Phúc
trình về tự do tôn giáo của USCIRF Courtesy USCIRF.gov
Ủy hội
Hoa Kỳ về Tự Do Tôn giáo Quốc tế- USCIRF vào ngày 27 tháng 9 công bố phúc
trình mới về tình hình tự do tôn giáo- tín ngưỡng tại khu vực các nước thuộc Hiệp
hội Các Quốc Gia Đông Nam Á- ASEAN.
Bản
phúc trình có tên ‘Một quyền cho tất cả mọi người: quyền tự do
tôn giáo & tín ngưỡng tại ASEAN’. Theo thông cáo của USCIRF
thì phúc trình mới nêu ra tình trạng về quyền tự do này tại 10 nước thuộc
ASEAN.
USCIRF
xem xét các biện pháp của khối này và từng quốc gia thuộc khối đối với quyền tự
do tôn giáo- tín ngưỡng được nói là một quyền căn bản. Qua xem xét, USCIRF bày
tỏ khen ngợi về việc ASEAN đạt được một mức độ nào đó về hợp tác trong khối đa
dạng như thế; đồng thời USCIRF cũng nêu ra thực tiễn cần phải cải thiện.
Chủ
tịch USCIRF, ông Daniel Mark, phát biểu rằng khối ASEAN tỏ rõ mong muốn trở
thành một lực lượng kinh tế, chính trị và văn hóa trong khu vực và trên thế giới.
Tuy nhiên khối này và từng quốc gia thành viên có trách nhiệm tôn trọng các chuẩn
mực về nhân quyền quốc tế, trong đó có việc bảo vệ quyền tự do- tín ngưỡng và
các quyền con người liên hệ khác nữa.
Phúc
trình mới nhất của USCIRF trong phần về Việt Nam đánh giá chính quyền Hà Nội có
tiến hành một số bước để cải thiện điều kiện tự do tôn giáo ở trong nước. Nhiều
cá nhân và cộng đồng có thể thực thi quyền này một các tự do, công khai không gặp
lo sợ nào.
Theo
USCIRF thì nhìn chung, tại Việt Nam,
những những tổ chức tôn giáo được nhà nước công nhận phát triển tốt hơn những
nhóm chưa được thừa nhận. Tuy vậy, những vi phạm
nghiêm trọng về tự do tôn giáo vẫn tiếp diễn, đặc biệt đối với những cộng đồng
sắc tộc thiểu số ở khu vực nông thôn của một số tỉnh. Chính quyền Hà Nội
hoặc có chỉ thị hoặc cho phép sách nhiễu, phân biệt đối xử với những tổ chức
tôn giáo độc lập, không đăng ký.
Còn
có sự cách biệt giữa phát biểu của chính quyền Trung ương là cải thiện điều kiện
tự do tôn giáo và hành động thực tế đang diễn ra của giới chức địa phương, an
ninh, và những nhóm côn đồ có tồ chức tiến hành đe dọa, gây hại thân thể của những
tín đồ, phá hoại nơi thờ tự hay tài sản tôn giáo.
USCIRF
nêu trong phúc trình rằng chính quyền Việt Nam cũng
thường xuyên nhắm đến những cá nhân và nhóm cụ thể bởi vì niềm tin tôn
giáo, thành phần dân tộc, sự ủng hộ cho dân chủ- nhân quyền- tự do tôn
giáo, mối quan hệ lịch sử với Phương Tây, hoặc mong muốn độc lập không chịu
sự kiểm soát của chính quyền cộng sản.
Số
này được kể ra gồm Cao Đài Chân Truyền,
Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, Phật Giáo Hòa Hảo Thuần Túy, Khmer Krom, người
Thượng Tây Nguyên, người H’mong, Pháp Luân Công, đạo Dương Văn Mình.
Một
số trường hợp bị sách nhiễu trong suốt năm 2016 được nêu ra như trường hợp bà
Trần Thị Hồng, vợ mục sư Nguyễn Công Chính khi tiếp xúc với Đại sứ Lưu động về
Tự do Tôn giáo Quốc tế David Saperstein. Rồi trường hợp hai người Thượng Tây
Nguyên sang Đông Timor tham dự một hội nghị về tự do tôn giáo khu vực là mục sư
A Dao và bà Y Bet…
USCIRF
còn nêu ra là các tổ chức tôn giáo tiếp tục tường
trình về những đe dọa bị trục xuất khỏi hay phá hủy cơ sở tôn giáo của họ.
Vụ
việc cưỡng chế và san bằng Chùa Liên Trì tại Thủ Thiêm, thành phố Hồ Chí Minh
cũng được nêu ra như một điển hình.
Nhận
định về Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo mà Quốc hội Việt Nam thông qua vào ngày 18
tháng 11 năm ngoái và đến đầu sang năm 2018 có hiệu lực, USCIRF cho rằng luật
này có một số yếu tố tích cực. Đó là thừa nhận tư cách pháp nhân cho một số tổ
chức tôn giáo; rút ngắn thời gian mà các tổ chức tôn giáo phải chờ để được đăng
ký; khuyến khích thiết lập các trường học tôn giáo và những cơ sở giáo dục
khác; thay đổi biện pháp chuẩn thuận của chính quyền sang biện pháp thông báo đối
với một cố hoạt động tôn giáo nào đó.
Trong
khi đó thì đối với những tiếng nói chỉ trích thì Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo của
Việt Nam sẽ giới hạn quyền tự do tôn giáo thông qua những yêu cầu đăng ký nặng
nề, bó buộc; đồng thời cho phép chính quyền can thiệp quá mức vào đời sống tôn
giáo. Thực tế thì những cải thiện khiêm tốn trong Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo chủ
yếu làm lợi cho những tổ chức tôn giáo được cho đăng lý, được nhà nước công nhận.
Trong
Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo của Việt Nam còn có qui định mơ hồ về an ninh quốc
gia mà giới cổ xúy cho nhân quyền và những cộng đồng tôn giáo quan ngại sẽ được
sử dụng để diễn giải nhằm hạn chế các quyền tự do; đặc biệt ở cấp địa phương.
USCIRF cho rằng nhìn
chung chính quyền Việt Nam đàn áp bất cứ ai thách thức
quyền hành của họ, trong đó có những luật sư, bloggers, các nhà hoạt động,
xã hội dân sự, và các tổ chức tôn giáo.
RFA