Kiểm chứng phát biểu của Trump và Biden tại cuộc tranh luận
Tổng thống Trump và đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden vừa đối đầu trực tiếp trong cuộc tranh luận trên truyền hình trước cuộc bầu cử Hoa Kỳ vào 3/11.
Trong 90 phút nóng bỏng, hai ứng cử viên đã xung đột về mọi thứ, từ tình hình nền kinh tế đến việc xử lý đại dịch virus corona. BBC kiểm chứng một số tuyên bố của họ.
Trump: "Chúng tôi đã xây dựng nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử"
Nhận định: Không đúng - đã có những thời điểm trong lịch sử Hoa Kỳ khi nền kinh tế mạnh hơn.
Trước khi virus corona bùng phát, Tổng thống Trump tuyên bố đã tạo ra tăng trưởng kinh tế lịch sử.
Đúng là nền kinh tế đã hoạt động tốt trước đại dịch - tiếp tục một xu hướng bắt đầu từ thời chính quyền Obama - nhưng đã có những giai đoạn nó mạnh hơn nhiều.
Tăng trưởng kinh tế Hoa Kỳ từ thập niên 1950
Biden: "Chúng ta có 4% dân số thế giới, [nhưng] đến 20% người chết"
Nhận định: Điều này khá chính xác.
Ông Biden chỉ trích cách quản lý của Tổng thống Trump đối với phản ứng virus corona.
Theo số liệu, tuyên bố của ông là đúng. Dân số Hoa Kỳ vào khoảng 328 triệu người, chỉ hơn 4% trong tổng số 7,7 tỷ dân số toàn cầu.
Theo số liệu mới nhất của Đại học John Hopkins, Mỹ có 205.942 trường hợp tử vong vì virus corona ở Mỹ. Tổng số ca tử vong được ghi nhận trên toàn thế giới là 1.004.808.
Theo số liệu này, Hoa Kỳ chiếm khoảng 20% số ca tử vong vì Covid-19 trên toàn thế giới, mặc dù cách các quốc gia ghi lại số liệu của họ khác nhau đáng kể.
Trump: Số phiếu bầu qua bưu điện tăng lên sẽ gây ra "một vụ gian lận chưa từng thấy"
Nhận định: Các nghiên cứu đã không tìm thấy bằng chứng về sự gian lận trên diện rộng, mặc dù đã có những trường hợp cá biệt.
Do đại dịch virus corona, một tỷ lệ lớn cử tri Hoa Kỳ dự kiến sẽ sử dụng hình thức bỏ phiếu qua bưu điện trong cuộc bầu cử năm nay.
Tổng thống đã nhiều lần cảnh báo rằng điều này sẽ dẫn đến tình trạng gian lận trên diện rộng.
Đã có những trường hợp gian lận cá biệt bao gồm các ví dụ gần đây ở North Carolina và New Jersey.
Trong tháng 9, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đưa ra tuyên bố về một sự cố ở Pennsylvania, trong đó "chín lá phiếu quân sự đã bị loại bỏ" và cho biết bảy trong số đó "được bỏ cho ứng cử viên tổng thống Donald Trump".
Nhưng trái ngược với những sự cố như vậy, nhiều nghiên cứu đã không cho thấy bằng chứng về gian lận lớn và phổ biến.
Tỷ lệ gian lận bỏ phiếu nói chung ở Mỹ là từ 0,00004% đến 0,0009%, theo một nghiên cứu năm 2017 của Trung tâm Công lý Brennan.
Biden: "100 triệu người [ở Mỹ] mắc các bệnh lý nền"
Nhận định: Hiện không có câu trả lời rõ ràng cho điều này.
Các ứng cử viên đã xung đột về việc có bao nhiêu người ở Mỹ mắc các bệnh nền từ trước, điều này có thể khiến một số người Mỹ không được các công ty bảo hiểm y tế tư nhân chi trả.
Ông Biden cho biết có 100 triệu người mắc các bệnh lý nền, nhưng Tổng thống Trump nói rằng con số đó "hoàn toàn sai".
Vậy con số chính xác là bao nhiêu? Không có câu trả lời rõ ràng nào.
Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh của chính phủ Hoa Kỳ, từ 50 đến 129 triệu người Mỹ không cao tuổi có một số bệnh nền từ trước.
Các tổ chức khác có những ước tính khác nhau. Trung tâm Tiến bộ Hoa Kỳ tin rằng con số này cao hơn, ở mức 135 triệu người dưới 65 tuổi.
Trump: "Chúng ta chỉ còn vài tuần nữa là có vaccine"
Nhận định: "Cơ hội rất thấp" sẽ có một loại vaccine sẽ được phê duyệt vào cuối tháng 10, cố vấn khoa học chính của chương trình vaccine Hoa Kỳ nói.
Moncef Slaoui đã đưa ra đánh giá thận trọng này vào đầu tháng Chín.
Trong khi đó, Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của đất nước, dự đoán là đến tháng 11 hay tháng 12 Hoa Kỳ mới biết họ sẽ có một vaccine trong năm nay hay không.
Tiến sĩ Fauci nói trước một phiên điều trần của Ủy ban Thượng viện trong tháng này rằng có thể có đủ liều thuốc ngừa cho tất cả người Mỹ vào tháng 4 năm 2021.
Biden: "Sản xuất đã đi vào lỗ hổng" trước virus corona
Nhận định: Không đúng, theo số liệu.
Ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden cho rằng ngay cả trước Covid-19, "ngành sản xuất đã đi vào lỗ hổng".
Đại dịch đã ảnh hưởng đến lĩnh vực này. Tính đến tháng 8, có ít hơn 237.000 việc làm trong lĩnh vực sản xuất ở Mỹ so với khi Trump nhậm chức vào năm 2017.
Biểu đồ cho thấy sự thay đổi trong công việc sản xuất
Nhưng trước khi đại dịch bùng phát, Tổng thống Trump đã tạo thêm gần nửa triệu công việc sản xuất trong ba năm đầu cầm quyền.
Trump: "Cảnh sát trưởng Portland vừa nói 'Tôi ủng hộ Tổng thống Trump'"
Nhận định: Không đúng. Chính cảnh sát trưởng thành phố Portland phủ nhận điều này.
Khi bào chữa cho cách tiếp cận của mình nhằm giải quyết các cuộc biểu tình ở các thành phố của Hoa Kỳ, ông Trump nói ông đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các nhóm thực thi pháp luật.
Ông Trump nói những người ủng hộ ông gồm cả cảnh sát trưởng ở Portland, nơi đã trở thành tiêu điểm cho các cuộc biểu tình chống lại sự tàn bạo của cảnh sát và phân biệt chủng tộc trong những tháng gần đây.
Mike Reese, cảnh sát trưởng của hạt Multnomah, gồm thành phố Portland đã nhanh chóng phủ nhận điều này trên Twitter: "Tôi chưa bao giờ ủng hộ Donald Trump và sẽ không bao giờ ủng hộ ông ấy."
Cuối Twitter tin, 1
Trump: Biden từng gọi người Mỹ gốc Phi là "những kẻ săn mồi siêu hạng"
Nhận định: Không đúng. Biden đã sử dụng từ "những kẻ săn mồi" nhưng không dùng từ này để chỉ người Mỹ gốc Phi.
Năm 1993, ông Biden đã cảnh báo về "những kẻ săn mồi trên đường phố của chúng ta" trong một bài phát biểu trước cuộc bỏ phiếu về dự luật tội then chốt quan trọng tại Quốc hội.
Phát biểu của ông không đề cập cụ thể đến người Mỹ gốc Phi nhưng dự luật tội phạm sau đó đã bị chỉ trích vì gia tăng việc giam giữ hàng loạt, gây ảnh hưởng không tương xứng đến đàn ông Mỹ gốc Phi châu.
Thuật ngữ "kẻ săn mồi siêu hạng" đã được Hillary Clinton sử dụng vào năm 1996 để ủng hộ dự luật gây tranh cãi.
Bà Clinton nói: "Chúng ta cần đối đầu với những người này. Họ thường có liên hệ với các băng đảng ma túy lớn, họ không chỉ là một nhóm trẻ con nữa. Họ thường là những đứa trẻ được gọi là kẻ săn mồi siêu hạng - không lương tâm, không đồng cảm."
Biden: "Trump không giảm được giá thuốc cho bất kỳ ai"
Nhận định: Chi phí thuốc theo toa trung bình hàng tháng giảm nhẹ trong năm tính đến tháng 8/2019, nhưng sau đó đã tăng trở lại.
Theo Cục thống kê Lao động Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) - đo lường chi phí của các mặt hàng gia dụng ở Mỹ - chi phí thuốc theo đơn trung bình hàng tháng đã giảm 0,3% trong năm tính đến tháng 8 năm 2019.
Đây là lần giảm giá đầu tiên trong khoảng thời gian 12 tháng kể từ năm 1973. Trong khi giá thuốc trung bình tăng 1,5% một năm, dưới thời Tổng thống Trump, mức tăng trung bình thấp hơn dưới thời Tổng thống Obama.
Chỉ số CPI không nhất thiết phải là cách đáng tin cậy nhất để đo lường giá thuốc, vì nó chủ yếu bao gồm các loại thuốc được sử dụng rộng rãi, thường rẻ hơn. Ít có khả năng bao gồm các loại thuốc mới hơn hoặc ít được kê đơn hơn, đắt hơn và tăng giá cao hơn.