„Những người dân nghèo vì ít học và nhất là vì miếng cơm manh áo
nên vô tình tự biến mình thành những “nàng An Thị” hiện đại đã đành nhưng những
người “có học” và nhất là đang giữ trọng trách trong bộ máy công quyền từ trên
xuống dưới thì sao?“
Người Tàu Ở Việt Nam
Hay Là Chuyện Về Những
Nàng An Thị Thời Hiện Đại
1. Hiện diện trên đất nước Việt Nam hôm nay dĩ nhiên
không chỉ có người Tàu. Tuy vậy, phải nói rằng chuyện người Tàu có mặt ở Việt
Nam để làm ăn, du lịch hay làm gì khác chưa bao giờ là vấn đề thôi mang tính thời
sự, hiểu theo nghĩa nào đó. Đây là đề tài - một sự thật nhiều người biết, nhiều
người thấy nhưng để nói ra thì chưa bao giờ là điều dễ dàng, thoải mái.
Còn nhớ cách đây không lâu, chuyện những thương lái Tàu cộng lặn lội vào tận các vùng thôn xóm hẻo
lánh ở Việt Nam để thu mua những mặt hàng “độc và lạ”, không ai có thể
ngờ tới như: móng trâu, bò, ong bầu, lá điều, cau non, cam non, đuôi chuột, đỉa, ốc
bưu vàng…sau đó “lặn” một hơi mất tăm để lại một nỗi buồn vô hạn cho những
người dân nghèo nhẹ dạ cả tin. Câu chuyện này sau nhiều lần lặp đi lặp lại ở
nhiều địa phương mới nhận được sự quan tâm của dư luận cùng với đó là những
quan điểm nhìn nhận, lý giải khác nhau. Trong cái nhìn của người làm kinh tế và
nhất là đã lặn lội sang tận Trung cộng tìm hiểu, tác giả Tony trong sách “Cà phê cùng Tony” cho biết, đây đơn giản chỉ là chiêu trò cấu kết, dùng miệng lưỡi cùng
thủ đoạn “mua bán lòng vòng” để tìm cách nâng giá của bọn gian thương nhằm lừa
gạt những người dân quê nghèo khó và ít học. Bởi lẽ, trên thực tế không
có một món hàng nào chúng thu gom của đồng bào ta được chuyển về xứ họ. Bọn
gian thương ấy không chỉ lừa gạt những người dân nghèo ở Việt Nam mà ngay cả những
người dân nghèo ở Trung cộng cũng là nạn nhân của chúng.
Cũng có người lý giải sự việc này góc nhìn khác, thậm
chí có cả một “thuyết âm mưu” cho rằng, những chiêu trò ấy về lâu dài nhằm phá
hoại nền kinh tế nước Việt. Nhìn chung, dù ở góc độ nào thì những cách lý giải
đều gặp nhau ở một điểm: nhắc nhớ mỗi người dân Việt hôm
nay chớ quên bài học xương máu về sự lơ là, nhẹ dạ cả tin của nàng An Thị Mỵ
Châu cách nay mấy ngàn năm. Khi ấy, chỉ vì tình cảm riêng tư với chàng
Trọng Thủy mà nàng Mỵ Châu đã vô tình gây nên họa mất nước.
2. Công bằng và khách quan mà nói, không phải chuyện
gì liên quan đến người Tàu hôm nay cũng đều tệ hại, xấu xa để chúng ta lên tiếng
dè bĩu, nghi kỵ, bài trừ, lên án...(và nếu tự soi lại mình thì không ít người
Việt hôm nay chưa chắc đã tốt đẹp hơn họ). Tuy vậy, trong bối cảnh với vô vàn sự
phức tạp và nhạy cảm của đất nước hôm nay, một sự thận trọng và tỉnh táo trong
suy nghĩ và hành động để mỗi người Việt không tự biến mình thành những “nàng An
Thị” thời hiện đại là vấn đề rất nên được nghiêm túc nhìn nhận. Nhưng, thiển
nghĩ để làm được điều ấy, rất cần một sự trao đổi chân thành và thẳng thắn về một
vài vấn đề có liên quan. Nói khác đi, nếu nhìn xa hơn,
thì đây chính là câu chuyện lớn liên quan đến rất nhiều ban ngành, đoàn thể
chính quyền các các cấp trong vấn đề quản lý người nước ngoài nhất là
người Tàu sang Việt Nam làm ăn, sinh sống và định cư từ nhiều năm qua.
Nói điều trên để thấy rằng, khi những người dân
nghèo bị gian thương Tàu lừa gạt đến nỗi “tiền mất tật mang” có người nói cũng
tại dân mình tham lam quá nhưng nếu bình tâm nghĩ lại sẽ thấy dù sao những người
dân nghèo ấy vẫn đáng thương hơn là đáng trách. Vì thực ra, người nghèo và ít học
thì ở đâu cũng giống nhau ở một vài nét cơ bản nào đó. Thử hỏi trong hoàn cảnh
mà cái bao tử lúc nào cũng sôi ùng ục lên vì đói thì làm sao họ có đủ thời gian
để suy nghĩ sâu xa hay phân tích cặn kẽ những chiêu trò của bọn gian thương để
từ chối những món hời trước mắt?
Không những vậy, theo lẽ thường, những thương lái Tàu
trước khi được tự do đi lại thoải mái đến tận các bản làng, thôn xóm nước Việt
để thu mua những thứ “trời ơi đất hỡi” như thế nhất định phải hoàn thành các thủ
tục tại các cửa khẩu hải quan. Cho dù có kẻ đã vào nước ta bằng đường “tiểu ngạch”
đi nữa thì vẫn có cả một hệ thống chính quyền cùng rất nhiều các hội đoàn lớn
nhỏ (như Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi, Đoàn thanh niên, Tổ
dân phố, Tổ tự quản…) từ trung ương đến địa phương kia mà. Và như thế, câu hỏi
trước hể phải đặt ra ở đây là tại sao giữa thanh thiên bạch nhật tại một thành
phố lớn mà cả một dãy phố 1.500 mét vuông với hàng loạt ngôi nhà kiến trúc kiểu
Tàu được dựng lên trái phép trong nhiều tháng; hay tinh thần trách nhiệm và cảnh
giác kiểu gì để một nhóm người khác núp bóng đi du lịch đến thuê cả một doanh
nghiệp, thuê luôn ruộng lúa sắp thu hoạch của nông dân để trồng giống “Sen lạ”
hay thả nuôi hàng trăm con Tôm hùm đỏ trong một thời gian dài mới bị phát hiện?
Những người dân nghèo vì ít học và nhất
là vì miếng cơm manh áo nên vô tình tự biến mình thành những “nàng An Thị” hiện
đại đã đành nhưng những người “có học” và nhất là đang giữ trọng trách trong bộ
máy công quyền từ trên xuống dưới thì sao? Đây là những câu hỏi nhất
định phải cần được trả lời trung thực và thỏa đáng từ những người có trách nhiệm
trong vấn đề quản lý. Đặc biệt là với không ít trường hợp những người Tàu đến
Việt Nam với một tâm thế và hành tung rất đáng ngờ mà dư luận báo chí ít nhiều
đã phản ánh trong thời gian qua.
3. Nàng An Thị Mỵ Châu năm xưa chỉ vì nghe theo “tiếng
gọi của tình yêu”, “tiếng nói của con tim” nên đã bị chàng Trọng Thủy lừa đánh
tráo Nỏ Thần đưa đến họa mất nước. Tuy vậy, ở phương diện nào đó, rất nên biết
rằng những chuyện thuộc về “tiếng nói của con tim” trong nhiều trường hợp rất
khó để đưa ra một kết luận đúng “đúng”, “sai” huống hồ đây vốn là âm mưu mà kẻ
thù của cha nàng đã rắp tâm sắp đặt từ trước. Nhưng dù thế nào thì nàng An Thị
Mỵ Châu cũng đã trả một cái giá rất đắt cho sự nhẹ dạ của nàng. Một cái chết
không toàn thây bởi chính lưỡi gươm oan nghiệt của vua cha. Nhưng lẽ nào, suốt
mấy ngàn năm qua, mỗi khi nhắc nhớ về bài học mất nước này chúng ta chỉ biết đổ
hết lên đầu nàng trong khi đó người chịu trách nhiệm chính trong chuyện này là
Thục Phán An Dương Vương cùng những cận thần của ông lại ít khi “đụng” đến?
Hình như có gì đó sai sai trong việc diễn giải và tuyên truyền về câu chuyện
này từ trước đến nay?
Mối tình của nàng Mỵ Châu xưa kia phải chăng chính là tấm
bình phong nhằm che đậy và lấp liếm cho nhưng sai lầm trong “ngoại giao” của Thục
Phán An Dương Vương –rộng hơn là những người nắm trong tay vận mệnh quốc gia từ
trước đến nay nhưng chưa bao giờ họ có đủ dũng khí để thừa nhận những sai lầm ấy.
Cũng giống như giờ đây, những người dân ít học nghèo khó, quanh năm “bán mặt
cho đất bán lưng cho trời”, không bao giờ có cơ hội bàn chuyện quốc gia đại sự,
nhưng lạ thay, lại được nhắc đến nhiều nhất về tinh thần cảnh giác. Ngoài ra,
trong cái nhìn của không ít người, cái danh sách về những “thế lực thù địch” của
dân tộc Việt Nam hôm nay lại dễ dàng bỏ qua dòng dõi, cháu con của những Triệu
Đà, Triệu Trọng Thủy hiện nay? Phải chăng vì thế mới có chuyện các dự án lớn nhỏ
- những “miếng ngon” nhất trên đất nước này bao giờ họ cũng được ưu ái giành phần
trước nhất? Theo đà ấy, khắp các hang cùng ngỏ hẻm của dãy đất chữ S hôm nay chẳng
có nơi nào mà họ không đặt chân lên trong tư thế của những kẻ “mạnh vì gạo, bạo
vì tiền” cùng với đó là thái dộ ngạo mạn, nghênh ngang và bất chấp?
4. Nói cho cùng, đã là con người không ai trong đời
không một lần vướng vào cái “cạm bẫy ái tình” như nàng An Thị Mỵ Châu năm xưa.
Nhưng dù thế nào thì những người vướng vào cái bẫy tình ái như vậy vẫn đáng được
cảm thông hơn những kẻ không vượt qua được cái cạm bẫy về tiền bạc, địa vị và
danh vọng!? Phải chăng, bài học về sự cảnh giác trước kẻ thù của nàng An Thị
ngàn năm trước rất nên được nhìn nhận lại đặc biệt là phải làm sao phù hợp tinh
thần và bối cảnh của thời đại hôm nay: những “nàng An Thị” thời hiện đại vì tiền
tài, danh vọng và quyền lực của phe nhóm và bản thân mình đã đan tâm bán rẻ dân
tộc, quốc gia một cách tinh vi, hèn hạ nhất?
CT, 15/3/2017
Nguyễn
Trọng Bình
(Viet-studies)
---------------
Nguồn tham khảo:
- Tony Buổi Sáng
- “Chuyện nàng An Thị” (in trong sách “Cà phê cùng Tony”). Nhà xuất bản Văn hóa
thông tin, 2014.
- “Khu phố”
1.500m2 không phép xây bí mật trong nhà kho ở Đà Nẵng”. Xem
tại:
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/khu-pho-1-500m2-khong-phep-xay-bi-mat-trong-nha-kho-o-da-nang-3553595.html