Lê
Vĩnh Trương
Bản quyền hình ảnh TTXVN Image
caption Chủ tịch Tập Cận Bình thăm Việt Nam tháng 11/2015
Chủ tịch Trung cộng Tập
Cận Bình trong vài lần nói chuyện với giới chức Việt Nam đã sử dụng các cụm
từ "Sơn thủy
tương liên, văn hóa tương thông, lý tưởng tương đồng, vận mệnh tương quan"
để nói về quan hệ Việt Hoa.
Tuy nhiên, khi phân tích những điểm này, kết quả cho
thấy có những sai biệt đáng kể.
"Sơn thủy tương
liên"
Thực ra, Trung cộng có biên
giới chung với 14 nước (sơn tương liên), và giáp biển (thủy tương liên) với các
nước Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan, Phi Luật Tân, Việt Nam nhưng lại có xung đột
biên giới bộ với tất cả các nước trừ Pakistan và tranh chấp biển với tất
cả các nước có "thủy tương liên" trong vùng Tây Thái Bình Dương.
Kể cả Nam Dương cũng đã từng khẳng định Natuna là
lãnh thổ của Indonesia, trong mối quan tâm rằng đường chữ U mà Trung cộng tuyên
bố có thể xâm phạm vùng biển của nước Đông Nam Á này. Vậy thì "sơn thủy
tương liên" giữa Việt Nam và Trung cộng chẳng có ý nghĩa tích cực gì?
"Văn hóa tương
thông"
Về "văn hóa tương thông", những chia sẻ văn hóa Hoa Hạ của Trung-Nhật, Trung-Hàn,
Trung-Việt không thể cản trở Nhật, Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên và Việt Nam phát
triển văn hóa riêng biệt của mình trong hơn bốn ngàn năm qua.
Đối với quan hệ Việt-Hoa thì "sơn hà cương vực đã chia, phong tục Bắc Nam
cũng khác".
Việt Nam và Trung Hoa lục địa là hai nước cận kề về mặt địa
lý.
Là cửa ngõ đi xuống các nước ở vùng biển Nam Dương,
từ hơn hai ngàn năm nay, Việt Nam luôn luôn là đối tượng và là nạn nhân trực tiếp
của chính sách bành trướng xâm lược và bá quyền nước lớn Đại Hán tộc của các
hoàng đế Trung Hoa.
Từ góc độ lịch sử và văn hóa, các sử gia phong kiến Trung
Hoa luôn luôn khinh miệt lịch sử và văn hóa của nhân dân Việt Nam (cũng như của
tất cả những nước khác ở quanh Trung Hoa), coi các nước đó như là những bộ phận
phát sinh của lịch sử và văn minh đại Hán, phụ thuộc vào "trung tâm Trung Hoa",
là "phiên thuộc" của Trung Hoa.
Vậy thì văn hóa tương thông cũng là một cụm từ không
xác thực.
Bản
quyền hình ảnh AFP Image caption Đường lưỡi bò yêu sách chủ quyền của Trung
cộng
"Lý tưởng tương đồng"
Bàn đến lý tưởng tương đồng. Tất cả các văn bản
chính thức của Trung cộng ghi Trung cộng lựa chọn xã hội chủ nghĩa với con đường
kinh tế thị trường đặc sắc Trung cộng (kinh tế trong một nước với hai chế độ).
Việt Nam chọn con đường kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa.
Về chính thức, không thấy có tương đồng.
Còn về thực tế qua ba cuộc chiến Đông
Dương, Đảng Cộng sản Trung Hoa không ngừng ngầm phá Đảng Cộng sản Việt Nam,
chia rẽ đất nước Việt Nam. Có thể xem Hiệp Định Geneva 50 năm
nhìn lại, NXB Chính trị Quốc gia, 2015 để rõ hơn việc này.
Qua thời gian đó, lý tưởng của hai đảng chính trị
đang cầm quyền cho thấy có điểm gần nhau nhưng nếu nói tương đồng thì e rằng
khiên cưỡng.
Thêm nữa, Trung cộng thực dụng công khai, mèo trắng
hay mèo đen, mèo nào cũng tốt miễn là bắt được chuột. Bất kể chủ nghĩa xã hội
hay chủ nghĩa tư bản, miễn là Trung cộng phải thành siêu cường, bá chủ thế giới.
Theo Lý Quang Diệu, chiến lược của Trung cộng là cần
từ 30 đến 50 năm hòa bình để bắt kịp, xây dựng hệ thống, thay đổi từ hệ thống cộng
sản chủ nghĩa thành hệ thống thị trường. Một bên theo đuổi mộng bá chủ thế giới,
một bên vẫn còn nhiều vấn đề kinh tế, ngân sách và xã hội phải giải quyết. Thử
hỏi, lý tưởng có thể tương đồng hay không?
Bản quyền hình ảnhQDNDImage
captionHai bộ trưởng Quốc phòng Việt-Trung trong Giao lưu hữu nghị quốc phòng
biên giới lần ba tháng 3/2016
Bản
quyền hình ảnh QDND Image caption Hai bộ trưởng Quốc phòng Việt-Hoa trong
Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới lần ba tháng 3/2016
"Vận mệnh tương
quan"
Về "vận mệnh tương quan", không rõ Tập Cận
Bình muốn nói đến vận mệnh cụ thể nào.
Song xét hai nước trong toàn bộ chiều dài lịch sử từ
thời phong kiến, Trung cộng đã trải qua những lần bị Mông Cổ và Mãn Châu xâm
chiếm, khi ấy Việt Nam vẫn giữ vững nền độc lập.
Phải kể đến 1000 năm Trung cộng xâm chiếm Việt Nam
và khoảng 40 lần tấn công Việt Nam từ xưa đến nay. "Vận
mệnh" hai bên hiện khó tìm ra lý lẽ để chứng minh "tương quan" ở
điểm nào.
Hơn nữa, trong tháng 3/2017, tướng Trương Giang Long
đã phát biểu nội dung về tính độc lập của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quan hệ
với Đảng Cộng sản Trung cộng. Vậy thì lý tưởng tương đồng và vận mệnh tương
quan là điều nhiều người không đồng ý.
Cụm từ nêu trên có thể sẽ gây tác động đến tinh thần
người Việt trong Đảng Cộng sản nhằm thứ cấp hóa các vấn đề chủ quyền dân tộc bằng
quan hệ quốc tế vô sản. Những điều vô lý nếu cứ tái diễn có thể sẽ gây ra ngộ
nhận cho người đọc, người nghe.
Cụm từ "sơn thủy tương liên, văn hóa tương
thông, lý tưởng tương đồng, vận mệnh tương quan" thực chất chỉ là lời nói
ngoại giao một phía từ giới tuyên truyền Trung cộng trong chiến lược Tam chiến
đầy thuốc ngủ của họ.
Bản quyền hình ảnh XINHUA Image
caption Trung cộng và Việt Nam tuần tra chung trên Vịnh Bắc Bộ
Kiểu nói vần điệu pha sự ma mị ngôn từ, không phản
bác thiếu phản biện có thể:
- Khiến cho những đảng viên Cộng sản Việt Nam cho rằng đã có những thỏa thuận song đảng về các cụm từ này dẫn đến một sự đã rồi gây buông xuôi;
- Khiến
cho đa số đại chúng từ không để ý đến mặc nhiên không phản đối và giảm sút
ý chí chống xâm lược;
- Khiến
cho những tác nhân ngoài nước nghĩ rằng đã có những thỏa hiệp nào đó [vốn
vẫn hay mù mờ] và bỏ qua đào sâu phân tích
Như vậy tương tự những cụm từ bốn tốt và mười sáu chữ
vàng như trên trời rơi xuống, những ngôn từ êm tai hàm chứa nội dung độc dược này,
ngày qua tháng lại sẽ có thể góp một phần làm tiêu hao sinh lực và ý chí người
Việt, dẫn họ đến tư thế làm mồi cho chủ nghĩa bành trướng Trung Hoa.
Lê VĩnhTrương (Quỹ
Nghiên cứu Biển Đông)
BBC Tiếng Việt