03.09.2017

Nhật Bản: Cuộc mưu sinh vất vả của du học sinh Việt Nam

Nhật Bản: Cuộc mưu sinh vất vả của du học sinh Việt Nam 

Kiều Phong

Cánh cửa du học và lao động Nhật Bản đang chưa bao giờ khép lại đối với du học sinh Việt Nam, nhưng nó cũng không còn rộng như những thập kỷ trước nữa. Công cuộc mưu sinh của các bạn trẻ Việt Nam ngày càng khó khăn, ở một nơi đất khách mà quy luật cạnh tranh đầy khắc nghiệt. 



Chính phủ Nhật Bản quy định du học sinh như du học sinh Việt Nam chỉ được làm thêm 28 giờ mỗi tuần. Trên danh nghĩa là 28 giờ, nhưng thực tế bị cắt lên cắt xuống, đa phần chỉ còn được làm thêm 21 giờ mỗi tuần. Mức lương làm thêm tại Nhật là khá cao, so với giá trị đồng tiền Việt Nam, mỗi giờ làm thêm tính ra tiền Việt trên dưới 200 000 đồng. Với mức lương như vậy, hoàn toàn đủ để sống nhưng là sống ở mức tối thiểu tại Nhật. Số tiền làm thêm mà du học sinh Việt Nam trung bình kiếm được ở Nhật chỉ đủ để trả sinh hoạt phí, bao gồm tiền ăn uống, tiền đi đường và tiền nhà trọ. Riêng tiền học phí, gia đình ở Việt Nam vẫn phải gửi sang Nhật. Đây là nói đến những du học sinh đi học nghiêm túc, không tính những bạn chuyên trốn học ra ngoài lao động.

Ở Việt Nam phòng trọ sinh viên đã chật, sang Nhật còn chật hơn. Chỉ với 4 mét vuông, làm sao để sống được trong một không gian như thế, nếu không gọn gàng và ít đồ đạc. Mức chi tiêu eo hẹp, khoảng 6 triệu đồng tiền Việt mỗi tháng. Vật giá ở Nhật rất mắc, rau cải cũng rất mắc. Người ta nói rằng ở Nhật ăn chay mắc hơn ăn mặn. Giá thịt gà, thịt bò công nghiệp rẻ hơn, giá rau cải mắc hơn. Đối với những du học sinh Việt vốn không ăn được thịt gà hay thịt bò công nghiệp thì khi qua đó, thời gian đầu là rất khó khăn. 

Khi đi làm thêm, du học sinh Việt Nam gặp trở ngại nhiều. Dường như các bạn chỉ được tạo điều kiện để làm tiếp viên hoặc bưng bê trong các nhà hàng, siêu thị. Khách Nhật rất khó, du học sinh Việt nào nghe không rõ thì hỏi lại khách là ăn món gì. Hỏi lần một, lần hai còn trả lời, hỏi sang lần thứ ba thì khách đứng dậy bỏ đi, ông chủ nhà hàng thấy vậy, trả lương hết tháng và đuổi khéo không cho làm nữa. Những bạn nhanh nhạy, thạo tiếng thì còn đỡ, những bạn ú a ú ớ vài ba câu tiếng Nhật rất khó hòa nhập. Làm trong nhà hàng, siêu thị ở Nhật, lỗ tai phải thính, phán đoán nhanh, khách gọi nghe một cái là phải biết cái gì. 

Kể cả khi đã thạo tiếng cũng chưa chắc ăn. Ở Nhật Bản cũng có đủ loại người, có những khách vào quán ăn nhưng không trả tiền, lặng lẽ đi ra. Mỗi lần bị quỵt như vậy, chủ nhà hàng trừ tiền trong chỗ lương của cậu tiếp viên du học sinh người Việt. Nhiều trường hợp dở khóc dở cười như thế có thật, cũng đành phải chịu, chẳng biết kêu ai. 

Giờ làm việc của du học sinh Việt đã được đất nước tư bản Nhật Bổn tính sẵn, gọi đi lúc nào là phải đến lúc đó, không được phân bua. Không hiểu là vô tình hay hữu ý, họ xếp cho du học sinh Việt làm vào những giờ khuya. Chẳng hạn, một du học sinh Việt kể rằng em này phải làm từ mười giờ khuya đến nửa đêm, sang đến sáng. Hành trình đi tàu điện đến chỗ làm khoảng ba mươi phút. Cũng có một ông bố người Việt, rạng sáng thức dậy lúc hai giờ, thấy đèn facebook của đứa con ở Nhật còn sáng thì hỏi đi đâu giờ này, đứa con trả lời là đi làm. Bên đó sớm hơn Việt Nam hai giờ, ở Việt hai giờ sáng thì ở Nhật đã là bốn giờ sáng, du học sinh Việt đi làm đã phải dậy đón tàu đi làm rồi. Giờ đó là giờ sinh lý con người yêu cầu phải nghỉ ngơi. Nhưng tuổi thanh xuân của người Việt đang bị vắt kiệt ở Nhật Bản như vậy.

Đó là chưa kể đến quy luật cạnh tranh khốc liệt ở Nhật, bây giờ lao động bán thời gian là du học sinh Việt Nam còn phải cạnh tranh với robot nữa. Nhật Bản là một vương quốc sản xuất robot, trình độ chế tạo robot ở nước này rất cao, thừa sức cung ứng cho các nhà hàng. Robot được lập trình ngôn ngữ sẵn, khách gọi món bằng tiếng nước nào thì robot trả lời lại bằng tiếng nước ấy, nhanh và chuẩn, trong khi du học sinh Việt Nam hạng vừa biết tiếng Nhật Bản. Robot có hai con mắt đằng trước, hai con mắt đằng sau, nên khách vào ăn trong quán không gian lận hay bỏ về được. Với những lợi thế như vậy, các chủ nhà hàng và chủ siêu thị ở Nhật đang không mấy mặn mà với tiếp viên trẻ người Việt. Tình thế đã khó khăn, nay ngày càng khó khăn thêm.

Việt Nam Thời Báo