Hà Nội đang
xôn xao các tin đồn chính trị trước kỳ thay đổi lãnh đạo chủ chốt trong tuần
này đã đặt các đảng viên ưu tú vào tình trạng xáo trộn.
Chính trị ở
một quốc gia độc tài như Việt nam hiếm khi thu hút được sự chú ý của công
chúng. Nhà cầm quyền Cộng sản đã điều khiển quốc gia thống nhất này như một nhà
nước độc đảng kể từ khi cuộc chiến tranh hàng kéo dài chục năm kết thúc vào năm
1975.
Nhưng trong
thời đại internet, cuộc đấu đá cay đắng trong nội bộ giữa các phe phái đã biến
Đại hội Đảng Cộng sản vốn luôn ù lì trở thành một sân khấu chính trị.
Việc rò rỉ
và chống rò rỉ thông tin của bản ghi nhớ nội bộ, thư tố cáo và và các thư đáp
trả chi tiết lan truyền trên mạng internet. Phương tiện truyền thông nhà nước
đã kêu gọi mọi người không đọc các tin tức ” độc hại ” như vậy, nhưng nhiều
người đã tự chọn cái họ muốn.
” Tôi không tin tưởng chế độ. Tất cả chỉ
là quan liêu, tham nhũng, tranh giành quyền lực,”, ông Nguyễn Minh, 45
tuổi, một đảng viên và nhân viên cao cấp của nhà nước nói với AFP.
Bà Minh,
người AFP chưa xác định đầy đủ được, cho biết bà đã trở nên giàu có nhờ vào
chức vụ của bà nhưng bây giờ bà cảm thấy bị mắc kẹt. Bà nói rằng bà đã
mệt mỏi với việc phải chịu đựng cuộc thảo luận bất tận về Đại hội Đảng ở cơ
quan.
Bà thừa nhận
việc cho con gái đi du học ở nước ngoài và sẽ chấp nhận việc con gái bà lựa
chọn không quay về Việt nam.
” Chủ nghĩa tư bản tốt hơn so với chủ nghĩa xã
hội… Ở đây chúng tôi đang sống trong một cái lồng, hít thở được không khí trong
lành thật là khó,” bà nói.
Trong kỳ đại
hội kéo dài một tuần bắt đầu từ thứ Năm này, ba vị trí hàng đầu – tổng bí thư,
chủ tịch nước, và thủ tướng – sẽ được bầu chọn khi tất cả những người nắm giữ
chức vụ đều tới tuổi về hưu.
Thông
thường, thỏa thuận sẽ được nhất trí trước đó vài tháng. Các nhà phân tích nói
rằng sự chậm trễ trong năm nay làm nổi bật cuộc đấu tranh giữa người bảo vệ
truyền thống cũ kỹ của đảng và một nòi chính trị gia hiện đại hơn, mà điển hình
là Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng.
‘Ai mà biết
được’
Ông Dũng ,
một nhà cải cách thân phương Tây, người đưa Việt Nam gia nhập WTO và TPP, và đã
lên tiếng về việc tranh chấp chủ quyền trên biển giữa Việt Nam với Trung cộng,
đã được các nhà phân tích cho rằng sẽ ngoi lên vị trí tổng bí thư.
Nhưng tổng
bí thư đương nhiệm, Nguyễn Phú Trọng, được coi là hơn một đảng viên bảo thủ và
gần gũi với Bắc kinh hơn, đã được điều động để tại vị và cài đặt phe cánh của
ông ta vào các chức vụ nói trên.
Một kẻ sống
sót chính trị, ông Dũng đã vượt qua những cáo buộc tham nhũng, và các nỗ lực
lật đổ, cùng với sự thất bại của hệ thống doanh nghiệp nhà nước của ông ta từ
sau khi trở thành thủ tướng vào năm 2006.
Với mạng
lưới phe cánh mạnh mẽ, ông chưa thể leo lên làm tổng bí thư, ông Jonathan London, một chuyên gia về Việt
Nam tại Đại học Thành Phố Hồng Kông nhận định.
” Chắc chắn đối thủ của ông ta yếu kém nhưng
ai mà biết được? Ông ta vẫn có thể quay trở lại … không giống như Trung cộng,
các đại hội đảng ở Việt Nam không hoàn toàn theo một kịch bản nào,” ông
nói.
Không phe
nào sẽ làm thay đổi một cách đáng kể các vấn đề quan trọng chẳng hạn như việc
tranh chấp với Bắc Kinh trên Biển Đông vì Việt Nam là một đất nước rộng lớn
được “một ủy ban” cai trị, ông London cho biết.
Nhưng một
nhà ngoại giao tại Hà Nội đã cảnh báo một chiến thắng của phe cánh ông Trọng có
thể hủy hoại việc cải cách kinh tế cần thiết do họ sẽ đẩy các chính trị gia có
thẩm quyền và ít giáo điều vào băng ghế dự bị.
Với dân số
trẻ gần 90 triệu lao động và một nền kinh tế tăng trưởng ở mức 7% một năm, điều
này có thể là sự khác biệt giữa nắm bắt cơ hội của một tiềm năng to lới hay là “loay
hoay” trong năm năm nữa.
“Đây là một
trò cười”
Trong khi
đảng đang bận bịu tranh cãi về việc thay đổi ở trên, nhà bất đồng chính kiến Lê
Công Định nói rằng chừng nào giới trẻ còn được quan tâm thì họ có thể thu xếp
chỗ ngồi trên boong tàu Titanic.
” Chỉ có những người trí thức quan tâm đến các
vấn đề này. Đa số thì không”, ông Định, một luật sư hiện đang bị quản thúc tại
nhà cho biết.
Hầu hết những người trẻ tuổi ” muốn thay đổi chính trị
triệt để hơn để họ có thể có cuộc sống tốt hơn”, tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, một đảng
viên gắn bó với đảng suốt đời cho biết.
Điều này rất
khó khăn vì đảng sẽ đoàn kết trong một nỗ lực nhằm “để giữ ” ngôi nhà” Cộng sản
mặc cho việc đấu đá giữa các phe phái,” ông nói thêm.
Đối với
những người đã quá chán nản với nạn tham nhũng tràn lan, sự quản lý kinh tế yếu
kém, và việc đàn áp tàn bạo các nhà chỉ trích chế độ, thì đại hội đảng là một
sự lãng phí thời gian và tiền bạc.
” Đây là một trò cười. Bất kỳ ai sẽ trở thành
tổng bí thư đảng, thủ tướng, chủ tịch – , thì đất nước này cũng chẳng có gì
thay đổi, họ đều như nhau cả,” cựu chiến binh Trần Tự Lực, người đã theo
dõi sự việc chặt chẽ tuyên bố.
Người đàn
ông 72 tuổi này có bốn mươi năm tuổi đảng nhưng ông cho biết ông đã
mất niềm tin vào chế độ cộng sản mà ông cho là đã ” hủy hoại ” đất nước của
ông.
” Tôi rất
thất vọng,” ông nói, và thêm rằng ông bỏ họp chi bộ bởi ông đã chán ngấy với
nhưng “lý luận sáo rỗng và vớ vẩn.”
Phương Thảo
dịch (VNTB/AFP)