„Hành động của hàng nghìn ngư dân kéo đến đại bản doanh của Formosa,
vẫy cờ đạo và băng-rôn, biểu tình đòi Formosa “cút khỏi Việt Nam” có thể là cực
đoan trong mắt bạn, nhưng lại hoàn toàn ôn hòa trong mắt nhiều người khác: Họ
đã không hề đập phá đồ đạc, không hề đánh ai,…“
Một câu hỏi cho "thành phần thứ ba"
Phạm
Đoan Trang
Nhiều người trong và ngoài phong trào dân chủ chia sẻ
một quan điểm cho rằng, đấu tranh chống độc tài thì cứ đấu tranh NHƯNG tuyệt đối
phải giữ một hình ảnh hết sức ôn hòa, mềm mại, không đối đầu với chính quyền,
không cực đoan, không dữ dội… để không làm “thành phần thứ ba” sợ.
“Thành phần thứ ba”
là những người tuy đã hiểu rõ bản chất độc tài và bất tài của chính quyền hiện
tại, nhưng vẫn e ngại, không muốn đấu tranh hoặc không muốn dính dáng đến một
cá nhân/tổ chức nào trong phong trào dân chủ, vì thấy họ chưa đủ độ tin cậy, thấy
họ "cực đoan quá"... Chiếm tỷ lệ cao trong “thành
phần thứ ba” là trí thức, luật sư, nhà báo, sinh viên, doanh nghiệp… tức
những người có hiểu biết, có địa vị xã hội v.v. và là lực lượng mà phong trào
dân chủ cần thu hút, tranh thủ. Để thu hút thì tất nhiên không được để họ
sợ hãi, xa lánh, mà muốn thế thì phải không đối đầu, không cực đoan…
Quan điểm này nghe thuận tai, có vẻ có lý, song nó
có một điểm rất mơ hồ: Vậy, thế nào là cực đoan?
Hy vọng bạn thấy rằng, cực đoan và
“không cực đoan” không phải là hai cực rõ ràng như đen với trắng. Một hành động
có thể được đánh giá là “cực đoan” hay “mềm mại” phụ thuộc rất nhiều vào hoàn cảnh
và vào người đánh giá. Lấy chính người viết bài này làm ví dụ: Thời tôi là một
phóng viên “quốc doanh”, hàng trăm nhà hoạt động dân chủ có thể đánh giá tôi là
ôn hòa, thậm chí hiền lành, nhút nhát. Nhưng cùng lúc đó, rất có thể có hàng chục
đồng nghiệp sẵn sàng nói tôi là kẻ cực đoan, chống phá gay gắt, dữ dội (ấy là
giả sử họ biết tôi).
Hành động của hàng nghìn ngư dân kéo đến đại bản
doanh của Formosa, vẫy cờ đạo và băng-rôn, biểu tình đòi Formosa “cút khỏi Việt
Nam” có thể là cực đoan trong mắt bạn, nhưng lại hoàn toàn ôn hòa trong mắt nhiều
người khác: Họ đã không hề đập phá đồ đạc, không hề đánh ai, tóm lại, không gây
thiệt hại vật chất nào, dù không phải là không có khả năng làm điều đó.
Hành động của hàng nghìn người biểu tình bảo vệ môi
trường ở Hà Nội, Sài Gòn, Hải Phòng, Đà Nẵng… có thể là cực đoan trong mắt bạn,
nhưng sao bạn không nghĩ họ đã có thể làm những việc mang tính phá hoại hơn, mà
trên thực tế họ không hề làm thế?
Cầm bóng xanh, cầm biểu ngữ đi quanh Bờ Hồ kêu gọi “ngừng
chặt cây”, “yêu cầu minh bạch” mà bạn còn cho là cực đoan, thì phải làm
gì mới là không cực đoan? Bạn thử liệt kê tất cả các hoạt động không cực đoan
mà bạn cho là “đáng làm hơn” xem nào, để ta cùng nhận xét tính chất ôn hòa,
“đáng làm” và hiệu quả của nó.
Còn riêng với những người thuộc “thành phần thứ ba”
như định nghĩa ở trên – tức là có học, có địa vị xã hội, đã hiểu rõ bản chất
chính quyền, nhưng vẫn e ngại, vẫn cần được “thuyết phục”, “thu hút”, “an ủi”,
“phủ dụ”, rồi mới tham gia hành động nếu có – thì tôi chỉ muốn hỏi một câu rất
thành thật thế này, dù biết nó có thể làm bạn giận dỗi; tôi xin lỗi trước:
- BẠN MẤY TUỔI RỒI?
P. Đ. T.
Nguồn: FB Phạm Đoan Trang