Động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ: Lực lượng cứu hộ tại tỉnh Hatay đang phải chạy đua với thời gian
Adam Morrow-Doanh Doanh biên dịch
ADANA, Thổ Nhĩ Kỳ — Đường xa lộ từ tỉnh Adana phía nam Thổ Nhĩ Kỳ đến tỉnh Hatay lân cận đang trong tình trạng ách tắc giao thông. Cả hàng dài xe tải chuyên chở đồ cứu trợ quan trọng cho những nạn nhân sống sót, máy ủi, và thiết bị khai quật, cũng như những chiếc xe buýt chở các tình nguyện viên cứu hộ gần như không nhúc nhích.
Hôm 06/02, hai tỉnh Adana và Hatay — và tám tỉnh khác ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ — đã phải hứng chịu những trận động đất liên hoàn khiến hàng ngàn người thiệt mạng và san bằng toàn bộ các khu vực xung quanh.
Con số thương vong hiện tại đã lên tới hơn 20,000 người thiệt mạng và hơn 66,000 người bị thương. Cả hai số liệu trên, đặc biệt là số người thiệt mạng, dự kiến sẽ tăng lên khi có thêm nhiều thi thể được đưa ra khỏi đống đổ nát.
Lực lượng cứu hộ tìm kiếm những người sống sót dưới đống đổ nát ở Sanliurfa sau trận động đất mạnh 7.8 độ richter tấn công phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ hôm 06/02/2023. (Ảnh: STR/AFP/Getty Images)
Hàng ngàn người sống sót đã được cứu mạng nhờ vào sự nỗ lực của các nhân viên cứu hộ tình nguyện, những người làm việc không quản ngày đêm.
Hôm 09/02, một em bé 1 tuổi đã được kéo ra khỏi đống đổ nát gần tâm chấn của trận động đất ở tỉnh Kahramanmaras.
Nhưng với nhiệt độ ban đêm đang giảm xuống dưới mức đóng băng, các nhân viên cứu hộ ở các khu vực bị ảnh hưởng thấy rằng mình như đang chạy đua với thời gian.
Một trong số đó là anh Sahin Sahinguler, một kỹ sư máy móc 33 tuổi, người đã vội vã đến quận Iskenderun của tỉnh Hatay ngay sau khi trận động đất đầu tiên xảy ra. Anh là thành viên của một nhóm gồm 400 tình nguyện viên đến từ cơ sở năng lượng hạt nhân Akkuyu ở tỉnh Mersin của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Chúng tôi đã cứu sống được bảy người, cụ thể là từ địa điểm này,” anh Sahinguler nói với The Epoch Times, chỉ vào một núi gạch vụn mà chỉ mới đây thôi vẫn còn là một tòa cao ốc.
“Bốn người trong số họ đã được kéo ra ngoài và còn sống. Ba người còn lại thì không được may mắn như vậy.”
“Theo như chúng tôi biết, có bốn hoặc năm người nữa vẫn bị chôn vùi ở đó. Chúng tôi nghĩ rằng mình đã xác định được vị trí của hai người trong số họ, nhưng sẽ phải mất thêm vài giờ để đào bới.”
Hai trận động đất liên hoàn, có cường độ 7.7 và 7.6 độ richter được cảm nhận thấy ở tận đảo Cyprus, Liban, và Ai Cập. Nhưng quốc gia duy nhất hứng chịu thiệt hại tương đương [với Thổ Nhĩ Kỳ] là Syria, quốc gia có chung đường biên giới dài 565 dặm (hơn 900 km) giáp với miền nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo các nguồn tin của Syria, hơn 3,100 người đã thiệt mạng và khoảng 5,000 người bị thương ở các tỉnh Idlib, Aleppo, Hama, Latakia, và Raqqa phía bắc Syria.
Tỉnh Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ có một sợi dây kết nối lâu đời về văn hóa và ngôn ngữ với Syria. Trên thực tế, Hatay là một tỉnh của Syria cho đến năm 1939, khi tỉnh này gia nhập Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ mới thành lập sau một cuộc trưng cầu dân ý.
Trong số 10 tỉnh bị động đất của Thổ Nhĩ Kỳ, Hatay là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Khi đến gần quận Iskenderun ven biển của Hatay, nơi nổi tiếng với các nhà máy luyện thép và hóa dầu, quy mô của sự tàn phá được thể hiện một cách rõ ràng. Những vết nứt lớn xuất hiện trên đường cao tốc, trong khi người ta có thể nhìn thấy khói bốc lên từ một cơ sở công nghiệp bị hư hại.
Trên các con đường trong thành phố, xe cấp cứu chạy qua lại — những ngọn đèn xanh nhấp nháy và còi báo động rền rĩ — với một tần suất đáng báo động. Những đống đổ nát cao như núi, tàn tích của những tòa nhà cao tầng, có thể được nhìn thấy ở khắp mọi nơi.
Xung quanh hầu hết là những cư dân cũ vẫn còn hốt hoảng đang sưởi ấm bên cạnh đống lửa, chờ đợi tin tức về những người thân yêu đang mất tích. Ngay cả những tòa còn sót lại sau trận động đất cũng có dấu hiệu hư hại rõ ràng, trong khi nhiều tòa nhà dường như đang trên bờ vực sụp đổ.
Thành phố Iskenderun bị động đất tấn công có lẽ là nơi có điện đóm chập chờn nhất. Khi mặt trời lặn, thành phố này chìm trong bóng tối, do đó các đội cứu hộ chỉ có thể dựa vào máy phát điện cầm tay. Đèn giao thông nhấp nháy thất thường; nhưng đa phần là tắt hẳn.
Có một thời điểm, đội nhân viên cứu hộ từ trong bóng tối bước ra, ra hiệu cho những người điều khiển các phương tiện đi qua dừng lại.
“Tắt máy đi và yên lặng nào,” một người trong số họ hét lên. “Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã nghe thấy tiếng nói dưới đống đổ nát này.”
Theo hướng dẫn của anh ấy, mọi người lập tức dừng xe lại. Những người lái xe ngồi trật tự trong vài phút cho đến khi họ được phép khởi động lại động cơ.
Những người sống sót sợ sẽ có thêm dư chấn
Bình thường, Hatay là một tỉnh thu hút khách du lịch thường xuyên, cả trong và ngoài nước, do di sản văn hóa và lịch sử phong phú ở nơi này. Quận Antakya, thủ phủ khu vực của Hatay, là một đô thị nổi tiếng vào thời Hy Lạp cổ đại — trong Kinh thánh, thành phố này được gọi là Antioch.
Nhưng giờ đây, tìm nơi lưu trú ở dưới bất kỳ hình thức nào là điều không thể. Tất cả giường dự phòng trong thành phố đã được phân bổ cho những người vô gia cư, hoặc những người có nhà cửa và những người sống trong các tòa nhà đang có nguy cơ sụp đổ.
Anh Mehmet Akdogan, một cư dân 35 tuổi ở Iskenderun, nói với The Epoch Times: “Chúng tôi vẫn đang cảm thấy những cơn dư chấn ngắt quãng.”
“Sau hai trận động đất đầu tiên, tôi đã đưa vợ và ba người con của mình đến một thành phố khác, trong khi tôi ở lại để giúp đỡ các nỗ lực cứu hộ.”
Tòa nhà nơi anh sống bị hư hại một phần, vì vậy anh Akdogan đã ngủ trong xe của mình mỗi đêm kể từ khi trận động đất xảy ra, vì lo rằng sẽ có các hoạt động địa chấn mới.
Theo cơ quan quản lý thảm họa của Thổ Nhĩ Kỳ, hơn 6,400 tòa nhà đã bị sụp đổ do hậu quả của hai trận động đất chính và hơn 430 cơn dư chấn.
Vào ngày 09/02, các tỉnh phía nam Gaziantep và Elazig đều bị rung lắc — một lần nữa — bởi các cơn chấn động mạnh 4.4 độ richter.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã mô tả chuỗi động đất này là một trong những “thảm họa thiên nhiên lớn nhất” tấn công quốc gia này trong thế kỷ qua. Hôm 07/02, chính phủ nước này đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài ba tháng ở toàn bộ 10 tỉnh chịu ảnh hưởng.
Năm 1939, hơn 32,000 người thiệt mạng khi một trận động đất lớn xảy ra ở tỉnh Erzincan, miền trung Thổ Nhĩ Kỳ.