VOA
Biểu tượng búa liềm của đảng cộng sản tại Trung tâm Hội
nghị Quốc gia ở Hà Nội.
Trong một bài viết thể hiện quan điểm riêng, được
trang web Irish Examiner đăng tải hôm 7/3, tác giả Brahma Chellaney lấy Trung cộng và Việt
Nam làm dẫn chứng để cho rằng chủ nghĩa tư bản kết hợp với chủ nghĩa cộng sản là nguy cơ thực sự
cho dân chủ tự do nói chung, còn nói riêng trong trường hợp
Cuba, việc nước này đang mở cửa không nhất thiết đồng nghĩa họ có động thái
tiến đến dân chủ.
Vào lúc Tổng thống Mỹ sắp có
chuyến thăm lịch sử đến Cuba, nhiều người hy vọng sự dịch chuyển dần dần sang
chủ nghĩa tư bản trong 5 năm qua dưới quyền của ông Raul Castro cuối cùng sẽ
đưa Cuba đến với dân chủ.
Nhưng trên thực tế, tự do hóa
kinh tế gần như không có gì bảo đảm đó là con đường đi đến dân chủ. Tác giả
Chellaney nêu ra Trung Hoa cộng sản, nhà nước chuyên quyền lớn nhất và lâu năm
nhất thế giới, như là một minh chứng rõ ràng. Đảng Cộng sản Trung Hoa vẫn nắm
độc quyền quyền lực cho dù các cải cách vì kinh tế thị trường đã làm cho nền
kinh tế phát triển tăng vọt.
Giáo sư Nghiên cứu chiến lược
Brahma Chellaney tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách đặt tại New Delhi cho rằng
những người cộng sản Trung Hoa giờ đây không còn bám rễ vào hệ tư tưởng của họ.
Đảng Cộng sản do một nhóm đầu sỏ làm đại diện đã duy
trì quyền hành bằng cách áp dụng 3 biện pháp khác nhau – trấn áp, cơ cấu tổ
chức, ưu đãi tài chính – để ngăn chặn sự đối lập có tổ chức xuất hiện.
Trên hết, các đại diện đảng
cộng sản dốc hết tâm sức vào việc giữ vững quyền lực chính trị bằng cách triệt
tiêu những đòi hỏi của dân chúng về thay đổi, và nỗ lực này của đảng được hỗ
trợ bởi sự thịnh vượng kinh tế mà chủ nghĩa tư bản mang lại.
Bên cạnh việc cung cấp đủ lợi
ích vật chất để thỏa mãn dân chúng, chủ nghĩa tư bản củng cố cho năng lực của
nhà nước cộng sản để họ gia tăng đàn áp trong nước và kiểm soát thông tin.
Câu chuyện cũng tương tự ở
Việt Nam và Lào. Cả hai nước đều phi tập trung hóa việc quản lý kinh tế và
khuyến khích doanh nghiệp tư nhân vào cuối những năm 1980, và giờ đây nằm trong
số các nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á. Việt Nam thậm chí còn là 1
trong 12 thành viên sáng lập Hiệp định thương mại Đối tác Xuyên Thái Bình Dương.
Nhưng nhà nước một đảng này vẫn cố thủ và tiếp tục trấn áp chính trị đáng kể.
Không có dấu hiệu mọi việc sẽ sớm thay đổi. Ở Việt Nam, Thủ tướng có đầu
óc cải cách Nguyễn Tấn Dũng đã thất bại trong cuộc đua đến chức tổng bí thư
đảng cộng sản. Đại hội 12 của Đảng Cộng sản Việt Nam đã tái bầu Tổng bí thư
đương nhiệm Nguyễn Phú Trọng.
Giáo sư Brahma Chellaney nhận
định rằng dường như dân chủ và chủ nghĩa cộng sản có tính triệt tiêu lẫn nhau,
nhưng chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản dường như lại không như vậy, và
điều đó có thể rất nguy hiểm.
Theo giáo sư, trên thực tế,
cuộc hôn nhân giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản do Trung Hoa chủ
xướng đã sản sinh ra một hình mẫu
chính trị mới mang lại sự thách thưc trực
tiếp đầu tiên cho tự do dân chủ kể từ thời chủ nghĩa phát xít: đó là chủ nghĩa tư bản
chuyên quyền.
Chỉ trong vòng một thế hệ,
Trung cộng đã trỗi dậy ngoạn mục thành một cường quốc toàn cầu. Do đó, nước này
đã thuyết phục các chế độ chuyên quyền khắp nơi rằng chủ nghĩa tư bản chuyên
quyền – hay theo cách gọi của các lãnh đạo Trung cộng là “chủ nghĩa xã hội mang
màu sắc Trung Hoa” – là con đường nhanh nhất và êm ái nhất đi đến thịnh vượng
và ổn định, ưu việt hơn nhiều so với nền chính trị bầu cử nhiều rắc rối. Điều
này có thế giúp lý giải vì sao sự lan truyền dân chủ trên thế giới đã bị đình
trệ lại trong vài năm gần đây.
Trở lại với Cuba, Giáo sư Chellaney một lần nữa nhắc
lại sẽ là sai lầm khi cho rằng việc nước này mở cửa kinh tế và được thúc đẩy
nhờ chính sách hòa hoãn của Tổng thống Obama sẽ mở ra một kỷ nguyên chính trị
mới ở Cuba.
Giáo sư Brahma Chellaney cũng là tác giả của 9 cuốn
sách về châu Á và một số vấn đề chiến lược của thế giới.