình nhân quyền Việt Nam, trước khi có thể phê
chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam.
Tham dự cuộc họp, phía phái đoàn gồm có; Chủ tịch Tiểu
ban ông Pier A. Panzeri (Italy), ông Adam Kosa (Hungary), ông Lars Adaktusson
(Thụy Điển), bà Soraya Post (Thụy Điển), bà Beatriz Becerra (Tây Ban Nha), ông
David Martin (Anh) và Đại sứ EU tại Việt Nam ông Bruno Angelet cùng các thành
viên khác của phái đoàn cũng như các nhân viên EU tại Việt Nam.
Đại diện phía Việt Nam tham dự gồm: ông nguyễn Tường
Thụy, ông Lê Công Định, ông Vũ Quốc Ngữ, bà Phạm Đoan Trang, ông Nguyễn Chí Tuyến
và ông Nguyễn Anh Tuấn.
Phía Việt Nam đã cung cấp tài liệu và chia sẻ những
vấn đề liên quan đến thực trạng nhân quyền đang diễn ra tại Việt Nam như: tự do
ngôn luận, tự do báo chí, tự do biểu đạt, tự do hội họp, tự do lập hội, tự do
đi lại … vv.
Việc hơn 100 người hoạt động xã hội bị cấm xuất cảnh,
việc hàng trăm người dân bị chết trong đồn công an diễn ra trong những năm gần
đây, việc các nhà hoạt động bị bắt giữ tùy tiện và giam giữ mà không được tiếp
cận với luật sư và không được đưa ra xét xử trong một thời gian dài cũng đã được
phía Việt Nam nêu ra.
Ngoài ra, phía Viêt Nam cũng đã chia sẻ với phái
đoàn về các hành vi trấn áp, đe dọa, sách nhiễu, bắt giữ, ngăn cản mà nhà cầm
quyền Việt Nam đang áp dụng đối với các hội nhóm xã hội dân sự độc lập và cá
nhân ở Việt Nam khi thực hiện các quyền căn bản của con người cũng như các quyền
dân sự.
11 tổ chức, trong đó có Con Đường Việt
Nam, Green Trees, Nhật Ký Yêu Nước, Hội Nhà báo Độc lập, NXB Trẻ Hà Nội, đã
cùng ra một tuyên bố chung đánh giá về nhân quyền ở Việt Nam trong 5 năm qua.
Tuyên bố gồm có 30 điều khoản đánh giá và 4 kiến nghị.
Theo đó, mặc dù có đạt một số thành tích về xóa đói
giảm nghèo, nhưng Việt Nam vẫn là một chính thể độc đảng, quyền con người bị vi
phạm trầm trọng và trên diện rộng, đặc biệt là các quyền tự do ngôn luận, hiệp
hội, tụ tập ôn hòa, và tự do tôn giáo, tín ngưỡng.
Bản tuyên bố nêu rõ những biện pháp mà chính quyền
dùng để trấn áp tự do ngôn luận và báo chí ở Việt Nam:
1. Duy trì hệ thống thẻ nhà báo do nhà nước cấp
phát, để không công nhận nhà báo độc lập, từ đây mở đường cho việc hạn chế quyền
tiếp cận thông tin, thậm chí đánh đập, hành hung người làm báo;
2. Duy trì hệ thống cơ quan tuyên giáo các cấp từ
trung ương tới địa phương để kiểm soát chặt chẽ nội dung của báo chí;
3. Phát triển đội ngũ dư luận viên để công khai tấn
công vào tự do ngôn luận, mạ lị, bôi nhọ các tiếng nói phản biện, song song với
ca ngợi chính sách của nhà nước…
Điều 18 của Tuyên bố chung xác định lực lượng an
ninh đã và đang rất tích cực gây chia rẽ giữa các tổ chức xã hội dân sự có giấy
phép và khối xã hội dân sự độc lập.
Điều 19 nêu rõ việc hàng chục năm qua, công dân Việt
Nam vẫn phải khai báo thông tin về “dân tộc” và “tôn giáo” trong giấy tờ tùy
thân, và điều này cấu thành một sự vi phạm nhân quyền với tính chất kỳ thị.
Trong phần kiến nghị, những tổ chức ra tuyên bố
chung yêu cầu:
– Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam phải có những
điều khoản về nhân quyền, được xác định rõ ràng và có tính ràng buộc;
– Ủy ban châu Âu phải tiến hành báo cáo đánh giá tác
động nhân quyền, song song với Hiệp định;
– Sau khi Hiệp định được phê chuẩn, Ủy ban châu Âu
phải xem xét các biện pháp thích hợp để bảo đảm rằng Chính phủ Việt Nam tuân thủ
các cam kết và nghĩa vụ nhân quyền của mình;
– Phải có cơ chế kiểm định, đánh giá về nhân quyền;
cơ chế này phải khuyến khích và tạo điều kiện cho khối xã hội dân sự độc lập
tham gia.
“Quyền con người căn bản vẫn tiếp tục bị vi phạm tràn lan ở
Việt Nam, đi kèm với bạo lực được bảo kê và trấn áp chính trị. Tất yếu điều này
làm suy giảm sự thịnh vượng của người dân Việt Nam và về dài hạn, ngăn cản sự
phát triển bền vững của đất nước” – Tuyên bố chung khẳng định.
Ảnh: Phạm Đoan Trang