Chuỗi thất bại “dài dằng dặc” của Chủ tịch TC Tập Cận Bình
Hôm 21/7, tạp chí Chính sách Đối ngoại (FP) đã mỉa mai
khi nhận xét, không ai, thậm chí cả Tổng thống Mỹ
Barack Obama, có thể thành công bằng Chủ tịch Trung cộng Tập Cận Bình trong
việc tăng cường vị thế của Mỹ ở châu Á trong những năm qua.
Chủ
tịch Trung cộng Tập Cận Bình
Theo FP, kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền
vào năm 2012, chính sách đối ngoại của ông đã phá hỏng những nỗ lực rất bền bỉ
trước đó của Bắc Kinh về việc thuyết phục các nước láng giềng tin vào sự trỗi dậy
hòa bình của Trung cộng, đem lại lợi ích cho khu vực.
Không chỉ vậy, còn một danh sách dài những thất bại về đối ngoại dưới thời ông Tập.
Mới đây nhất là phán quyết về
Biển Đông của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) hôm 12/7. Phán quyết đã vô hiệu hóa “đường 9 đoạn” phi lý mà Bắc Kinh tự vẽ ra,
hòng chiếm gần như trọn Biển Đông. Đây là thất bại rất lớn, xóa sạch những
mục tiêu chính trong chính sách đối ngoại của Trung cộng đối với phần còn lại của
châu Á. Việc Bắc Kinh tiếp tục phớt lờ phán quyết này còn gây tổn hại đến hình ảnh
của Trung cộng trên toàn thế giới.
Tiếp đó là đến thất bại ở
bán đảo Triều Tiên. Hồi đầu tháng Bảy, Hàn Quốc và Mỹ quyết định dựng Hệ thống Phòng thủ Tên lửa Khu vực Tầm cao Giai đoạn cuối
(THAAD) tại Hàn Quốc, bất chấp sự phản đối của Trung cộng cũng như của
Triều Tiên. Quyết định triển khai THAAD đã đưa Hàn Quốc tới gần hơn với Mỹ và mở
cửa cho sự hợp tác chiến lược đa phương Mỹ – Hàn – Nhật.
FP nhận định, tất nhiên, việc triển khai THAAD liên
quan đến việc Trung cộng không thể kiềm chế được các chương trình tên lửa và hạt
nhân của Triều Tiên bởi Bình Nhưỡng chẳng thèm để ý đến lời kêu gọi của Bắc
Kinh.
Ngoài ra, Trung cộng còn
thua trong cuộc tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku do Nhật kiểm soát
mà Trung cộng gọi là Điếu Ngư. Theo FP, không chỉ có vấn đề chủ quyền, Bắc
Kinh muốn tận dụng cơ hội tranh chấp này để gây chia rẽ, cũng như dò xét đồng
minh Mỹ – Nhật. Bắc Kinh muốn biết liệu Washington có sẵn sàng hỗ trợ Nhật Bản
trong trường hợp có mâu thuẫn với Trung cộng hay không. Tuy nhiên, trong chuyến
thăm tới Nhật hồi tháng 4/2014, ông Obama tuyên bố điều
5 trong Hiệp định an ninh Mỹ – Nhật có bao gồm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Có nghĩa là, Mỹ sẽ bảo vệ Nhật Bản một khi xảy ra xung đột vũ trang tại quần đảo
trên.
|
|
Phán
quyết của PCA bác bỏ “đường 9 đoạn” của Trung cộng và chỉ trích hoạt động xây
dựng, cải tạo trái phép của Trung cộng ở Biển Đông.
|
Trong khi đó, việc Trung cộng liên tục điều tàu chiến
và máy bay xâm phạm vùng biển quanh Senkaku/Điều Ngư và các vùng biển
khác của Nhật Bản trên biển Hoa Đông đã tác động mạnh đến chính sách an ninh của
Nhật Bản. Năm 2014, nhằm chuẩn bị cho các mối đe dọa từ Bắc Kinh, Tokyo đã sửa đổi hiến pháp để cho phép Lực lượng Phòng vệ nước
này thực hiện các hoạt động phòng vệ tập thể. Ngoài ra, các quy định quốc
phòng Nhật – Mỹ 2015 còn cho phép Nhật Bản có vai trò lớn hơn trong an ninh khu
vực.
Hồi đầu năm nay, Trung cộng đã rất tức tối khi tàu
chiến của Lực lượng Phòng Hàng hải của Nhật thăm vịnh Subic (Phil Luật Tân), cảng
Cam Ranh (Việt Nam) và cảng Sydney (Úc Đại Lợi).
Hơn nữa, hôm 11/7, liên minh cầm quyền của Thủ tướng
Shinzo Abe đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Thượng viện. Kết quả này làm
tăng khả năng Tokyo sẽ sửa đổi Hiến pháp Hòa bình. Nếu đúng như vậy, đó sẽ là
“cơn ác mộng kinh niên” khác của Trung cộng.
|
|
Thủ
tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch TC Tập Cận Bình.
|
Bên cạnh đó, những hành động
hung hăng của Trung cộng ở Biển Đông cũng dẫn đến một mối quan hệ hợp tác an
ninh chưa từng có giữa Mỹ, Nhật và Úc.
Theo FP, thất bại về đối ngoại
của ông Tập Cận Bình còn vượt ra ngoài châu Á, lan cả sang châu Âu. Bất
chấp những nỗ lực của Trung cộng, Liên minh châu Âu
(EU) từ chối cấp cho nước này quy chế kinh tế thị trường. Không chỉ vậy,
EU và Mỹ còn đang tăng cường chiến dịch chống bán phá
giá đối với các sản phẩm của Trung cộng bởi việc Bắc Kinh sản xuất và xuất
khẩu ồ ạt thép và nhiều sản phẩm giá rẻ khác đã gây tổn hại lớn cho nền kinh tế
của châu Âu và Mỹ.
Ngoài ra, việc Trung cộng gây khó dễ cho các doanh
nghiệp Mỹ để thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là trong lĩnh vực
công nghệ thông tin, đã gây thất vọng cho cộng đồng doanh nghiệp Mỹ. Trong khi
đó, cộng đồng doanh nghiệp Mỹ là nền tảng quan trọng trong mối quan hệ Mỹ –
Trung. Khi thiếu sự ủng hộ của họ, mối quan hệ Mỹ – Trung vốn đã nhiều vấn đề sẽ
trở nên mong manh hơn, tác động lớn đến chính sách của Tổng thống Mỹ sắp tới đối
với Bắc Kinh.
Theo FP, hồi tháng Ba vừa qua, chính một thành viên
trong nội bộ đảng Trung cộng đã gửi một bức thư ngỏ thúc giục ông Tập Cận Bình
từ chức. Bức thư cho rằng, ông Tập “thiếu khả năng lãnh đạo đảng và đất nước hướng tới tương lai”.
Bức thư khẳng định, chính sách đối ngoại của ông Tập
đã tạo ra hậu quả ngoài ý muốn, đó là thúc đẩy quyền lợi Mỹ và củng cố chính
sách “xoay trục về châu Á” của Tổng thống Obama. Người ẩn danh này còn cho rằng,
ngay cả Lầu Năm Góc lẫn Bộ Ngoại giao Mỹ đều không thể làm được như vậy.
Theo FP