Để ôn
lại sử Việt hào hùng, đã bao lần chống giặc ngoại xâm phương bắc
Đã
13 lần dân VIỆT đại thắng giặc phương bắc xâm lăng
A.
Trong mấy ngàn năm qua, đặc biệt từ khi tộc Hoa du mục hiếu chiến
thành hình ở phương Bắc, từ năm 1046 ttl, người Tộc
Việt chuyên trồng lúa nước, hiếu hòa, ở phương Nam, luôn bị giặc Hoa cướp bóc,
xâm lăng.
Không kể những cuộc xâm lấn
nhỏ, đã có 13 lần phương Bắc xua đại quân xâm lấn phương Nam, đặc biệt Việt
Nam. Nhưng trong tất cả 13 lần đó,
Dân Việt đều đại thắng các đoàn quân Phương Bắc. Đã mười ba lần, Dân
ta đại thắng !
Theo
sách vở Trung Hoa, năm 1218 ttl, Ân Cao Tôn đã đánh Quỷ Phương, vùng
Đồng Đình. Ân Cao Tôn đóng quân tại đất Kinh, phía tả ngạn sông Dương Tử. Sau 3
năm, Ân Cao Tôn ‘không thắng’. [Nhà Ân còn được gọi là Nhà Hậu Thương].
Theo
Truyền kỳ Phù Đổng của Việt Lạc, Ân Cao Tôn đã xâm lấn nước ta ba năm và đã bị
đánh bại.
*
Như thế, theo Truyền kỳ Phù Đổng, cách đây 3200 năm, dân Việt Lạc đã là
một quốc gia vững mạnh. Nước nầy đã có tổ chức chặt chẽ, có vua quan, có làng
xã, có cúng tế, có lúa gạo, có vải áo, có lũy tre... đã đúc được ngựa sắt, roi
sắt, đã có tinh thần dân tộc cao độ... và, theo sách vở Trung Hoa, đã chiến
thắng giặc Ân vào thời kỳ hùng mạnh nhất của chúng.
[Vào
thời kỳ nầy, tộc Hoa chưa thành hình. Phải hơn 100 năm sau, bộ lạc Chu
mới gom góp các bộ lạc du mục khác ở vùng Thiểm Tây, và thành lập Nhà Chu. Từ
đó, tộc Hoa mới thành hình và phát triển].*1
* *
Năm
214 ttl, Tần Thủy Hoàng, vị vua đầu tiên của Trung Hoa, sai tướng Đồ Thư kéo 50
vạn quân xâm lăng vùng đất Việt Lạc. Nay thuộc tỉnh Hồ Nam, Quảng Tây, Quảng
Đông. Đây là đoàn quân tinh nhuệ vừa giúp Tần Thủy Hoàng đánh chiếm sáu nước và
thành lập nước Trung Hoa.
Nhưng
mấy năm sau, Đồ Thư đã bị quân Việt đánh bại, quân giặc chết quá nửa, Đồ Thư bị
giết.*2
*
Theo cách hành quân của Trung Hoa, mỗi người lính đem theo một phu phục dịch.
Số người vận chuyển lương thực cũng không được kể là lính. Vì vậy, số người
Trung Hoa xâm nhập có thể nhiều gấp 3 lần con số quân lính được kể tới,
dầu là con số trung thực.
* *
Năm
181 ttl, triều Hán sai Long Lân hầu Chu Táo kéo quân sang xâm phạm Lĩnh Nam,
đánh Nam Việt. Theo sách vở Trung Hoa, quân Hán không chịu được thủy thổ phương
Nam, nhiều người phải bịnh tật, bởi vậy phải thua chạy về bắc. Sau đó, triều
Hán xét việc Nam chinh không lợi, nên không đánh nữa (!).*3
* *
Lần thứ 4 : Năm 40 DL, ĐẠI THẮNG Giặc HOA ĐÔNG HÁN và TÁI CHIẾM
TOÀN THỂ VÙNG ĐẤT VIỆT LẠC, Đức TRƯNG NỮ VƯƠNG
- ĐẠI ĐẾ ĐỒNG ĐÌNH LĨNH NAM
Năm
30 dl, Hán Quang Vũ áp đặt chế độ trực trị trên vùng đất Việt Lạc. Do đó, toàn
dân Việt vùng lên kháng chiến, và bầu Đức Trưng Trắc là Thủ Lãnh. Sau 10 năm,
Dân ta đã đánh đuổi toàn bộ quân Tàu ra khỏi vùng đất Việt Lạc, chiếm lại 65
thành.
Thời
gian qua, sách sử Trung Hoa đã giảm thiểu vùng đất và sức mạnh của dân Việt
thời đó. Ngày nay, đã có đủ chứng cứ xác định vị trí, tình hình và vùng đất bao
la của việc quân dân Việt đánh chiếm lại 65 thành, và đánh bại đại quân hùng
hậu của hoàng đế Quang Vũ nhà Hán.
Thời
đó, vùng đất Việt Lạc nay là Hồ Nam, Quý Châu, Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông,
Hải Nam, và một phần Tứ Xuyên, Hồ Bắc, Giang Tây, Phúc Kiến của Trung Hoa,
xuống tới Hải Vân... Và Hán Quang Vũ đã phải vận dụng toàn thể binh lực của
‘thiên triều’.
Đức
Trưng Nữ Vương đáng được tôn
hiệu ĐAI ĐẾ ĐỒNG ĐÌNH LĨNH NAM.*4
* *
Năm
541 dl Đức Nam Việt Đế, húy là Lý Bôn, đánh đuổi quân trú đóng Trung Hoa,
giành độc lập. Năm 544 xưng là Nam Việt Đế, niên hiệu Thiên Đức, đặt quốc hiệu
là Vạn Xuân. Lập ra Nhà Tiền Lý.
Đây
là lần đầu tiên sách sử Trung Hoa ghi lại quốc hiệu và niên hiệu của dân ta.
Nhà
Tiền Lý kéo dài 61 năm, từ 541 tới 602 dl.*5
* *
Từ
năm 906 dl, Đức Khúc Thừa Dụ đã giành quyền tự trị khỏi tay người Trung
Hoa. Truyền được 3 đời.
Năm
938, vua Trung Hoa Nam Hán sai thái tử là Hoằng Tháo kéo quân xâm lấn. Với trận
cọc gỗ bọc sắt trên sông Bạch Đằng, Đức Ngô Nam Đế, huý là Ngô Quyền, đã đại
thắng quân Hán, giết chết thái tử Hoằng Tháo. Hoàng đế Nam Hán là Lưu Cung cũng
kéo quân tiếp ứng theo đường bộ. Nghe tin, ông khóc và rút về.*6
* *
Năm
981 dl, vua Tống sai tướng Hầu nhân Bảo kéo quân xâm lấn, theo hai đường bộ và
thủy. Vì vua nước ta là Đinh Tuệ mới 8 tuổi, nên quân sĩ tôn tướng Lê Hoàn lên
ngôi, tức là Đức Lê Đại Hành. Với một trận Chi Lăng, quân ta phá tan đoàn quân
Tàu, giết Hầu nhân Bảo. Đoàn quân giặc theo đường biển vội vàng rút lui.*7
* *
Năm
1072 dl, vua Lý nhân Tôn lên ngôi. Vì vua mới 7 tuổi, nên việc quân đều ở trong
tay danh tướng Lý Thường Kiệt.
Năm
1075, Lý thường Kiệt và Tôn Đản kéo 10 vạn quân tái chiếm vùng châu Khâm, châu
Liêm và châu Ung, [vốn thuộc vùng đất Việt Lạc], nay thuộc Quảng Đông, Quảng Tây.
Năm
1076, vua Tống sai Quách Quì và Triệu Tiết kéo hơn 30 vạn quân sang xâm lấn
Nước ta. Nhưng chúng bị đánh tan ở sông Như Nguyệt. Giặc Tàu kéo tới hơn 30
vạn, chỉ còn 2 vạn 8 trở về !*8
* *
Năm
1254, quân Mông Cổ đánh chiếm nước Đại Lý, ở vùng Vân Nam. Mông Cổ đương thời
là đế quốc to lớn và hùng mạnh nhất thế giới, chìếm đóng từ Á sang Âu.
Năm
1257, từ Vân Nam, tướng Ngột Lương Hợp Thai (Uriyangqatai) đem 3 vạn quân Mông
Cổ và hơn 1 vạn quân Đại Lý tấn công Đại Việt, chiếm Thăng Long, đốt phá và
giết mọi người trong thành. [Ngột Lương Hợp Thai là công thần thứ 3 của Nhà
Nguyên, từng tham gia các trận đánh chiếm nước Kim, nước Đức, Ba Lan, Bagdad,
và diệt nước Đại Lý].
Vua
Trần thái Tôn lo sợ, hỏi ý kiến Trần Thủ Độ. Trần thủ Độ khẳng khái : “Đầu tôi
chưa rơi xuống đất, xin Bệ Hạ đừng lo !”.
Chỉ
mấy ngày sau, vua Trần thái Tôn dẫn quân phản công, đánh thắng quân Mông Cổ
trong trận Đông Bộ Đầu. Trên đường rút lui, quân Mông Cổ còn bị quân ta chận
đánh tan tành ở vùng Qui Hóa.*9
* *
Lần thứ 10 : Năm 1284, ĐẠI THẮNG Giặc HOA MÔNG NGUYÊN
Lần 2, Đức TRẦN NHÂN TÔN, Danh Tướng HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG
Năm
1271 Hốt Tất Liệt (Khubilai) trở thành Đại Hãn của đế quốc Mông Cổ, đổi quốc hiệu
thành Nguyên. Năm 1279, quân Nguyên chiếm trọn đất Trung Hoa. Đế quốc Mông Cổ
bao trùm 40 quốc gia từ Á sang Âu.
Năm
1284, Hốt Tất Liệt sai con là Thoát Hoan (Toghan), cùng với các danh tướng Toa
Đô (Suodu), Ô Mã Nhi, kéo 50 vạn quân xâm lăng Đại Việt. Quân Nguyên còn có
thủy binh từ Chiêm Thành đánh lên. Khi đó, toàn thể quân Đại Việt chỉ có 20
vạn.
Trước
tình hình nguy biến, nhiều người muốn hàng hoặc tìm kế hoãn binh. Nhưng các
tướng Trần Quốc Tuấn và Trần Khánh Dư cương quyết xin đem quân trấn giữ.
Vua
Trần Nhân Tôn liền triệu tập các bô lão trong dân tại điện Diên Hồng để hỏi ý
kiến. Toàn thể đồng thanh xin Đánh !
Trước
thế giặc quá mạnh, quân ta phải rút về Vạn Kiếp. Ở phía Nam, quân Nguyên từ
Chiêm Thành cũng đã chiếm Nghệ An.
Vua
Nhân Tôn lại lo sợ, ‘muốn hàng để cứu muôn dân’. Nhưng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đáp : “Bệ Hạ nói câu ấy thật là lời nhân đức. Nhưng Quê hương Dân tộc thì sao
? Nếu Bệ Hạ muốn hàng,
xin chém đầu tôi trước đã !”
Thoát
Hoan dùng đại bác bắn phá, và vào được Thăng Long. Triều đình ta chạy về Thanh
Hóa.
Khi
đó tướng Trần Bình Trọng bị bắt. Thoát Hoan dụ hàng và hỏi : “Có muốn làm Vương
không ?” Trần Bình Trọng quát to : “Ta thà làm quỷ Nước Nam, còn hơn làm vương đất
Bắc !”
Tháng
5 năm 1285, tướng Trần Nhật Duật phá được quân Toa Đô ở cửa Hàm Tử.
Sau
đó, tướng Trần Quang Khải đưa quân đi thuyền từ Thanh Hóa ra đánh tan quân
Nguyên ở bến Chương Dương, rồi dùng phục binh chiếm lại Thăng Long.
Đức
Hưng Đạo Vương thì đem quân đánh ở Tây Kết, và giết được Toa Đô. Quân ta bắt
được 3 vạn quân Nguyên và vô số chiến thuyền, khí giới.
Hưng
Đạo Vương lại sai phục kích chận mọi đường quân Nguyên có thể rút lui, và tự
mình dẫn đại quân lên Bắc Giang đánh Thoát Hoan. Quân Nguyên thua chạy, tới bến
Vạn Kiếp bị phục kích, chết quá nửa. Thoát Hoan trốn thoát về Tàu.
Theo
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, in năm 1697 dl, quân Nguyên kéo qua 50 vạn và sáu
tháng sau, chỉ còn 5 vạn rút về.*10
* *
Lần thứ 11 : Năm 1287, ĐẠI THẮNG Giặc HOA MÔNG NGUYÊN
Lần 3, Đức TRẦN NHÂN TÔN, Danh Tướng HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG
Cuối
tháng 12 năm 1287, Thoát Hoan lại theo hai đường thủy bộ, kéo thêm 50 vạn quân
xâm lấn, với hơn 800 chiến thuyền, cùng với đoàn tàu 100 chiếc chở lương thực.
[Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư]. Phía Đại Việt có khoảng từ 20 tới
30 vạn quân.
Quân
Nguyên chiếm được Thăng Long, nhưng sợ bị cắt đường liên lạc, nên tập trung ở
Vạn Kiếp.Bộ chỉ huy của Đại Việt rút về vùng Đồ Sơn, Hải Phòng.
Tướng
Trần Khánh Dư đưa quân phục ở bến Vân Đồn và phá tan đoàn thuyền lương.
Tháng
3 năm 1288, cạn lương, Thoát Hoan sai Ô mã Nhi mở đường theo sông Bạch Đằng.
Hưng Đạo Vương lại dùng kế đóng cọc bịt sắt xuống sông Bạch Đằng (như Đức Ngô
Quyền năm 938 dl).
Với
trận Bạch Đằng, quân ta tiêu diệt hoàn toàn thủy quân của giặc Nguyên. Nghe tin
thủy quân tan vỡ, Thoát Hoan kéo chạy về qua vùng Bắc Giang và Lạng Sơn, và
cũng bị quân Đại Việt chận đánh tan tành.*11
* *
Năm
1406, giặc Minh kéo quân xâm lấn nước ta. Nhà Hồ thua. Giặc Minh, với Trương
Phụ, bắt đầu chính sách đồng hóa dân ta với dân Tàu...
Năm
1418, nông dân Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn, Thanh Hóa, tự xưng là Bình Định
Vương, gởi hịch kể tội giặc Minh và nêu rõ mục đích đánh đuổi quân giặc cướp
nước.
Năm
1426, sau 8 năm gian khổ, với nhiều lần nguy cấp, Bình Định Vương thắng trận
Tụy Động, và bao vây thành Đông Quan, Thăng Long.
Cuối
năm 1427, giặc Minh lại đưa thêm 2 đạo quân sang đánh Đại Việt. Đạo quân do
Liễu Thăng cầm đầu với hơn 10 vạn lính, 2 vạn ngựa. Đạo quân do Mộc Thạnh dẫn 5
vạn lính và 1 vạn ngựa. Nhưng tại Chi Lăng, quân ta giết Liễu Thăng, phá tan
toàn bộ quân tiếp viện của giặc, bắt sống hơn 3 vạn quân Tàu. Mộc Thạnh nghe
tin, bỏ chạy. Quân Nam theo đánh, giết hơn 1 vạn giặc Minh.
Nghe
tin, Vương Thông đang chiếm đóng Đông Quan [Thăng Long], viết thư cầu hòa, và
xin cho chúng rút quân về Tàu. Số tù binh, hàng binh và vợ con được thả về Tàu
lên hơn 10 vạn người.*12
* *
Năm
1788, Tôn Sĩ Nghị kéo 20 vạn quân Nhà Thanh, chia làm 3 đạo, tiến đánh Đại
Việt, chiếm đóng Thăng Long.
Bắc
Bình Vương Nguyễn Huệ đang ở Huế, được tin, tính chuyện tiến đánh. Quan quân
xin Ngài lên ngôi Hoàng đế, lấy hiệu là Quang Trung.
Đức
Quang Trung kéo quân ra tới Nghệ An, nghỉ 10 ngày để mộ thêm lính. Tất cả được
10 vạn quân và 100 con voi.
Đức
Quang Trung cho ăn Tết sớm, đêm 30 sẽ kéo quân đi, và hẹn ngày mùng 7 Tết sẽ ăn
Tết lại tại Thăng Long.
Trận
đánh thần tốc đã phá hết các đồn giặc, đến nỗi chúng không kịp báo tin cho
nhau. Chỉ trong mấy ngày, quân ta đánh chiếm từ Giản Thuỷ, tới Phú Xuyên, Hà
Hồi, Ngọc Hồi... Sáng mùng 5 Tết, quân ta vào Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị không kịp
mặc giáp, lên ngựa tháo chạy. Giặc Tàu chạy theo, chết đuối chật sông Hồng. Các
đạo quân giặc ở phía Bắc cũng tất tả rút chạy. Tất cả đều chỉ trong 5 ngày.*13
* * *
*
Như
vậy, chỉ kể những lần Trung Hoa xua đại quân xâm lấn Nước Nam, dầu sách vở
Trung Hoa đã giấu bớt quân số vì bị thất trận, tổng số các đoàn quân xâm lăng
Trung Hoa đã có hơn 40 danh tướng, hằng ngàn đại tướng, và hơn 450 vạn quân
sĩ. [Theo con số thông thường, tức là hơn 4.500.000 giặc]. Đang khi đó, kể
cả dân số, tài nguyên, quân sĩ, phương tiện chiến đấu... dân ta không bao giờ
tương xứng với quân Trung Hoa xâm lược. Nhưng bất cứ lần nào, Đại Việt cũng đại
thắng !
* *
Điểm đáng chú ý là trong
900 năm vừa qua, trong khi Việt Nam đánh bại mọi cuộc xâm lăng của Trung Hoa,
thì chính Trung Hoa lại bị Kim, Mông, Mãn,Âu, chiếm đóng và
thống trị.
Đáng
chú ý hơn nữa, tuy tình hình thay đổi tùy thời, nhưng trong tất cả những lần
xâm chiếm Trung Hoa đó, từ Kim, đến Mông, Mãn... lần nào thực lực xâm lấn, kể
cả dân số, lãnh thổ, sản lượng, kỹ thuật, chiến cụ, quân đội... cũng
đều không bằng một phần mười của Trung Hoa đương thời. Nhưng Trung Hoa
đã luôn là kẻ chiến bại.
Ngoài ra, những nhóm
người man di và ít oi đó, lại thống trị Trung Hoa vĩ đại tổng cộng hơn
500 năm: Kim 108 năm (1126-1234 dl), Mông 134 năm (1234-1368 dl), Mãn 267 năm (1644-1911 dl), trong đó có 72 năm chung với Âu
(1839-1911 dl). Đó là chưa kể từ năm 1949 dl tới nay, dưới gọng kềm chủ nghĩa
Cộng sản của Âu.
Trong
suốt hơn 5 thế kỷ đó, kể cả hiện nay, người dân Trung Hoa buông xuôi, khuất
phục, còn giới nho sĩ Trung Hoa lại chỉ biết phủ phục tuân lịnh ‘vị Thiên tử’
ngoại xâm để thẳng tay hành hạ và đàn áp người dân.
*
Thực vậy, Trung Hoa luôn là tên khổng lồ chiến bại. Nguyên nhân chính là ách
thống trị của bọn ‘thiên tử, thiên triều’ tham tàn bạo ngược, đã biến người dân
Trung Hoa thành những tên nô lệ đói ăn truyền kiếp.Trong suốt 3000 năm qua, hơn
99% người dân Trung Hoa chì là những tên nô lệ đói khát, tự ti, khiếp nhược,
không lý tưởng, không nhân phẩm, chỉ biết tham lợi bất chấp thủ đoạn.
Khi
mọi người dân chỉ là những tên nô lệ đói ăn truyền kiếp, khiếp nhược, không ý
chí, không tinh thần dân tộc, không đoàn kết... thì sức mạnh trình diển của bọn
quan quyền ‘thiên triều’ Trung Hoa cũng chỉ là cái vỏ mỏng manh che đậy sự rời
rạc của hàng tỉ mảnh vụn vị kỷ, hèn nhát. Chiếc bong bóng căng cứng nầy sẽ sớm
vỡ tan với chỉ một thoáng cọ xát.
Đây
là thực tế lịch sử ngàn năm, và cũng là hiện tại.*14
* *
Hơn
nữa, trong tất cả mọi cuộc chiến chống Phương Bắc, Tổ Tiên chúng ta đã chỉ tự
sức chiến đấu đơn độc một mình. Các Ngài đã không có bất cứ một yểm trợ nào do
bất cứ từ đâu tới. Nhưng bất cứ lần nào, Việt Nam cũng đại thắng Trung Hoa
! Tất cả 13 lần, đều đại thắng.
Về
phần chúng ta, hiện nay, chúng ta lại đang được yểm trợ từ khắp
nơi. Trước hiểm họa Trung Hoa bành trướng, xâm lăng, trộm cướp, gian manh, phá
hoại các nền kinh tế, lũng đoạn các thể chế... mọi người, mọi dân nước
trên toàn thế giới, đều sẵn sàng tiếp tay chúng ta triệt hạ mối họa chung
là Giặc Trung Hoa. Bạn hữu chúng ta lại nhiều ưu thế hơn Giặc Tàu.
Với
bất cứ giá nào, ở bất cứ phương diện nào, các cường quốc hiện đại không thể
nhường Trung Hoa cưỡng đoạt vị thế hùng mạnh nhất thế giới, nhất là khi toàn
thể binh lực Trung Hoa cũng không bằng một phần nhỏ các hạm đội đối nghịch...
Hơn
nữa, toàn thể dân Việt hiện nay, ở khắp làng xóm hang cùng ngõ
hẻm, đều nôn nức vùng lên chiến đấu Đánh Giặc Tàu. Tinh thần dân tộc và đoàn
kết chưa từng bộc lộ rõ ràng và mạnh mẽ như hiện nay. Mọi người đều sẵn sàng.
Cũng
phải kể thêm mấy triệu người Việt trên thế giới cũng đang sẵn
sàng đóng góp nhân lực, tài lực, vật lực, và nhất là trí lực, chuyên môn, kiến
thức, kỹ thuật, kinh nghiệm, và ảnh hưởng... ở mọi lãnh vực ngoại giao, chính
trị, kinh tế, tài chính, quân sự, xã hội... Tất cả đều được huy động tối đa để
Đánh Giặc Tàu !
Chúng
ta có nhiều ưu thế hơn Tổ Tiên chúng ta gấp bội.
CHÚNG TA cũng sẽ ĐẠI
THẮNG giặc TÀU, lần thứ 14.
* *
* *
GHI
CHÚ
*1412.
Ký số của Bài trong danhgiactau.com.
*1 -
Đọc bài 1106. Tộc Việt Thời Hùng 3, đoạn 4.2; và bài 1107. Việt và Hoa Thời Hùng
4A,
phần 1.
*2 - Đọc thêm Việt Nam Sử Lược,
do Trần Trọng Kim, nxb Trung Tâm Học Liệu, Sàigòn 1971, q1, tr 18. - Đọc
bài 1108. Việt và Hoa Thời Hùng 4B-C, đoạn 3.3].
*3 - Đọc thêm Việt Nam Sử Lược,
q1, tr 30; Việt Sử Toàn Thư, do Phạm văn Sơn, nxb Thư Lâm, Sgn
1960, tr 89. - Về thủy thổ phương Nam, đọc bài 1110. Đại
Đế Đồng Đình Lĩnh Nam, đoạn 6.3.
*4 - Đọc bài 1110. Đại Đế
Đồng Đình Lĩnh Nam. - Đọc thêm Việt Nam Sử Lược, q1, tr 39-40.
*5 - Đọc thêm Việt Nam Sử Lược,
q1, tr 53-56.
*6 - Đọc thêm nt, q1, tr 66-68.
*7 - Đọc thêm nt, q1, tr
89-90.
*8 - Đọc
thêm Vân Đài Loại Ngữ, do Lê Quý Đôn, (viết năm 1773 dl), nxb Tự
Lực, Sgn 1974, tr 174-175, dẫn Nhị Trình Di Thư, do Trình Di,
và Uyên Giám, do Hoàng đình Kiên.
*9 - Đọc
thêm Việt Nam Sử Lược, q1, tr 126-128.
*10 - Đọc
thêm nt, q1, tr 137-150; Việt Sử Toàn Thư, tr 246-248.
*11 - Đọc
thêm Việt Nam Sử Lược, q1, tr 151-161.
*12 - Đọc
thêm nt, q1, tr 217-234.
*13 - Đọc
thêm nt, q2, tr 130-134.
*14 - Về
chủ thuyết Thiên Tử Thế Thiên và hệ quả, đọc bài 1413. Nguy Cơ Đại
Họa và Tử Huyệt của Trung Hoa.
_____________________
Nguyễn Thanh Đức 2013.