Đô đốc Hoa Kỳ: Cần minh bạch trong hoạt động quân sự trên biển Đông
RFA
Đô đốc Scott Swift,
tư lệnh hạm đội Thái Bình Dương mới đây trong chuyến viếng thăm thành phố cảng
Thanh Đảo ở miền Bắc Hoa Lục nói rằng cần có sự minh bạch hơn nữa trong hoạt động
quân sự trên biển Đông để làm giảm căng thẳng.
Ông phê phán việc
Nga và Trung cộng dự định tập trận vào tháng tới trên biển Đông, cho đó là một
sự lựa chọn gây bất ổn về thời gian lẫn nơi chốn. Ông cũng nói rằng bất cứ
tuyên bố vùng nhận dạng phòng không nào của Bắc Kinh cũng sẽ gây thêm bất ổn
cho khu vực.
Quan hệ Mỹ và Trung
cộng ở vùng châu Á Thái Bình Dương trở nên căng thẳng sau khi Mỹ thực hiện các
chuyến tuần tra sát các đảo mà Trung cộng đang chiếm đóng ở biển Đông. Ngoài ra
Trung cộng còn đơn phương hủy bỏ chuyến thăm của một tàu chiến Mỹ đến Trung cộng
mà không cho biết rõ lý do.
Chuyến viếng thăm thành
phố cảng Thanh Đảo có mục đích làm nồng ấm trở lại mối quan hệ giữa hải quân
hai nước.
Việt Nam bí mật bố trí giàn pháo mới tại Trường Sa
BBC
Image
copyright OTHER Image caption Quân đội VN lần đầu tiên giới thiệu tên lửa EXTRA do Israel sản
xuất vào tháng 5/2015. (Ảnh chụp trong lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Hải quân
Nhân dân Việt Nam tại quân cảng Cam Ranh).
Việt Nam đã âm thầm phòng vệ
nhiều đảo của mình tại khu vực có tranh chấp tại Biển Đông bằng các giàn phóng
tên lửa di động mới có khả năng tấn công đường băng và căn cứ quân sự của Trung
cộng, theo Reuters.
Phóng sự đặc biệt của phóng viên Greg Torode dẫn nguồn tin từ giới
chức phương Tây, gồm các nhà ngoại giao và quan chức quân đội, nói với Reuters
rằng thông tin tình báo cho thấy Hà Nội đã vận chuyển các giàn phóng tên lửa từ
đất liền tới năm căn cứ ở quần đảo Trường Sa trong những tháng gần đây, một
động thái có thể khiến căng thẳng với Bắc Kinh.
Các bệ phóng đã được giấu để không bị phát hiện từ
trên không và chưa được lắp đầu đạn, nhưng có thể được đưa vào hoạt động với
đạn pháo tên lửa trong vòng hai hoặc ba ngày, theo ba nguồn nói với Reuters.
Hãng tin này cho biết Bộ Ngoại giao Việt Nam nói thông
tin này là "không chính xác", mà không giải thích gì thêm.
Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Nguyễn
Chí Vịnh, nói với Reuters tại Singapore hồi tháng Sáu rằng Hà Nội không có giàn
phóng tên lửa hay vũ khí như thế tại Trường Sa nhưng bảo lưu quyền thực hiện
bất kỳ biện pháp nào.
"Di
chuyển bất kỳ loại vũ khí nào đến bất kỳ khu vực vào bất kỳ lúc nào trong vùng
lãnh thổ có chủ quyền của chúng tôi là quyền hợp pháp của chúng tôi,"
Tướng Vịnh được Reuters dẫn lời.
Bài viết cho rằng động thái này là để đối trọng với
các hoạt động của Trung cộng trên bảy hòn đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa.
Giới hoạch định chiến lược quân sự của Việt Nam lo ngại việc Trung cộng xây
đường băng, radar và các cơ sở quân sự khác tại những hòn đảo này làm suy yếu
khả năng phòng thủ đảo và khu vực phía nam Việt Nam.
Giới phân tích quân sự cho rằng đây là động thái phòng
thủ quan trọng nhất Việt Nam đã triển khai tại các đảo của mình ở Biển Đông
trong nhiều thập niên qua.
Hoa Kỳ cũng đang theo dõi chặt chẽ diễn biến này.
"Chúng
tôi tiếp tục kêu gọi tất cả các bên tuyên bố có chủ quyền tại Biển Đông tránh
có hành động gây căng thẳng, thực hiện các bước thiết thực để xây dựng lòng
tin, tăng cường những nỗ lực để tìm các giải pháp ngoại giao và hòa bình cho
tranh chấp", một viên chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.
Giới chức ngoại giao và các nhà phân tích quân sự nước
ngoài tin rằng các giàn phóng tên lửa là một phần của hệ thống pháo đối đất tối
tân có tên gọi EXTRA mà Việt Nam đã mua của Israel gần đây.
EXTRA được cho là có độ bắn chính xác trong phạm vi
150 km với các loại đầu đạn 150 kg có thể mang chất nổ hay bom chùm để tấn công
nhiều mục tiêu cùng lúc. Hoạt động cùng với thiết bị bay nhắm bắn, hệ thống này
có thể tấn công cả tàu lẫn mục tiêu trên bộ.
Điều này có nghĩa là các đường băng 3.000 mét và những
cơ sở của Trung cộng trên Đá Subi, Đá Chữ Thập và Đá Vành Khăn (theo cách gọi
của Việt Nam) đều nằm trong tầm ngắm tại 21 đảo và bãi ngầm mà Việt Nam đang
kiểm soát.
Trong khi Việt Nam có tên lửa lớn hơn và tầm xa hơn
của Nga đề phòng vệ biển, hệ thống EXTRA được coi là dễ di chuyển và hiệu quả
để chống lại chiến dịch đổ bộ. Nó sử dụng hệ thống radar nhỏ gọn, do đó không
cần hậu cần cồng kềnh - và cũng phù hợp để triển khai trên các đảo và bãi ngầm.
Carl Thayer, một chuyên gia về quân sự Việt Nam tại
Học viện Quốc phòng Úc, nói rằng việc Hà Nội triển khai giàn phóng tên lửa cho
thấy tính nghiêm trọng về mức độ quyết tâm của Việt Nam muốn răn đe quân sự với
Trung cộng ở mức nhiều nhất có thể.
"Đường băng
và căn cứ quân sự của Trung cộng tại quần đảo Trường Sa là một thách thức trực
tiếp đến Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng biển và bầu trời phía nam của họ, và
họ cho thấy họ đang chuẩn bị để đối phó với mối đe dọa đó," ông Thayer
nói. "Trung cộng nhiều khả năng
không xem đây là việc phòng thủ gì cả, và động thái này có thể đánh dấu một
giai đoạn mới về quân sự hóa quần đảo Trường Sa".
Theo Trevor Hollingsbee, một cựu chuyên gia phân tích
tình báo hải quân của Bộ Quốc phòng Anh, thì việc triển khai này cũng có một
yếu tố chính trị, một phần làm giảm mối lo sợ tạo ra bởi triển vọng có các căn
cứ lớn của Trung cộng ở khu vực vùng biển tại Đông Nam Á.
Trung cộng lập phòng thí nghiệm tài nguyên Biển Đông
Thùy Dương (RFI)
Tàu Trung cộng bảo vệ giàn khoan HD981 được kéo vào
vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. Ảnh ngày 15/07/2014Reuters
Trang
thông tin mạng AsiaOne, hôm nay 09/08/2016, dẫn lời một viên chức tỉnh Hải Nam,
Trung cộng cho biết Bắc Kinh sẽ mở một phòng thí nghiệm tại tỉnh Hải Nam vào
tháng 11/2016 để tập trung nghiên cứu việc khai thác nguồn tài nguyên của Biển
Đông.
Phòng
thí nghiệm quan trọng này là một công trình trọng điểm Nhà nước được thành lập
theo trên ý tưởng của Cục Khoa học và Công Nghệ Hải Nam và Đại học Hải Nam. Mục
đích hoạt động của cơ sở là nghiên cứu khái thác, sử dụng các nguồn tài nguyên
trong vùng Biển Đông.
Lãnh
đạo Cục Khoa học và Công Nghệ Hải Nam cho biết, phòng thí nghiệm sẽ giúp Trung
cộng sử dụng tốt hơn các nguồn tài nguyên biển ở Biển Đông. Đây là một trọng
điểm quốc gia để hỗ trợ cả công nghệ và các nhân tài cho chiến lược Biển
Đông của Trung cộng.
Ông
Trần Ủng Quân (Chen Yongjun), phó giám đốc phòng thí nghiệm cho biết : "Sẽ
có khoảng 40 nhà nghiên cứu làm việc tại phòng thí nghiệm, nhưng trước tiên
chúng tôi sẽ tuyển 24 nhà nghiên cứu từ các trường đại học, và sau đó sẽ tuyển
thêm các tài năng ở trong và ngoài nước".
Với
các kế hoạch hoạt động năm năm, phòng thí nghiệm sẽ nhận mỗi năm 10 triệu nhân
dân tệ (1.5 triệu đô la Mỹ) từ chính quyền tỉnh Hải Nam cho việc xây dựng, hoạt
động hàng ngày, các dự án nghiên cứu và tuyển dụng nhân tài.
Một
giáo sư về sinh học biển của phòng thí nghiệm cho biết cơ sở nghiên
cứu quy mô này sẽ có tác động tích cực đến việc bảo đảm chủ quyền của Trung
cộng ở Biển Đông vì « chỉ khi chúng tôi biết rõ hơn về vùng Biển Đông,
thì chúng tôi mới có thể bảo vệ tốt hơn quyền lợi của dân tộc, nhà nghiên cứu
nói ».
Truyền thông Đài Loan: Trung cộng coi Biển Đông là chỗ dựa để “trỗi
dậy lãnh đạo thế giới“
Ngoài yêu sách chủ
quyền phi pháp ở Biển Đông, Trung cộng muốn phát triển kinh tế khu vực Hoa Nam,
muốn trỗi dậy làm lãnh đạo thế giới như Mỹ, vì thế cố tình tranh chiếm lợi ích ở
Biển Đông.
Ngày 10/3/2016, một trung đoàn không quân của
Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung cộng tiến hành tập trận cường độ lớn với các
máy bay chiến đấu J-11BH và J-11BSH (Ảnh tư liệu)
Tờ Chinatimes Đài
Loan số ra ngày 8/8 đăng bài viết của Tiến sĩ Vương Khâm, Viện nghiên cứu phát
triển quốc gia, Đại học Đài Loan bàn về nguyên nhân Trung cộng cố tình áp đặt
yêu sách “đường chín đoạn” vô lý, phi pháp ở Biển Đông.
Kiểm
soát hàng hải là biểu tượng của sức mạnh quốc gia
Bài viết cho rằng
kiểm soát các tuyến đường hàng hải là biểu tượng của sức mạnh quốc gia. Đến
nay, Anh đã mất đi quyền kiểm soát đối với kênh đào Suez, mất đi quyền kiểm
soát đối với tuyến đường hàng hải ở Địa Trung Hải, điều này đã làm tăng tốc sự
suy yếu của Anh, thể hiện sự suy giảm toàn diện vai trò ảnh hưởng của Anh trên
toàn cầu.
Trung cộng xây dựng bất hợp pháp đường băng
trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ảnh: Tân Hoa xã.
Trên thực tế, kiểm
soát đối với các tuyến đường hàng hải quan trọng toàn cầu chính là một thủ đoạn
quan trọng để các nước lớn kiểm soát được đại cục quốc tế.
Kênh đào Panama nối
liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương ngay từ lúc khai trương đã được Mỹ thuê
vĩnh viễn, hiện vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng vững chắc của Mỹ. Trung cộng hoàn
toàn không có bất cứ cơ hội nào chen vào về phương diện chính trị – quân sự.
Trong khi đó,
Singapore tuy là một nước nhỏ bé, nhưng do họ trấn giữ khu vực xung yếu của eo
biển Malacca, nên họ đã có vai trò ảnh hưởng quốc tế lớn trong khu vực, đồng thời
Singapore cũng đã tận dụng cơ hội này để phát triển nhanh chóng kinh tế. Nói
như vậy, vấn đề Biển Đông có lẽ sẽ có góc độ quan sát nhiều hơn.
Lý do Mỹ và Nhật Bản
can thiệp Biển Đông chủ yếu tập trung ở tự do đi lại, điều này thực sự rất quan
trọng đối với Nhật Bản. Nhập cảng dầu mỏ từ vùng Vịnh phần lớn phải vận chuyển
qua Biển Đông, cho nên, giá trị chiến lược của Biển Đông đối với Nhật Bản không
cần nói cũng biết.
Trung cộng quân sự hóa đá Chữ Thập thuộc quần
đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Sina Trung cộng.
Trong tình hình
quan hệ Trung-Nhật tồi tệ như vậy, Nhật Bản đương nhiên không muốn tuyến đường
hàng hải ở Biển Đông bị Trung cộng đe dọa.
Trong khi đó, Trung
cộng xây dựng bất hợp pháp các công sự, công trình trên đảo nhân tạo đã giúp
cho nước này có được khả năng tiếp tế quân sự đầy đủ ở khu vực Biển Đông, điều
này chẳng khác nào Trung cộng đã xây dựng được rất nhiều “hàng không mẫu hạm
không chìm”, tạo ra mối đe dọa to lớn đối với Nhật Bản.
Quốc tế cũng đã thấy
trước các biện pháp đáp trả của Nhật Bản sẽ không phát huy được tác dụng và quyền
kiểm soát chiến lược tại Biển Đông dường như đã hoàn toàn rơi vào tay Trung cộng.
Mặc dù quần đảo Trường
Sa toàn là “đá ngầm”, Trung cộng không thể áp đặt được vùng đặc quyền kinh tế
200 hải lý, nhưng điều này không hề cản trở Bắc Kinh chiếm đóng thực tế và phát
huy chức năng quân sự một cách bất hợp pháp. Điều này cũng sẽ cản trở các nước
khác xung quanh Biển Đông thực hiện các quyền lợi kinh tế hợp pháp như đánh bắt
cá và thăm dò khai thác dầu khí.
Trung cộng xây dựng bất hợp pháp trạm radar
cao tần ở đá Châu Viên thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: AMTI/CSIS.
Biển
Đông không chỉ là vấn đề lãnh thổ
Tuy nhiên, ở góc độ
tự do đi lại, các tuyến đường hàng hải ở Biển Đông mặc dù quan trọng với Nhật Bản,
nhưng hoàn toàn không phải là duy nhất, đó là chưa nói đến việc các tuyến đường
hàng hải này khó có thể bị “đóng cửa” hoàn toàn. Cho dù bị phong tỏa, Nhật Bản
cũng vẫn có thể đi đường vòng bằng cách đi qua các tuyến đường hàng hải khác
như eo biển Makassar, chi phí đi lại mặc dù có tăng lên, nhưng hoàn toàn không
phải là gánh nặng “chết người”.
Như vậy, tại sao Nhật
Bản phải tích cực can dự? Ở mức độ nhất định có thể nói Nhật Bản muốn phối hợp
với chiến lược quay trở lại châu Á của Mỹ, ngăn chặn Trung cộng làm lớn ở khu vực
Đông Á, chỉ có điều cơ thắng của Nhật Bản hiện nay là nhỏ, hành động của họ giống
như không cam chịu Trung cộng trỗi dậy, là một cú đánh cuối cùng làm đảo lộn cục
diện chiến lược của Đông Á.
Nhưng, vị thế của
tuyến đường hàng hải Biển Đông đối với Trung cộng thì khác, ngoài tuyến đường
này có liên quan đến vận chuyển trên biển của Trung cộng, điều quan trọng hơn
là các khu vực tiếp giáp Biển Đông như tỉnh Quảng Đông là khu vực dẫn đầu của nền
kinh tế Trung cộng.
Biển Đông không
thông suốt sẽ làm cho Hoa Nam mất đi ưu thế giao thông rất lớn, ảnh hưởng vô
cùng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế của khu vực này.
Nhìn ở góc độ này,
vấn đề Biển Đông không chỉ là một vấn đề chủ quyền lãnh thổ, mà còn là vấn đề
quan trọng của phát triển kinh tế Trung cộng, là chỗ dựa quan trọng để Trung cộng
trỗi dậy vì vậy Bắc Kinh mới tuyên bố ngang ngược là “không cho phép thỏa hiệp”.
Tin RFA, RFI, BBC, VOA