„Tại sao chúng ta không là những người Việt đoàn kết - những người
có tư tưởng hợp nguyên cấp tiến, luôn mong muốn hòa giải dân tộc và biết đặt
quyền lợi của quốc gia lên trên những mối thù cá nhân, phe đảng, để cùng nối
vòng tay lớn và chung sức thiết lập một nền tảng pháp luật chuẩn mực, làm thước
đo công bằng cho mọi sự vận động của toàn xã hội, từ đó xây dựng nền dân chủ
đúng nghĩa cho đất nước?“
Người Việt đoàn kết - giải pháp hòa giải dân tộc và xây dựng nền
tảng quốc gia
Có thể khẳng định rằng nền tảng chính trị quốc gia
luôn được khởi nguồn từ việc xây dựng một hệ thống pháp luật chuẩn mực với “hạt
giống” đầu tiên là bản hiến pháp dân chủ và được toàn dân phúc quyết thông qua,
để từ đó quyền làm chủ cơ bản của người dân được ghi nhận và bảo vệ một cách
tuyệt đối.
Cũng như nước Mỹ từ những năm lập quốc, họ đã xây dựng
nền tảng pháp luật chuẩn mực và dân chủ đầu tiên bằng bản hiến pháp do hội đồng
lập hiến soạn thảo, được người dân phúc quyết thông qua và có hiệu lực năm 1789.
Bản hiến pháp ấy đã được xây dựng trên tinh thần hợp
nguyên (đa nguyên nhưng hợp tác), mọi quyền lợi cá nhân, phe đảng đều gạt sang
một bên để đảm bảo nó chỉ mang đậm lợi ích của toàn dân tộc. Chính điều đó đã tạo
nên giá trị bất hủ của nó và đã được rất nhiều nước trên thế giới tham khảo để
xây dựng nền tảng quốc gia cho riêng họ.
Chính trị truyền thống và
sự hận thù truyền kiếp
Tại Việt Nam, nếu muốn có một sự thay đổi lớn để xây
dựng nền tảng quốc gia ấy mà chúng ta chỉ dựa trên tinh thần chống đối hay thù
hận, thì cho dù chúng ta có tài giỏi như thế nào đi chăng nữa, cuối cùng cũng
chỉ tạo ra những mối thù truyền kiếp, sự chia rẽ sâu sắc hoặc thậm chí còn có
thể là một cuộc nội chiến kéo dài. Mà bài học xương máu ấy dân tộc này đã nếm
trải với hơn 20 năm và hàng triệu người Việt đã nằm xuống.
Và, liệu với tư tưởng ấy thì những người dân trên đất
nước này có đồng lòng ủng hộ không, khi họ đã quá chán ngán đến chiến tranh và
chết chóc?
Thật sự tôi luôn đồng cảm với những con người còn
mang nặng hận thù ấy vì những nỗi đau của họ, gia đình và những người thân yêu
ruột thịt của họ đã nằm xuống trong cuộc chiến huynh đệ tương tàn, hay trên những
chiếc thuyền chết chóc tìm kiếm vùng trời tự do sau năm 1975. Họ cũng có thể là
nạn nhân của cường quyền với những nỗi oan chồng chất trong thời đại mà ai đó mị
chúng ta là văn minh rực rỡ này.
Nhưng chắc chắn rằng không thể nào thay đổi và xây dựng
đất nước được với tư tưởng thù hằn ấy. Cũng như tinh thần đó không thể nào là
tiền đề cho sự đoàn kết, nhân văn và cấp tiến của dân tộc này được. Thù hận là
cảm xúc cá nhân nhưng để xây dựng quốc gia thì cần phải có lý trí.
Người Việt cùng đoàn kết
Câu chuyện về đoàn kết và sức mạnh của nó có lẽ
không ai mà không rõ. Song, trên thực tế đoàn kết không phải là một khái niệm
đơn nhất và bất biến, khi mỗi thời kỳ vận dụng sự đoàn kết một cách khác nhau.
Truyền thống đoàn kết của dân tộc ta là đánh đuổi
ngoại xâm, chống chọi với những thiên tai địch họa và thay đổi những triều đại
đã mục rữa thối nát.
Đó là sự đoàn kết để cùng đứng về phía một nhóm người
đang nắm quyền cai trị để bảo vệ đất nước, hoặc đoàn kết giữa những người khốn
cùng chống lại sự cai trị hà khắc của nhóm người đang cầm quyền. Và, sau khi kết
thúc mỗi sự kiện lịch sử ấy, sự đoàn kết cũng sẽ tạm chấm hết sứ mệnh lịch sử của
mình.
Thế nhưng, trong lịch sử
dân tộc vẫn chưa một lần được nhìn thấy toàn dân đoàn kết để cùng xây dựng một
nền tảng pháp luật chuẩn mực và dân chủ đúng nghĩa của nó, để khối đoàn
kết ấy không phải chọn đứng về phe nào để chống lại phe nào, mà chỉ đứng cùng với
pháp luật chuẩn mực để xây dựng, bảo vệ nó và được nó bảo vệ.
Tại sao chúng ta không là những người Việt
đoàn kết - những người có tư tưởng hợp nguyên cấp tiến, luôn mong muốn hòa giải
dân tộc và biết đặt quyền lợi của quốc gia lên trên những mối thù cá nhân, phe
đảng, để cùng nối vòng tay lớn và chung sức thiết lập một nền tảng pháp luật
chuẩn mực, làm thước đo công bằng cho mọi sự vận động của toàn xã hội, từ đó
xây dựng nền dân chủ đúng nghĩa cho đất nước?
Những tấm gương khắc ghi
Hãy nhìn lại cuộc nội chiến kéo dài bốn năm của nước
Mỹ với gần một triệu người chết và hàng triệu người bị thương từ cả hai bên (cả
miền Nam lẫn miền Bắc). Nếu như tướng Grant (bên thắng cuộc - tư lệnh miền Bắc)
không cho quân miền Nam được giữ lại lừa ngựa khi giải giáp (vì lính miền Nam
đem ngựa từ các nông trại của họ đi chiến đấu) và được tự do trở về quê cũ như
các dân thường mà không cầm tù hay cải tạo bất kỳ một ai, rồi sau này, nếu như
trong các bảo tàng nội chiến Mỹ chỉ biết tập trung nói về tội ác của lính miền
Nam mà quên trân trọng sự hy sinh từ cả hai phía; và, nếu như các nhà lãnh đạo
trong cuộc chiến tranh đó không biết nâng người ngã ngựa và không tôn trọng các
tử sĩ của hàng ngũ đối địch thì sau ngày kết thúc nội chiến 09/4/1865 đến nay,
liệu nước Mỹ có thể đoàn kết, hòa giải dân tộc và trở thành một quốc gia hùng
cường?
Hay tại Nam Phi, nếu không mang tinh thần nối vòng
tay lớn hòa giải dân tộc vĩ đại, làm sao Nelson Mandela sau 27 năm lao tù có thể
bỏ lại sau lưng mọi sự thù hận để bắt tay với người da trắng, kẻ đã cầm tù
mình, cùng thoát khỏi bóng ma của chế độ phân biệt chủng tộc Aparthied để xây dựng
một Nam Phi dân chủ, bình đẳng?
Ngược lại, nếu ông chỉ mang tư tưởng trả thù cho những
gì ông và gia đình ông đã phải nếm trải, thì liệu những lá phiếu tự do của người
dân có đổ dồn cho ông? Và liệu có tránh khỏi một cuộc nội chiến tàn phá Nam
Phi?
Với nhân cách của một người làm chính trị lớn, ông
Nelson Mandela hiểu rõ rằng muốn xây dựng đất nước tốt đẹp không còn gì khác
hơn là tha thứ, hòa giải và đoàn kết toàn dân tộc.
Cũng như tại Myanmar, nếu không có tinh thần hòa giải
dân tộc vĩ đại, làm sao bà Aung San Suu Kyi sau 21 năm bị giam cầm tại gia có
thể bắt tay với chính những người đã giam giữ mình để cùng đưa đất nước Myanmar
bước đầu trở thành một quốc gia dân chủ?
Sau khi thay đổi chế độ độc tài quân sự đã 25 năm
cai trị đất nước bằng việc gieo rắc sự sợ hãi, súng đạn và nhà tù, chỉ bằng những
lá phiếu của người dân, bà đã mở ra một trang sử mới và một tương lai rực rỡ
cho Myanmar.
Nếu bà Aung San Suu Kyi không có tinh thần đoàn kết
và mong muốn cùng nhau nối vòng tay lớn, thì liệu tướng Min Aung Hlaing với
500.000 quân tinh nhuệ trong tay có ngại ngùng để tạo ra một cuộc nội chiến mới
nhằm bảo vệ sự an toàn cho chính ông và tất cả những người đã tạo ra chế độ
quân phiệt kia? Và khi đó, đất nước 50 triệu dân ấy chắc chắn sẽ tiếp tục trong
những tháng ngày tan hoang và lụn bại.
Chính vì vậy, trong bối cảnh hiện nay khi đất nước
ta đang phải chịu cảnh nghèo nàn, tụt hậu về mọi mặt, luật pháp bất cập, môi
trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, tài nguyên cạn kiệt, bất công xã hội đang lan rộng
và tham nhũng bè cánh trở thành quốc nạn mà không thể nào kiểm soát được, thì nối
vòng tay lớn để hòa giải dân tộc và cùng xây dựng đất nước giờ đây là một yêu cầu
cấp bách. Chỉ có sự đoàn kết toàn dân tộc và chỉ có
người Việt đoàn kết với tinh thần hợp nguyên mới có thể gác lại quá khứ và làm
lành mọi vết thương.
Và, đoàn kết giờ đây không chỉ bằng lời nói mà phải
bằng những hành động cụ thể, cũng như sự đoàn kết đó không phải đứng về phe nào
để chống lại phe nào, mà đoàn kết chỉ để cùng nhau xây dựng nền tảng pháp luật
chuẩn mực, đồng thời suy tôn những giá trị dân chủ, nhân văn đúng nghĩa của nó.
VOA
Tiếng Việt