Người biểu tình leo lên vách tường
bao bọc công ty Formosa ở Hà Tĩnh với các biểu ngữ. (Hình: Người Kỳ Anh)
Hơn 60,000 người yêu cầu chính phủ Đài Loan, các định
chế quốc tế làm áp lực buộc công ty Formosa khắc phục thảm họa, trả lại môi trường
trong sạch và đền bù thỏa đáng cho các nạn nhân.
Một bản kiến nghị do “Ban hỗ trợ nạn nhân ô nhiễm môi
trường biển giáo phận Vinh,” với sự tiếp tay của các tổ chức xã hội dân
sự, gần đây được phát động trên mạng để mọi người có thể tham gia ký tên.
Bản kiến nghị gởi đến tổng thống, chủ tịch Quốc Hội
và thủ tướng chính phủ Đài Loan, Chương Trình Môi Trường của Liên Hiệp Quốc
(UNEP), Liên Hiệp Âu Châu, Ngân Hàng Thế Giới, Ngân Hàng Phát Triển Á Châu, Các
tổ chức, hiệp hội bảo vệ môi trường quốc tế và những người yêu chuộng công lý
và bảo vệ môi trường.
“Tháng Tư,
2016, công ty Formosa đã thải một lượng lớn chất thải độc hại ra biển miền
Trung Việt Nam gây ô nhiễm nghiêm trọng kéo dài hơn 250 km bờ biển làm sinh vật
chết hàng loạt. Cá, tôm, san hô và nhiều loại thủy sản chết làm hệ sinh thái thềm
lục địa miền Trung Việt Nam bị phá hủy, theo đánh giá phải mất hàng chục năm mới
có thể khắc phục hậu quả này. Ngoài ra, độc tố từ chất thải công nghiệp đang
tích tụ vào trầm tích đáy biển là hiểm họa có thể gây bệnh tật nguy hại cho
tương lai lâu dài của người dân Việt Nam.” Bản kiến nghị nói trên viết.
Bản kiến nghị cho biết: “Thảm họa Formosa đã phá hủy nguồn thủy sản, là nguồn thực phẩm chính yếu,
truyền thống của người dân Việt Nam. Bên cạnh đó, thảm họa này đã cướp mất nghề
nghiệp của hàng trăm ngàn lao động trong các ngành đánh bắt, nuôi trồng, chế biến
thủy sản, dịch vụ hậu cần nghề cá. Các nghề nghiệp liên quan như du lịch, khách
sạn, nhà hàng… cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều gia đình lâm vào cảnh túng
quẫn do thất nghiệp, nhiều người phải bỏ quê hương xứ sở đi mưu sinh ở những
nơi xa. Nhiều trẻ em có nguy cơ rơi vào cảnh thất học do gia đình mất nguồn thu
nhập.”
Chưa hết, “Bên
cạnh đó, chúng tôi còn đối mặt với nguy cơ mắc các chứng bệnh nan y như ung
thư, dị tật, quái thai, thần kinh… do ăn phải thực phẩm bị nhiễm độc tố kim loại
nặng do Formosa thải ra tồn lưu trong biển. Kinh hoàng hơn nữa khi báo chí đã
tiết lộ nhiều thông tin cho rằng, Formosa không chỉ xả thải ra biển mà còn chôn
chất thải rắn nhiều nơi trên đất liền và cả nguồn khí thải cũng chứa nhiều độc
tố. Chúng tôi thật sự rất hoang mang lo sợ cho sức khỏe, tính mạng của chúng
tôi và tương lai giống nòi của chúng tôi.”
Tuy sự thiệt hại môi trường biển cũng như sự thiệt hại
đối với đời sống kinh tế và xã hội của người dân miền Trung Việt Nam cần hàng
chục tỷ đô la để khắc phục, nhưng nhà cầm quyền Hà Nội đã chịu cầm $500 triệu của
Formosa gọi là “bồi thường.” Số tiền tuy rất nhỏ so với thiệt hại nhưng nhà cầm
quyền chỉ phát lại một phần nào trong số đó cho các người dân trong danh sách
mà họ lập ra, không phải toàn thể những nạn nhân. Đã vậy, nhà cầm quyền địa
phương còn ma mãnh, phân phát theo y riêng, không đúng thực tế khiến dân chúng
biểu tình chống đối.
Hiện người dân ở một số địa phương, ngay cả ở huyện
Kỳ Anh, nơi có nhà máy luyện thép Formosa, vẫn biểu tình đòi hỏi đền bù thỏa
đáng cho các sự thiệt hại họ đã phải chịu và còn đang tiếp tục phải chịu đựng,
tương lai bất định.
Trước tình hình như thế, Ban Hỗ Trợ nạn nhân ô nhiễm
môi trường biển giáo phận Vinh và các tổ chức xã hội dân sự tại Việt Nam kêu gọi “Chính quyền Đài Loan sử dụng thẩm quyền của mình để
buộc Formosa phải hành xử có trách nhiệm trong hoạt động sản xuất kinh doanh”
trên đất nước Việt Nam.
Buộc họ “tôn trọng môi trường sống của người dân Việt
Nam, đồng thời đưa ra phương án cụ thể để khắc phục thảm họa, trả lại môi trường
trong sạch và đền bù thỏa đáng cho các nạn nhân.”
Sau cùng, bản kiến nghị “mong Liên Hiệp Quốc, Liên
Hiệp Âu Châu, Ngân Hàng Quốc Tế, Ngân Hàng Phát Triển Á Châu cùng với các tổ chức
môi trường giúp chúng tôi đưa ra phương án và yêu cầu chính phủ Việt Nam nỗ lực
khắc phục môi trường và đời sống của nạn nhân.”
Cho tới buổi sáng ngàu 26 Tháng Ba, 2017, đã có
61,210 người ký tên trên bản kiến nghị. Những người ký tên đầu tiên là Giám Mục
Nguyễn Thái Hợp và hơn 200 linh mục của giáo phận Vinh cùng hàng ngàn giáo dân
của giáo phận cùng các người khắp nơi trong ngoài nước Việt Nam.
Người muốn ký tên có thể vào trang:
https://thamhoaformosa.com. Tuy nhiên, truy cập có thể khó khăn vì bị “kẻ xấu”
tấn công nên không phải lúc nào cũng vào được. (TN)
Người
Việt