Tin tổng hợp liên quan đến Biển Đông và Trung cộng

(ngày 08.03.2016)

Châu Âu làm được gì để chống Trung cộng quân sự hóa Biển Đông ?

Hình ảnh vệ tinh cho thấy hòn đảo trong Trường Sa, đánh dấu nơi có thể Trung cộng đặt trạm radar. (Ảnh do Viện CSIS phổ biến ngày 23/02/2016).REUTERS/CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe/

Cuối tháng Hai vừa qua, một nhóm học giả, chuyên gia hoạch định chính sách và viên chức chính phủ, trong đó có nhiều người đến từ châu Âu, đã họp lại tại Rangoon (Miến Điện) để thảo luận về các thách thức chiến lược tại vùng Đông Nam Á, trong đó có vấn đề Biển Đông. Trong một bài viết đăng trên trang web tạp chí Mỹ Forbes vào hôm qua, 06/03/2016, chuyên gia Úc John Lee, giám đốc Học Viện An Ninh Khu Vực tại Canberra đã nêu bật những gì mà châu Âu có thể làm được, đặc biệt là trong việc ngăn không cho Trung cộng quân sự hóa Biển Đông, khuấy động tình hình ổn định trong khu vực.

Đối với chuyên gia Úc này, điểm cần ghi nhận đầu tiên là châu Âu thường không được chú ý mỗi khi quốc tế bàn về các vấn đề địa lý chiến lược vùng châu Á. Lý do rất dễ hiểu. Ngoại trừ Anh Quốc và Pháp là hai nước có tiềm lực triển khai lực lượng tại các chiến trường xa xôi, các nước còn lại chỉ có thể quanh quẩn chung quanh lục địa châu Âu mà thôi.

Ngay cả Anh và Pháp, hai nước này cũng không có nhiều cơ sở trong vùng Đông Nam Á, nơi mà Trung cộng đang muốn lao vào tranh giành vai trò cường quốc khu vực số một, chống lại siêu cường đang tại vị là Hoa Kỳ.

Thế nhưng, đối với với chuyên gia John Lee, không phải là châu Âu hoàn toàn không thể làm được gì cho việc cải thiện tình hình khu vực. Vấn đề là phải biết biến những gì thường được xem là nhược điểm của châu Âu, thành thế mạnh.

Nhược điểm nổi bật nhất là sự hiện diện khiêm tốn của châu Âu về mặt chiến lược và quân sự trong khu vực. So với các cường quốc khác như Mỹ, Trung cộng, Nhật Bản, Nga và trong chừng mực nào đó là Ấn Độ, thì trên hai phương diện này, trọng lượng của châu Âu chẳng là bao.

Thế nhưng, chính vì không có quyền lợi chiến lược và quân sự trong vùng nên châu Âu có thể được công nhận là một tiếng nói vô tư, không thiên vị (ít ra là về hình thức). Liên Hiệp Châu Âu, trong tư cách là một khối, hay một nước nào đó, có thể nhờ điều này để đề ra, hay đứng ra bảo trợ cho một sáng kiến đa phương, để lên án mọi hành vi sử dụng vũ lực hoặc cưỡng ép nhằm giải quyết các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.

Châu Âu cũng có thể lên án các quốc gia xây dựng đảo nhân tạo và các cấu trúc khác trong vùng biển tranh chấp, và khiển trách bất kỳ quốc gia nào không chịu dùng luật pháp quốc tế để biện minh cho đòi hỏi chủ quyền của mình, không chịu để cho các cơ quan luật pháp quốc tế phân xử.

Đối với chuyên gia John Lee, châu Âu đã chấp nhận tất cả các nguyên tắc nêu trên, nhưng Liên Hiệp Châu Âu hay từng thành viên một, vẫn chưa thực sự đứng ra bảo vệ các nguyên tắc đó, đặc biệt là trước mặt Trung cộng.

Dĩ nhiên là cho đến nay, nhiều nước đã có đề cập đến các vấn đề trên với Bắc Kinh, nhưng không thành công. Mỗi khi bị chỉ trích, Trung cộng thường phản bác ngược lại rằng các nước phê phán đi theo lập trường của Mỹ và đồng minh muốn ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung cộng.

Thế nhưng, đối với nhà nghiên cứu John Lee, châu Âu đang có một lợi thế khách quan để phê phán lập trường của Trung cộng tại Biển Đông.

RFA

Ba giải pháp của Việt Nam ở Biển Đông

Image copyright Other Image caption Trung cộng đang tăng cường cơi nới đảo

Các hoạt động chiến lược nhằm chiếm hữu dần dần Biển Đông đang gây nên e ngại nghiêm trọng không chỉ đối với các nước trong khu vực.

Đây là nội dung cuộc phỏng vấn một chuyên gia từ Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp, Jean-Vincent Brisset:

Ông nghĩ sao về việc Trung cộng đang cố gắng cải tạo các bãi đá chìm thành đảo nhân tạo và bồi đắp các đảo nhỏ thành lớn hơn?

Brisset: Luật Biển không thừa nhận những gì được xây dựng trên những thực thể không được coi là hòn đảo. Vì vậy, trên quan điểm về chủ quyền, thì xây dựng trên những hòn đảo này cũng không làm tăng thêm cơ sở cho các đòi hỏi về chủ quyền, theo quy định quốc tế.

Tuy nhiên, trên thực tế thì việc xây cất thêm đó cho phép họ tăng khả năng quân sự, tăng quyền lợi kinh tế (trong các vùng biển xung quanh).

Tôi nghĩ rằng Luật Biển khá rõ ràng: sở hữu một thực thể không phải là một hòn đảo theo định nghĩa của Luật Biển, tức là không có cư dân, và không có tài nguyên riêng (đủ cho cư dân trên đảo đó sống được), thì không có giá trị đòi chủ quyền vùng lãnh hải bao quanh. Vì vậy, việc tạo ra chủ quyền lãnh hải xung quanh các "hòn đảo" này, bất kể diện tích là to hay nhỏ, là không đúng với những gì được quốc tế chấp nhận.

Image copyright IEAS

Dưới góc độ quân sự thì việc chiếm hữu các vị trí này có giá trị thế nào?