Mẹ và chị dâu nạn nhân Hoàng Văn Hải Courtesy
of Citizen
Đồng hương của thuyền viên bị chặt đầu nói gì?
Thông tin về cái chết đau đớn, bị chặt đầu trong lúc
bị bắt làm con tin của hai thuyền viên người Việt Nam trên chuyến tàu thuộc
công ty hàng hải Hoàng Gia ở Hải Phòng đã làm chấn động người dân Bắc miền
Trung. Chúng tôi đã tiếp xúc nhiều người dân, đặc biệt là người dân Nghệ An và
Thanh Hóa, nơi tá túc của gia đình các thuyền viên, dường như đi đâu cũng nghe
lời ta thán về sự vô trách nhiệm của chính phủ Việt Nam trong vấn đề cứu công
dân của mình.
Nhà nước đã làm gì?
Ông Hoàng Văn Tư, cha của nạn nhân Hoàng Văn Hải, hiện
sống ở huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa, chia sẻ:
“Họ nói đích thân bố mẹ phải đi ra công
ty ngoài Hải phòng. Họ nói phải chung khoản tiền chừng 100 triệu Peso để chuộc
người. Sau đó một người tên Loan, là vợ của thuyền phó (cũng bị bắt làm con
tin) nói chúng tôi nên ký vào một cái biên bản mà trong đó không có bất kỳ chữ
nào. Chúng tôi thắc mắc tại sao biên bản không có chữ nào thì ký làm sao thì
ông giám đốc Hoàng Gia nói rằng nội dung không có ai được biết cả, chỉ có giám
đốc biết thôi và nếu muốn cứu các con thì chúng tôi hãy ký vào và yên tâm, tin
tưởng ông đi. Chúng tồi gồm 6 gia đình, đã ký mỗi gia đình 10 biên bản với chữ
ký phải thật giống nhau trong 10 tờ giấy trắng đó. Giờ thì ra cớ sự này đây!”
Một người tên Trung, là chú của anh Hoàng Văn Hải,
cho rằng cái chết của hai thuyền viên bị lực lượng Abu Sayyaf chặt đầu vì họ chờ
quá lâu mà không thấy tiền chuộc từ Việt Nam, điều này cho thấy thân phận của
người Việt Nam quá bé nhỏ, quá đau khổ. Là một người từng cầm hộ chiếu Việt Nam
đi du lịch sang Thái Lan và Nhật Bản, ông không khỏi chạnh lòng khi thấy những
tấm bảng ghi bằng tiếng Việt khuyến cáo người Việt không nên gắp thức ăn quá
nhiều ở các buffet hay là viết bằng tiếng Việt răn đe về các loại hình chế tài
khi ăn trộm, ăn cắp… Rồi chuyện các ngư dân người Việt sang ăn cắp hải sâm ở
vùng biển các nước Úc, Papua Newguine, Phi Luật Tân… Tất cả như những vết
thương của dân tộc.
Ông Trung cho rằng sở dĩ có
chuyện đau lòng vừa nói là vì Việt Nam thiếu hẳn một nhà nước do dân và vì dân.
Nếu nhà nước tồn tại do dân, vì dân thì thân phận người dân Việt Nam không đến
nỗi thê thảm như hiện tại. Thử hỏi, có một quốc gia nào mà toàn chiều
dài của quốc gia là bờ biển, nếu kể cả vùng nội thủy, vùng lảnh hải và vùng đặc
quyền kinh tế thì biển Việt Nam quá rộng. Vậy mà ngư dân Việt Nam không dám ra
khơi bởi sợ cái chết từ các tàu hải cảnh Trung cộng. Rồi thêm nữa, tài nguyên,
khoáng sản Việt Nam cũng thuộc diện “rừng vàng biển bạc”, vậy mà đói nghèo, trộm
cắp đầy rẫy ra. Hình ảnh của người Việt Nam trở nên xấu xa và tội nghiệp trước
con mắt người nước ngoài, theo ông Trung, không phải chỉ đơn giản là do bản chất
hay thói quen mà là do môi trường kinh tế, văn hóa và chính trị.
Cũng theo ông Trung, cái chết của hai thuyền viên
người Việt Nam vừa qua càng làm rõ thêm thân phận của người Việt Nam quá nhỏ
nhoi trước thế giới rộng lớn. Ông nêu quan điểm rằng thực ra, thân phận của một
công dân quốc gia nào đó có giá trị hay không hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống
chính trị của quốc gia đó. Những quốc gia có hệ thống chính trị dân chủ, cởi mở
và coi trọng nhân phẩm thì công dân của họ không thể bị đày đọa, bị coi rẻ trước
con mắt người nước ngoài được. Dẫn chứng, ông Trung nói rằng công dân Đan Mạch,
Thụy Sĩ, Thụy Điển, Hà Lan, Tây Ban Nha, Anh, Mỹ, Pháp, Ý, Úc, Nhật hay
Singapore, Hàn Quốc… không thể bị coi rẻ và không thể dễ chết như công dân Việt
Nam được.
Đằng này, nhà nước, chính
phủ Việt Nam vẫn luôn giữ đúng giọng điệu “phản đối” suông trong bất kỳ tình huống
nào, từ thuyền viên Việt Nam đánh cá trong vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa
bị tàu Trung cộng bắt bớ cho đến thủy thủ Việt Nam bị nhóm sát nhân bắt cóc tống
tiền. Ông Trung cho rằng nếu như nhà nước đừng phản đối mà trích tiền ngân sách
nhà nước để chuộc công dân, tìm cách cứu công dân của mình, sau đó có thể yêu cầu
công ty chủ quản của các thủy thủy chịu trách nhiệm bù đắp ngân sách nhà nước
thì ông còn có thể tin tưởng vào nhà nước, chính quyền. Đằng này họ chỉ phản đối
sau khi có hai thuyền viên bị chặt đầu.
Đời sống của các thuyền
viên
Một người dân sống gần gia đình thuyền viên Hoàng
Trung Thông ở Quảng Bình, không muốn nêu tên, chia sẻ:
“Hết sức vô lý, từ nhà nước cho đến phía
công ty đều làm những chuyện hết sức vô lý, thời gian kéo dài cả 7 tháng, 8
tháng, nếu không chuộc người được thì phải tìm cách cho gia đình người ta biết,
cho truyền thông biết để người ta vận động tài chính mà cứu con của họ chứ!
Khóc thì người ta khóc cũng đã hết nước mắt rồi, quá vô lý đi. Dân làng ở đây
thương nhau lắm, tối đến thì người dân kéo lại đông lắm, để chia sẻ, an ủi đó
mà!”
Người đàn ông này cho biết thêm là hầu như các thuyền
viên đều có đời sống rất vất vả, chật vật bởi mức lương mà các thuyền viên được
trẻ rất thấp, chỉ dao động từ 5 triệu đồng đến 8 triệu đồng trên mỗi tháng. Trong
khi đó, phải lênh đênh trên đại dương có chuyến kéo dài vài tháng trời, và khi
vào bờ họ mới được trả lương. Trong lúc các thuyền viên ra khơi, vợ con của họ
sống kham khổ, mòn mỏi chờ đợi. Nhưng vì nghèo quá nên họ chấp nhận để chồng,
cha đi làm.
Nhiều công ty hàng hải nổi tiếng trong việc nợ lương
thủy thủ, slogan khi tuyển dụng của họ có nội dung hứa sẽ không nợ lương người
làm thuê. Nhưng đó chỉ là slogan, thực tế còn quá nhiều vấn đề để bàn. Bởi lẽ,
nếu có trách nhiệm với người lao động, công ty hàng hải như Hoàng Gia phải bằng
mọi giá huy độngtài chính để chuộc các thuyền viên của công ty. Đằng này họ
cũng im hơi lặng tiếng, mãi cho đến khi cò hai thủy thủ bị chặt đầu, họ cũng
chưa hề có động thái nào cho thấy họ quyết tâm cứu những người còn lại.
Người đàn ông này tỏ ra bức xúc khi nói về cái chết
quá oan uổng và tội nghiệp của hai thuyền viên Việt Nam. Và ông vừa tỏ ra căm
thù, giận dữ, đồng thời cũng khinh bỉ cả cái lực lượng gọi là Abu Shayaf. Bởi
theo người đàn ông này, bắt cóc tống tiền thì chí ít cũng phải nghiên cứu đối
tượng bị bắt cóc, đó là những thứ căn bản của kẻ bắt cóc.
Chẳng ai bắt cóc con nhà nghèo hoặc con ghẻ của nhà
giàu, mà ở đây là bắt cóc thuộc hàng quốc tế lại đi bắt cóc công dân Việt Nam
thì khác nào chọn một trong hai đối tượng nói trên. Khi không có tiền chuộc thì
đâm ra giết người thêm phần tội lỗi!
Như để chốt lại vấn đề, người đàn ông này kêu gọi nhà nước, chính phủ Việt Nam phải khẩn trương cứu các công
dân Việt Nam đang còn mắc kẹt. Vì đây là hành động bắt buộc phải có của một nhà
nước, một chính phủ tử tế!
Nhóm
phóng viên tường trình từ Việt Nam (RFA)