Nguyễn Viện (viết từ Sài Gòn)
Image
copyright Getty
Trong tháng 4/2016, người dân đón nhận ít nhất hai thông tin chính thức:
thứ nhất công an ở Hà Nội nhổ nước bọt vào mặt một cô gái, thứ hai công an ở
thành phố Hồ Chí Minh đánh anh bán hàng rong "chấn thương sọ não".
Một thông tin không chính thức khác, lực lượng an ninh
đánh tơi tả chị Trần Thị Hồng (vợ Mục sư Nguyễn Công Chính đang ở tù) tại Gia
Lai.
Trong mấy năm qua, theo báo cáo chính thức, đã có hàng
trăm người chết trong đồn công an. Không kể biết bao vụ đàn áp đánh đập những
người bất đồng chính kiến.
Có lẽ cũng chẳng cần phải tìm hiểu nguyên nhân lý giải
gì về hiện tượng “còn Đảng còn mình” đang trở nên bình thường này.
Tháng 4, dù để vui hay buồn, tung hô hay oán hận, cũng
thường là dịp để người dân nhìn lại một mốc lịch sử. Ngày giải phóng, năm 1975.
'Sống như cừu, nói như vẹt'
Tôi chỉ muốn kể những chuyện hài (ra nước mắt).
Trước 30/4/1975 ít ngày, Tướng Nguyễn Cao Kỳ về Xóm
Mới (Gò Vấp) đăng đàn nói chuyện với dân chúng “Bắc kỳ di cư Công giáo” tại sân
nhà thờ Thái Bình (ngay trước cửa nhà tôi, hồi ấy) về việc ăn mắm tôm chống
Cộng đến cùng.
Rút cục ông tướng này chống Cộng đến đâu, chắc ai cũng
biết. Người dân nói chung, ở đâu cũng chỉ là đám đông cho các nhà chính trị
“xúi trẻ con ăn cứt gà”. Ông Kỳ chạy kịp, người dân miền Nam ở lại, không ít người bị “phỏng giái”.
Bài học đầu tiên của tôi về cách mạng là hãy sống như cừu và nói như vẹt.
Theo Wikipedia: “Sau
năm 1975 ở miền Nam có hơn 1.000.000 người thuộc diện phải ra trình diện. Riêng
ở Sài Gòn có 443.360 người ra trình diện, trong số đó có 28 viên tướng, 362 đại tá, 1.806 trung
tá, 3.978 thiếu tá, 39.304 sĩ quan cấp uý, 35.564 cảnh sát, 1.932 nhân viên
tình báo, 1.469 viên chức cao cấp trong chính quyền, và 9.306 người trong các
đảng phái “phản động”.
Theo Phạm Văn Đồng, con số người phải trải qua giam
giữ sau ngày 30/4/1975 là hơn 200.000 trong tổng số 1 triệu người ra trình
diện. Tính đến năm 1980 thì chính phủ Việt Nam xác nhận có 26.000 người vẫn còn
giam trong trại.
Tuy nhiên một số quan
sát viên ngoại quốc được
trích dẫn trên Wikipedia, ước tính khoảng 100.000 đến 300.000 vẫn bị
giam. Ước tính của Hoa Kỳ cho rằng khoảng 165.000 người đã chết trong khi bị
giam.”
Bản thân tôi cũng bị học tập cải tạo ba ngày tại cơ
quan (vì lúc ấy tôi chỉ là một công chức hạng bét). Điều đáng nói ở đây, cho dù
là một y tá, bác sĩ, nhà giáo hay một công nhân lao động chân tay… ai cũng phải
nhận mình có tội với cách mạng. Một sự sỉ nhục quá mức cần thiết. Nói chung,
tất cả những ai phục vụ trong chế độ cũ, bất kể địa vị, ngành nghề đều là kẻ có
tội và phải học tập cải tạo ít nhất từ ba ngày đến trên 10 năm.
Bài học đầu tiên của tôi về cách mạng là hãy sống như
cừu và nói như vẹt.
'Kinh tế mới'
Sau „học tập cải tạo“ là đánh “tư
sản mại bản”: Tất cả mọi chủ doanh nghiệp sản xuất hay thương mại đều bị cho là
có tội với nhân dân. Tài sản của họ vì thế bị tịch thu hoặc trưng mua, tất cả
nhà cửa và hàng hóa.
Cùng lúc, nhiều gia đình bị ép buộc đi “kinh tế mới”.
Hậu quả của chính sách triệt tiêu sản xuất và thương
mại tư nhân của nhà nước cách mạng là đẩy nền kinh tế quốc gia đến vực thẳm.
Dân chúng thiếu đói từ hạt muối đến nắm cơm. Nông thôn hay thành thị, toàn dân
phải ăn độn.
Image copyright PD Image caption Nhiều bản nhạc của Phạm Duy hiện vẫn chưa được cấp phép ở Việt Nam
Một bi kịch khác của giải phóng mà tôi cho là điển
hình của cái gọi là xã hội chủ nghĩa: ai không đói khổ cũng phải làm ra vẻ
nghèo hèn cho phù hợp với cách mạng, từ cái ăn đến cái mặc. Thời ấy, tôi có
người bạn đã làm giàu nhanh chóng nhờ buôn bán thuốc nhuộm vải. Tất nhiên khi
có tiền, bạn tôi phải vội tìm đường vượt biên, cũng như hàng triệu người khác
phải đâm đầu xuống biển tìm tự do, thà chết còn hơn sống với Cộng sản.
Không chỉ quần áo, cuộc sống con người cũng bị nhuộm
đen. Từ anh trí thức đến một người thất học, không trừ một ai, đều có một nỗi
sợ hãi đến hèn hạ khi làm công dân của chế độ mới.
Để tồn tại, cho đến
bây giờ người ta vẫn sống hai mặt. Bởi nói một sự thật đồng nghĩa với “nói xấu
chế độ”. Đi tù. Làm gì, nói gì cũng có thể đi tù. Ngay cả ông Tây, nhà thơ
Guillaume Apollinaire (1880 – 1918), tác giả của “Mùa Thu Chết” (Phạm Duy phổ
nhạc) cũng bị kết án phản động kia mà.
'Ngược đường lịch sử'
Mới đây, tôi được anh Hạ Đình Nguyên kể lại việc anh
bị kiểm điểm vì dám tổ chức cho đoàn viên Thanh niên nhảy đầm, trước 1980. Tôi
cũng không bao quên cảnh tượng ông cán bộ sếp cơ quan tôi, đặt chiếc xe đạp mới
mua lên… giường, rồi đứng nhìn ngắm.
Không thể kể hết chuyện bi hài trong những năm đầu sau
giải phóng.
Lúc ấy, tôi thường tự hỏi: Tại sao người ta có thể ngu
muội theo đuổi một chủ nghĩa làm bần cùng con người từ kinh tế đến nhân phẩm
như thế?
Để tránh sụp đổ, năm 1986, chính sách cai trị được sửa
chữa, người ta gọi là “Đổi mới”. Thật ra, “đổi mới” là gì? Có phải nó là cái gì
mới có tính sáng tạo hay chỉ là tháo gỡ chính cái rào cản của “giải phóng”,
“cách mạng”… mà họ đã dựng nên trói buộc cuộc sống trong giáo điều, rồi lập lại
một phần cái rất cũ về kinh tế của xã hội loài người mà chính phủ miền Nam đã
từng áp dụng?
Giờ đây, cái bánh vẽ “giải phóng”, “cách mạng”, “chủ nghĩa Cộng sản” có
lẽ đã vỡ vụn, nhưng những kẻ mượn danh nó để trục lợi thì vẫn ngang nhiên ngược
đường lịch sử, đi về phía man rợ, bất chấp mọi nguyện vọng chính đáng của người
dân về một thể chế tiến bộ hơn cho quyền con người.
Sau hơn 40 năm giải phóng, thống nhất đất nước, tuy xã
hội cũng đã có những người rất giàu, nhưng cũng không thiếu người đói rách.
Bên cạnh cái hào nhoáng của những kẻ hãnh tiến khoe
của, người dân Việt Nam hiện nay phải mang một gánh nợ công không nhỏ, tiềm ẩn
một nguy cơ phá sản toàn bộ nền kinh tế quốc gia, cùng với một nền chính trị hà
khắc và một nguy cơ mất nước đang càng ngày càng rõ về tay Trung cộng.
Tôi học được bài học thứ hai của giải phóng: Mọi
chuyện cứ để Đảng và nhà nước lo.
Giờ đây, cái bánh vẽ “giải phóng”, “cách mạng”, “chủ
nghĩa Cộng sản” có lẽ đã vỡ vụn, nhưng những kẻ mượn danh nó để trục lợi thì
vẫn ngang nhiên ngược đường lịch sử, đi về phía man rợ, bất chấp mọi nguyện
vọng chính đáng của người dân về một thể chế tiến bộ hơn cho quyền con người.
Trong mọi thứ danh xưng, tôi không thấy từ nào mỉa mai
hơn hai chữ “giải phóng”. Vì chính nó là một loại kim cô “ngụy” nhất, “phản
động” nhất trong lịch sử nhân loại. Nó nhốt con người vào “trại súc vật”.
Chắc chắn rằng, cuộc “giải phóng” của chủ nghĩa Cộng
sản là con đường lòng vòng tốn kém xương máu nhân dân nhất, chỉ để quay lại
điểm trước khi nó bắt đầu.
Đau đớn thay, người Việt Nam vẫn còn tiếp tục phải đi
lòng vòng và chưa biết đến bao giờ mới quay lại được với lộ trình chính của
nhân loại. Con đường hướng đến phát triển, tự do và nhân phẩm.
Nguyễn Viện (Sài Gòn, Việt Nam)
(BBC Tiếng Việt)