Bạn tôi nói: “Bất công quá mày ạ. Chỗ tao làm, chỉ cần
mang quốc tịch Mỹ hay châu Âu thì tự dưng lương tăng gấp 4-5 lần so với lương
của dân Việt mình. Mà có phải bọn nó là dân Mỹ và Châu Âu gốc đâu, toàn sinh ra
và lớn lên ở Việt Nam rồi sang đó du học, tìm đường lấy quốc tịch rồi về Việt
Nam làm việc.” Tôi cũng đồng tình. Trước đây tôi có làm việc tại một công
ty quốc doanh chuyên về bất động sản. Lúc đó có anh kiến trúc sư tên Hải,
sinh
ra và lớn lên ở Việt Nam, du học ở Tây Ban Nha được vài năm rồi lấy vợ và nhập
quốc tịch Tây Ban Nha. Sau đó về làm cho công ty quốc doanh, tự dưng lương được
nâng lên chín ngàn đô Mỹ một tháng. Trong khi cùng vị trí như anh Hải, các kiến
trúc sư Việt Nam chỉ hưởng mức lương 20 – 30 triệu đồng. Chắc hẳn nhiều người
nghĩ là vì anh Hải kia tài năng và được đào tạo bài bản ở Tây Ban Nha nên mới
có được mức lương cao như thế. Thật ra thì chỉ vì anh ta mang quốc tịch nước
ngoài nên mới được tính mức lương như vậy mà thôi. Bởi vì trong số những anh
kiến trúc sư 20 – 30 triệu đồng kia, có những ai rất tài năng, cũng được đào
tạo ở Mỹ, Anh, Úc nhưng vì không có quốc tịch ngoại nên đành chấp nhận mức
lương bèo bọt.
Hỏi ra mới biết, đa số
các công ty ở Việt Nam, có truyền thống chuộng lao động nước ngoài. Tự “ban
hành” chính sách ưu đãi cho những người mang quốc tịch nước ngoài và gọi họ là
“chuyên gia”.
Chính ở trong đất nước
của mình mà công dân Việt Nam còn bị coi rẻ như vậy, thì khi ra nước ngoài, còn
ai coi trọng họ? Bản thân tôi cũng từng rất xấu hổ khi cầm hộ chiếu Việt Nam ra
nước ngoài. Cảm giác mình bị coi thường vì là công dân của một quốc gia cộng
sản dốt nát và lạc hậu. Có một nghịch lý là nếu bạn mang quốc tịch nước ngoài
(kể cả những nước đang phát triển như Thái Lan, Singapore…) và đến Việt Nam làm
việc, bạn sẽ được coi trọng, được trả lương cao. Tại sao chính chúng ta còn
không xem trọng chúng ta? Chính phủ đang làm cái gì để công dân nước mình bị
xem thường như vậy ngay trên đất nước của họ? Chẳng lẽ chính phủ Việt Nam bất
tài vô dụng đến mức ấy?
Từ chuyện của
Hằng
Bạn tôi kể, có lần sang
Úc du lịch, gặp một cô bé quê ở Thanh Hóa tên là Hằng. Hằng tốt nghiệp Đại học
Ngoại thương ở Hà Nội, sau đó xin visa sang Úc du lịch và trốn ở lại làm nail
cho một tiệm của người bà con. Đến nay cũng đã gần 2 năm, Hằng sống bất hợp
pháp tại Úc, luôn mong muốn tìm cách kết hôn với công dân Úc để được ở lại hợp
pháp. Hằng cho biết cô luôn cảm thấy lo lắng vì sợ một ngày nào đó sẽ bị phát
hiện và trục xuất về nước. Nhớ nhà, nhớ quê hương, nhưng cô cho biết sẽ vẫn ở
lại Úc cho đến khi được chính thức lưu trú tại quốc gia này. Cô cho rằng ở Việt
Nam sẽ chẳng bao giờ kiếm được nhiều tiền như làm nail ở Úc.
Nghe qua câu chuyện của
Hằng, tự dưng thấy khó chịu hơn. Một công dân Việt Nam, tốt nghiệp một trường
đại học có tiếng ở Hà Nội, sẵn sàng bỏ quê hương, bỏ gia đình, sang Úc sống
cuộc sống của một người làm nail, sống chui sống nhủi. Hằng không phải là cá
biệt hay thiểu số, Hằng là một đại diện cho hàng ngàn người Việt đang mong muốc
trở thành công dân của Mỹ, Úc, Anh, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc… Điều đó xuất phát
từ việc mong muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn, sung túc hơn ở một quốc gia
khác so với ở một quốc gia cộng sản Việt Nam bất công.
Đến chuyện 50
khách du lịch Việt trốn ở lại Hàn Quốc
Dù đã quen với tình
trạng người Việt đi xuất khẩu lao động chui tại các nước có nền kinh tế phát
triển, tôi không khỏi ngạc nhiên khi biết gần 50 khách du lịch Việt đã trốn
đoàn để ở lại đảo Jeju (Hàn Quốc). Tôi bất ngờ vì số người bỏ trốn lớn quá,
chứng tỏ ngày càng nhiều người liều lĩnh hơn, sẵn sàng vi phạm pháp luật để đạt
được mục đích của mình. Vậy nguyên nhân vì đâu mà dân ta lại đua nhau tìm đến
một xứ sở mới, không gia đình, thậm chí không có người thân thiết? Câu trả lời
thật đơn giản: mưu sinh là nhu cầu tất yếu của con người. Ai trong chúng ta
cũng mong muốn có một công việc tốt hơn, một mức lương cao hơn, một cuộc
sống tốt hơn hay một ước mơ đổi đời nào đấy. Thế nên, khi có cơ hội, người ta
sẽ sẵn lòng bất chấp tất cả để tìm tới miền đất hứa.
Sau những cuộc chạy trốn
bị phát giác, người ta lại kêu gọi siết chặt chế tài, tăng nặng các hình thức
xử phạt. Nhưng một cuộc sống chui nhủi nơi xứ người với tâm trạng lấm la lấm
lét thường trực khi đối mặt với nhân viên công quyền nước sở tại đã là hình phạt
khắc nghiệt nhất. Tôi tin, không ai muốn có một cuộc sống như vậy trừ khi họ bị
bắt buộc phải đánh đổi vì những nhu cầu bức thiết hơn.
Chính phủ hãy tự
biết xấu hổ
Tôi tự hỏi, quan chức
chính phủ Việt Nam có cảm thấy xấu hổ không khi chính công dân nước mình bỏ
trốn khỏi đất nước? Hay họ bận lo cho túi tiền riêng của họ mà chẳng còn thời
gian để mà xấu hổ? Một đất nước với hơn 90 triệu dân, đang ở thời kỳ dân số
vàng, vị trí địa lý chiến lược ở vùng Đông Dương và Châu Á, tài nguyên thiên
nhiên giàu có, và quan trọng là công dân thích bỏ trốn khỏi đất nước. Sao lại
nghịch lý như vậy? Chính phủ Việt Nam có biết tự đặt câu hỏi như vậy không? Lẽ
ra với những thuận lợi như vậy, Việt Nam phải là điểm đến ao ước của công dân
các nước, chứ không phải là nơi mà công dân Việt Nam muốn rời bỏ ra đi. Các nan
đề: du học sinh Việt không trở về nước, du khách Việt Nam trốn ở lại Hàn Quốc,
phụ nữ Việt Nam muốn lấy chồng nước ngoài, lao động Việt Nam muốn ở lại Nhật
Bản… Sao các nan đề này không được giải quyết triệt để? Đừng đổ lỗi cho
chính những công dân muốn rời bỏ đất nước mà hãy tự suy ngẫm lại, chính phủ đã
làm gì để họ phải ra đi?
Lần sau, khi phải ra
nước ngoài, cầm theo hộ chiếu Việt Nam, bạn đừng mặc cảm, đừng xấu hổ, bởi bạn
đâu được quyền tự do lựa chọn quốc tịch của mình. Kẻ phải xấu hổ thay cho bạn,
đó là chính phủ Việt Nam CS.
Cao Huy Huân