Tin Tổng hợp liên quan đến Biển Đông và Trung cộng (ngày 01.12.2016)

Tin Tổng hợp liên quan đến Biển Đông và Trung cộng (ngày 01.12.2016)

Việt, Nhật, Anh hội thảo về pháp quyền ở Biển Đông. Nhật cung cấp thêm tàu tuần tra biển cho VN

Bản đồ quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông

Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật và truyền thông Việt Nam cho hay hôm 29/11 ba nước Việt Nam, Nhật và Anh đã tổ chức hội thảo về pháp quyền và hợp tác quốc tế liên quan đến Biển Đông.

Hội thảo phân tích tác động của phán quyết của tòa trọng tài quốc tế hồi tháng 7 về vụ án Phi Luật Tân kiện Trung cộng về tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, chia sẻ cách thức các nước châu Á áp dụng luật quốc tế trước đây, và tìm hiểu những hình thức hợp tác để tôn trọng và thúc đẩy pháp quyền.

Tham gia hội thảo có nhiều quan chức ngoại giao, học giả, chuyên gia của 3 nước. Cuộc thảo luận của họ cho thấy sự hiểu biết chung về tầm quan trọng của pháp quyền đối với việc gìn giữ hòa bình và ổn định ở các vùng biển châu Á, kể cả ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.

Riêng Nhật Bản muốn đẩy mạnh việc chia sẻ công nghệ và cung cấp thêm tàu tuần tra biển cho Việt Nam, tăng cường các cuộc tập trận chung ở Biển Đông. Thông tin này được người phát ngôn Bộ ngoại giao Nhật Bản, ông Yasushisa Kawamura nói với báo chí Việt Nam tại Hà Nội sau khi bế mạc cuộc hội thảo bàn về những vùng biển mở và tự do ở Châu Á, hợp tác quốc tế và thượng tôn pháp luật.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nhật Yasuhisa Kawamura cho báo chí biết thủ tướng nước ông “đã nhận được đề nghị cung cấp tàu tuần duyên mới cho Việt Nam” và Nhật “đang chuẩn bị cung cấp những tàu mới này”. Trước đó, Nhật đã cung cấp 6 tàu tuần tra đã sử dụng cho Việt Nam.

Thạc sĩ Hoàng Việt, một chuyên gia về Biển Đông, nói với VOA rằng việc Nhật gia tăng can dự với Việt Nam và ở Đông Nam Á là điều dễ hiểu:

“Nhật Bản cũng gặp một nỗi lo là tham vọng của Trung cộng trên biển, cụ thể là trên biển Hoa Đông. Biển Đông và Biển Hoa Đông có mối liên hệ rất chặt chẽ với nhau, bởi vì cùng bắt đầu từ một tay chơi là Trung cộng. Chính vì vậy, việc Nhật thúc đẩy các quan hệ, đặc biệt là tăng cường sức mạnh, đối thoại, và giúp đỡ các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, ở Biển Đông thì đó là điều nằm trong chiến lược của Nhật Bản. ”.

Chuyên gia này nhận định rằng chính sách của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump muốn giới hạn hoạt động của Mỹ ở nước ngoài có thể đưa đến hệ quả là Nhật càng thúc đẩy vai trò của họ ở châu Á nói chung, và Biển Đông nói riêng:

“Trong bối cảnh đó, vấn đề của Nhật thì họ không chỉ muốn là tăng hợp tác về dân sự, mà họ muốn các quốc gia khu vực ở Biển Đông phải có tiềm lực mạnh hơn, cùng với Nhật Bản thì sẽ có thể là nó cũng ngăn trở phần nào cái ảnh hưởng từ phía Trung cộng, đặc biệt cái tham vọng của Trung cộng trên biển”.

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Nhật nói nước này và Anh chia sẻ những giá trị chung kể cả vấn đề pháp quyền và hai nước cũng có trách nhiệm đối với hòa bình và an ninh quốc tế.

Việt Nam và Úc ‘hợp tác quốc phòng, an ninh’

Ngoại trưởng Úc Julie Bishop bắt tay Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh tại Hà Nội, 18/2/2014.

Trong chuyến công du Úc Đại Lợi từ ngày 29/11 tới ngày 1/12, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã cùng với Ngoại trưởng Úc Đại Lợi Julie Bishop ký thỏa thuận hợp tác về quốc phòng, an ninh, kinh tế và phát triển.  

Bà Bishop thảo luận với ông Minh tại Canberra về các vấn đề cùng quan tâm nhằm thúc đẩy thịnh vượng và an ninh khu vực, theo AP.

Hãng tin của Mỹ dẫn lời bà Bishop nói với ông Minh rằng “mối quan hệ giữa Úc Đại Lợi và Việt Nam hiện vững mạnh, và tài liệu này thể hiện mong muốn chung nhằm thúc đẩy mối quan hệ vững mạnh trên nhiều lĩnh vực cùng quan tâm”.

Thông cáo dẫn lời bà Bishop nói rằng “Úc Đại Lợi khẳng định quan điểm nhất quán về vấn đề Biển Đông; đề cao việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an toàn, an ninh và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông và thương mại không bị cản trở; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của LHQ về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực”.

Hai nước thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện năm 2009 rồi sau đó ký văn kiện Đối tác toàn diện tăng cường năm 2015.

Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, Úc Đại Lợi hiện là bạn hàng thương mại lớn thứ 8 của Việt Nam và là nước có số sinh viên, lưu học sinh Việt Nam theo học lớn nhất.

Đài Loan bác phản đối của Việt Nam về cuộc diễn tập ở Ba Bình

Ảnh đảo Ba Bình chụp từ Trạm không gian Quốc tế. Ba Bình là hòn đảo lớn nhất thuộc quần đảo Trường Sa, nằm cách Cao Hùng phía Nam Đài Loan chừng 1600 cây số về hướng Tây Nam.

Giới hữu trách Đài Loan ngày 30/11 tái khẳng định chủ quyền ở Biển Đông trong đó có đảo Ba Bình, sau khi Hà Nội cáo buộc cuộc diễn tập cứu nạn của Đài Loan ở Trường Sa ‘xâm phạm lãnh thổ’ Việt Nam.

Cuộc thao dượt cứu hộ tại khu vực Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa với sự tham gia của 3 máy bay, 8 tàu hải quân, và 336 nhân sự nằm trong khuôn khổ chính sách của Tổng thống Thái Anh Văn muốn biến đảo Ba Bình thành một căn cứ hỗ trợ nhân đạo và hậu cần. Đây là cuộc diễn tập nhân đạo đầu tiên của Đài Loan tại Biển Đông kể từ khi bà Thái lên nhậm chức.

Tổng giám đốc Cơ quan Tuần duyên Đài Loan Lee Chung-wei nói “Chủ quyền các đảo ở Biển Đông thuộc về Đài Loan là một sự thật không thể phủ nhận. Chính phủ Đài Loan sẽ không thay đổi lập trường, bất chấp sự phản đối của chính phủ Việt Nam.”

Phản hồi được đưa ra sau khi phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam, Lê Hải Bình, hôm 29/11, tố cáo cuộc diễn tập Nam Viện 1 “là hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam đối với quần đảo này, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, gây căng thẳng và làm phức tạp tình hình ở biển Đông” và rằng Việt Nam “kiên quyết phản đối và yêu cầu phía Đài Loan không để tái diễn các hành động tương tự”.

Tổng giám đốc lực lượng tuần duyên Đài Loan khẳng định cuộc diễn tập vừa qua được hoạch định độc lập, không có sự can dự của Trung cộng.

Trung cộng, vốn rất nhanh nhạy trong việc phản đối hành động nhằm xác định chủ quyền của các bên tranh chấp Biển Đông với Bắc Kinh, lần này lại có phản ứng hòa hoãn khác thường.

Theo hãng tin Anh Reuters, sau khi tái khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông, phát ngôn viên Trung cộng Cảnh sảng cho rằng : « Người Trung cộng ở hai bên eo biển Đài Loan có nghĩa vụ là phải cùng nhau bảo vệ tài sản đó – tức là Biển Đông - của tổ tiên mình »

Theo các nhà quan sát thì hành động của Đài Bắc lần này phù hợp với lợi ích về lâu về dài của Bắc Kinh. Giới chuyên gia cho rằng Bắc Kinh cũng muốn để cho Đài Bắc đẩy mạnh tuyên bố chủ quyền tại Ba Bình, hòn đảo lớn nhất ở Trường Sa, vì Trung cộng coi Đài Loan là một tỉnh ly khai. Đó cũng là lý do vì sao tàu Trung cộng đã đụng độ với tàu Malaysia, Phi Luật Tân, và Việt Nam trong khu vực nhưng lại không cản trở các tàu bè Đài Loan.

Đài Loan muốn biến Ba Bình thành  trung tâm cứu hộ nhân đạo

Đảo Ba Bình chụp từ trên không ngày 29/11/2016.REUTERS/Fabian Hamacher

Với cuộc thao dượt quân sự lớn nhất từ trước đến nay của lực lượng tuần duyên và hải quân tại đảo Ba Bình, bắt đầu từ ngày 28/11/2016, Đài Loan củng cố thêm đòi hỏi chủ quyền của họ trên Biển Đông, đặc biệt với việc biến Ba Bình thành một « trung tâm cứu hộ nhân đạo » trong khu vực.

Cho tới nay, chính quyền Đài Bắc vẫn sử dụng các tài liệu lịch sử của Trung cộng để tự tuyên bố chủ quyền của họ trên toàn bộ quần đảo Trường Sa ở Biển Đông và đặc biệt trên đảo Ba Bình mà họ đang chiếm giữ hoàn toàn.

Ba Bình, mà Đài Loan gọi là Thái Bình, là một đảo san hô thuộc cụm Nam Yết của quần đảo Trường Sa và là đảo có diện tích lớn nhất Trường Sa. Nằm cách đảo Đài Loan khoảng 1.600 km và có diện tích gần 0,5 km2, đây vẫn là đảo tranh chấp giữa Đài Loan với Trung cộng, Việt Nam và Phi Luật Tân.

Đảo Ba Bình cũng như các đảo khác của quần đảo Trường Sa đã được chính quyền thuộc địa Pháp sáp nhập vào địa phận tỉnh Bà Rịa từ đầu thập niên 1930. Nhưng trong thời gian Đệ nhị thế chiến, quân đội Nhật hoàng đã chiếm đảo này làm căn cứ tàu ngầm. Nhưng Nhật Bản sau đó đã ký Hiệp ước San Francisco chấp nhận từ bỏ mọi quyền đối với quần đảo Trường Sa (và Hoàng Sa) vào năm 1951.

Vào cuối năm 1946, sau Đệ nhị thế chiến, lợi dụng danh nghĩa giải giáp quân Nhật, Trung Hoa Dân Quốc đã cho tàu chiến Thái Bình đem quân đổ bộ lên đảo Ba Bình. Sau đó, do bị thua trong cuộc nội chiến nên Trung Hoa Dân Quốc phải tháo chạy ra đảo Đài Loan đồng thời rút quân khỏi đảo Ba Bình vào năm 1950. Quân đội Đài Loan thực sự tái chiếm đảo Ba Bình vào lúc nào thì vẫn chưa rõ ràng, bởi có rất nhiều thông tin khác nhau về thời điểm Đài Loan điều tàu đến đảo Ba Bình vào năm 1956 và có nguồn tài liệu cho rằng từ năm 1971 thì Đài Loan mới thực sự đồn trú lâu dài trên đảo. Ngày nay, trên đảo Ba Bình có nhiều công sự phòng thủ kiên cố và một đường băng cho phép máy bay vận tải C-130 Hercules lên xuống.
 
Đài Bắc đã đặc biệt đẩy mạnh các hoạt động xác quyết chủ quyền của họ kể từ sau phán quyết cho rằng Ba Bình chỉ là một cụm đá nổi mà Tòa Trọng tài Thường trực đưa ra vào tháng 7 trong vụ Phi Luật Tân kiện Trung cộng về Biển Đông.

Tin tổng hợp VOA, RFA, RFI, Reuters, Taipei Times