©
AP Photo/ Xinhua
Bloomberg mới đây có bài
phân tích về tình hình căng thẳng trở lại trên Biển Đông. Trong khi cả thế giới
đang bận tâm đến những động thái "gây hấn" của Triều Tiên và nhà lãnh
đạo Kim Jong-un, thì Trung cộng âm thầm mở rộng những hành động phi pháp trên
vùng biển còn nhiều tranh chấp lãnh thổ này.
©
ẢNH: PLA DAILY Căng thẳng Biển Đông: Việt
Nam phản đối TQ tuyên bố bắn đạn thật tại quần đảo Hoàng Sa
Tháng trước, một nhà lập pháp Phi Luật Tân công
bố những bức ảnh chụp cho thấy các tàu đánh cá, tàu tuần dương và hải
quân Trung cộng vây quanh hòn đảo do Phi Luật Tân chiếm đóng ở quần đảo Trường
Sa, ngăn chặn các kế hoạch sửa chữa đường băng.
Theo ước tính năm 2013 của Cơ quan Thông tin Năng lượng
Mỹ, Biển Đông có tổng cộng khoảng 11 tỷ thùng dầu và 5.380,2 tỷ m3 khí tự nhiên
trữ lượng đã được công nhận.
Sự kiện nóng nhất gần đây phải kể đến việc Trung cộng
tuyên bố huấn luyện bắn đạn thật tại khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Ngày 5/9, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã lên tiếng phản đối và nêu quan điểm kiên
quyết về vấn đề này.
© ẢNH: SREENSHOT Trong khi cả thế giới đang bận tâm đến những
động thái gây hấn của Triều Tiên, thì Trung cộng âm thầm mở rộng những hành động
phi pháp của họ ở Biển Đông, theo hãng tin Bloomberg.
Tận dụng cơ hội
Điều này cho thấy Trung cộng đang tận dụng cơ hội Mỹ
bận tập trung vào những mối căng thẳng thương mại với Trung cộng, các cuộc thử
nghiệm hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên để ép các nước Đông Nam Á.
Trong khi Mỹ vẫn đang làm những gì họ gọi là các hoạt
động hải quân duy trì "tự do hàng hải" ở Biển Đông, như kiểm tra các
tuyên bố chủ quyền của Trung cộng đối với việc tiếp cận độc quyền, và một đô đốc
lớn tiếng chỉ trích Bắc Kinh…, cường độ của hành động và tuyên bố trên vùng biển
đã thưa dần trong thời gian gần đây.
© ẢNH: BAOMOI Khu trục hạm Mỹ USS Dewey (trái) cùng tàu khu
trục Nhật JS Izumo xuất hiện ở Biển Đông hồi tháng 5.2017
Những nghi ngờ về tương lai các cam kết của Mỹ có thể
khiến một số nước Đông Nam Á không muốn đơn độc công khai thách thức Trung cộng.
Điều này tạo ra rủi ro là trong khi Mỹ tập trung vào Triều Tiên, Trung cộng mở
rộng sự hiện diện của mình ở Biển Đông theo một cách không thể đảo ngược, mang
lại lợi thế chiến lược theo thời gian.
© ẢNH: THANHNIEN Báo
động: 18.000 tàu cá Trung cộng sắp tràn xuống biển Đông
Jay
L. Batongbacal, Giám đốc Viện Nghiên cứu Hàng hải và
Luật biển tại Đại học Phi Luật Tân, nói:
"Trung cộng biết ông Trump đang rất tập trung vào Triều Tiên,
và không có thời gian lo lắng về Đông Nam Á. Vì vậy, họ đang muốn đẩy mọi thứ tới
một hiện trạng đã rồi".
Thay đổi chiến lược
Những động thái gần đây của Trung cộng có nhiều điểm
khác biệt so với các vụ đụng độ trên biển xảy ra vào giữa năm 2014 khi Trung cộng
kéo một giàn khoan dầu vào vùng biển Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Sau khi Việt
Nam kiên quyết phản đối, cộng với sức ép từ quốc tế, Bắc Kinh đã rút các thiết
bị này vài tháng sau đó.
Năm 2008, khi một thỏa thuận năm 2005 nhằm chia sẻ
các nguồn lực của khu vực bị hết hạn, Phi Luật Tân và Việt Nam đã chống lại cái
gọi là Đường 9 đoạn của Trung cộng, bao phủ hơn 80% Biển Đông — làm cơ sở
cho việc thăm dò chung.
© ẢNH: BLOOMBERG Các
block dầu Trung cộng tuyên bố chủ quyền nằm trong vùng đặc quyền kinh tế biển của
Việt Nam.
Hiện nay, dưới thời Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo
Duterte, Bắc Kinh và Manila đang đàm phán thỏa thuận khí đốt Sampaguita tại
Reed Bank như là một điểm khởi đầu. Nếu không có sự hỗ
trợ mạnh mẽ từ Hoa Kỳ hoặc các quốc gia Đông Nam Á, Việt Nam sẽ kém khả năng chống
lại những nỗ lực của Trung cộng trong việc khoan dầu tại các khu vực khác,
theo Bloomberg.
©
SPUTNIK/ KIRILL KALLINIKOV Căng thẳng tại
Biển Đông gia tăng: Điệp viên mạng Trung cộng tấn công Việt Nam
Việt Nam lo ngại trước khả năng Mỹ rút dần sự hiện
diện trong khu vực.
"Chúng
tôi đang quan sát họ một cách lo lắng", ông Trần Viết Thái, Phó Tổng giám
đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam tại Hà Nội, nói. "Chúng tôi muốn thấy sự
đóng góp tích cực của Mỹ đối với ổn định khu vực và an ninh quốc tế".
Trọng tâm của Trung cộng là thúc đẩy thăm dò chung
và tập trung vào những tham vọng chiến lược. Cùng với Ngoại trưởng Phi Luật Tân,
Alan Peter Cayetano tại Manila trong tháng 7, Ngoại trưởng Trung cộng Vương Nghị
(Wang Yi) cho biết thăm dò chung là một ý tưởng "đầy trí tuệ chính trị."
Theo ước tính năm 2013 của Cơ quan Thông tin Năng lượng
Mỹ, Biển Đông có tổng cộng khoảng 11 tỷ thùng dầu và 5.380,2 tỷ m3 khí tự nhiên
trữ lượng đã được công nhận.
Những căng thẳng mới nhất là về hoạt động thăm dò ở
Block 136-03, nằm khoảng 350 dặm (560km) về phía Đông Nam TPHCM mà Trung cộng gọi
là Wanan Bei-21.
Ngoài ra, giới chuyên gia lo ngại Trung cộng sẽ can
thiệp hoạt động khoan của Việt Nam tại các block khác. Theo Jean-Baptiste
Berchoteau, một nhà phân tích nghiên cứu của Wood Mackenzie, các block khác của
Việt Nam chồng lấn với đường yêu sách 9 đoạn của Trung cộng bao gồm Exxon Mobil
Corp., Murphy Oil Corp. và KrisEnergy Ltd.
Người phát ngôn KrisEnergy Tanya Pang cho biết công
ty không có hoạt động khoan hiện tại trong khu vực.
Hiện nay, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Trung cộng
đã xác nhận khuôn khổ cho một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông. Ông Albert del
Rosario, cựu Ngoại trưởng Phi Luật Tân, nói:
"Việc Trung
cộng tôn trọng luật pháp sẽ được hoan nghênh không chỉ bởi ASEAN mà còn bởi cộng
đồng các quốc gia có trách nhiệm"