„Qua 3 lần đổi tiền ở Việt Nam từ sau 1975, lần nào chế độ cũng
công khai lừa dân chúng: ban tối, các đài phát thanh còn quả quyết “không có đổi
tiền”…
Năm xưa kẻ tàn ngược thành công bằng che đậy, lọc lừa. Nay thời cơ
đã khác: kỹ thuật tin học sẽ lột trần tính tàn ác của chế độ.“
Hà Nội vật vã về biến động tiền tệ
Trần Nguyên Thao
Vào mùa Đông năm nay, chế độ chuyên chính
cộng sản Hà Nội bị bất ngờ rơi vào tình huống mất kiểm soát trước tin sẽ có đổi
tiền. Đích
danh người cầm đầu chính phủ bác bỏ điều ông gọi là“tin đồn bịa đặt”. Và ra lệnh
công an điều tra. Nhưng chính ông Phúc cũng thừa nhận tin bịa đăt lại có sức
làm “ảnh
hưởng môi trường đầu tư, kinh tế vĩ mô nước ta”[1]. Dân chúng xôn xao đổ đi
mua vàng và Mỹ Kim, làm cho thị trường tài chính biến động, tiền tệ đột ngột mất
giá. Nhu yếu phẩm và xăng dầu tăng giá vào thời điểm Tết nguyên đán cận kề. Giới
chuyên gia tài chính nhìn từ bên ngoài thì thấy “khả năng ứng phó của Ngân Hàng
Nhà Nước (NHNN) Việt Nam có vấn đề”. Còn NHNN và chuyên gia tài chánh vội đưa
ra lời kêu gọi dân chúng nên “bình tĩnh”. Vì nền tài chánh Việt Nam “chưa đến nỗi”lâm
vào tình cảnh phải đổi tiền lúc này.
Bất chấp lời kêu gọi “bình tĩnh” và bác bỏ việc “đổi
tiền” ít nhất 6 lần của giới thẩm quyền, dân chúng tiếp tục đổ xô đi mua Mỹ
Kim, vàng làm cho thị trường xáo trộn; đồng bạc Việt Nam mất giá, thị trường
tài chánh, tiền tệ giao động mạnh trước Lễ Giáng Sinh.
Vật giá leo thang, kể cả xăng
dầu cũng tăng gần 919 đồng mỗi lít, trong lúc giá xăng thế giới giảm![2]
Năm ngoái, 2015 Việt Nam tiêu thụ 19.477.500.000 lít xăng. Tính từ đầu năm đến
nay, giá xăng đã tăng 12 lần với tổng cộng hơn 6.000 đồng/lít, 9 lần giảm với tổng
cộng gần 5.000 đồng/lít và 2 lần giữ nguyên giá. Trước khi xăng tăng giá, người
tiêu thụ phải chịu khoảng 8.800 đồng thuế và phí. Vậy 19.477.500.000 lít *
8.800$ = 171.402 tỷ đồng tương đượng 7,5 tỷ Mỹ Kim. Nay đảng CS cho tăng giá sẽ
thu về một số tiền rất lớn.
Chuyên gia độc lập và các bà nội trợ ước tính mức mất
giá của đồng Việt Nam có thể lên đến 30% nội trong năm 2016.
Vào dịp thị trường biến động, một Mỹ Kim có lúc đã
lên đến 23.350$ [3]. Năm 1990, mỗi
Mỹ Kim có tỷ giá 6.482$80 [4]. So với 26 năm trước, tiền đồng Việt Nam
đã mất giá gần 360%.
Hôm 14 tháng 12, Cục Dự Trữ Liên Ban Hoa Kỳ (Federal
Reserve System = Fed) tăng lãi xuất cơ bản thêm 0,25%, tức 0,75%. Fed dự báo sẽ
có 3 đợt tăng lãi suất trong năm 2017 sắp tới, mỗi lần tăng 0,25%. Đến năm 2018
lãi suất liên bang sẽ ở mức 2,125%.
Ngay sau khi FED tăng lãi suất, NHNN cho tăng thêm
11$ trên mỗi Mỹ Kim, nhưng thị trường chợ đen đã tăng thêm gấp 7 lần. Các
chuyên gia ước tính, tiền đồng Việt Nam có thể mất giá thêm từ 2% đến 3%, tức
là vào khoảng 23.500 đến 24.000 đồng cho một Mỹ Kim.
Cùng dịp này, ông Nguyễn xuân Phúc, nhân danh Thủ Tướng
Việt Cộng có cuộc điện đàm chúc mừng Tổng Thống đắc cử Hoa Kỳ, tỷ phú Donald
Trump. Hai bên thảo luận về những biện pháp để thúc đẩy mối quan hệ kinh tế,
thương mại và đầu tư. Tuy nhiên, tin tức nói những đề nghị về trao đổi thương mại
từ phía ông Trump đi ngược với lợi ích của cộng sản Hà Nội. (BBC)
Tổng Thống đắc cử ông Donald Trump, còn chờ nhậm chức,
đã gọi TPP là “thảm họa tiềm tàng cho nước Mỹ”, và lên tiếng đòi “xóa bỏ” Hiệp
Định này, dù đã được chính phủ Obama thương thảo và ký kết với 11 nước khác nhằm
hỗ trợ cho chiến lược chuyển trục của Hoa Kỳ sang khu vực Thái Bình Dương. Hà Nội
từng đặt hy vọng rất lớn vào Hiệp định TPP để vực dậy nền kinh tế. Nay thì gió
đã đổi chiều!
Trong 9 tháng qua, nhà cầm quyền Hà Nội đã tung ra
250 ngàn tỷ để mua vào 11 tỷ Mỹ Kim, nói là để “nâng mức an toàn dự trữ ngoại tệ
lên 40 tỷ Mỹ Kim” [5]. Động thái này đưa đến tình trạng Mỹ Kim khan hiếm, còn
các ngân hàng thương mại (NHTM) lại quá dư tiền đồng; đến nỗi các NHTM đang buộc
phải giảm lãi suất cho vay để đẩy tín dụng ra lưu thông, bất chấp nợ khó thu hồi
sẽ tăng mạnh hơn và biến thành nợ xấu. Hậu quả là khối NHTM mau đi vào khủng hoảng,
không thể cứu chữa.
Năm 2016, cộng sản Hà Nội hy vọng nhận được 12 tỷ Mỹ
Kim từ mọi nơi ngoài Việt Nam gởi về, thường được gọi là kiều hối, nhưng thực tế
chỉ có 9 tỷ thôi.
Khi Mỹ Kim thiếu hụt, thì giá phải leo thang, NHNN
là công cụ của chế độ chính trị độc tôn, phải chờ lệnh bộ chính trị, không thể
tự mình áp dụng biện pháp “điều tiết tỷ giá” vào lúc thị trường biến động, chỉ
dám đưa ra những tuyên bố suông. Các sự kiện này càng làm cho dân chúng tin rằng
quỹ ngoại hối của NHNN đang thực sự thiếu minh bạch. Và đây là “nguồn sống” cho
tin đổi tiền tiếp tục loan truyền mạnh mẽ.
Rất có thể, đảng CSVN muốn cứu thị trường bất động sản
do nhóm đảng viên cao cấp “có phần” từ Bắc chí Nam vẫn tồn kho vài ba chục ngàn
căn hộ cùng đất nền bao la, nên Hà Nội tung tiền đồng ra mua Mỹ Kim, tạo tình
trạng khan hiếm Mỹ Kim, dư tiền đồng, khiến cho dân chúng sợ có đổi tiền, gom
tiền đồng dồn vào mua địa ốc, như đang thấy hiện tượng xôn xao “ôm đất thì đất
còn, chứ giữ tiền thì có thể mất, nếu có đổi tiền”.
Qua 3 lần đổi tiền ở Việt Nam từ sau
1975, lần nào chế độ cũng công khai lừa dân chúng: ban tối, các đài phát thanh
còn quả quyết “không có đổi tiền”. Nhưng đến quá nửa
khuya, lệnh giới nghiêm toàn quốc được áp dụng đồng thời với việc đổi tiền, vào
các lần: ngày 20 tháng 9 năm 1975; ngày
03 tháng 05 năm 1978 và ngày 14 tháng 09 năm 1985. Cả ba lần đổi tiền, là
ba lần chế độ “nặn cạn hầu bao” của từng người dân.
Ở
Việt Nam, tuy chế độ không công bố chính thức đặt giá trị đồng tiền của mình với
Mỹ-Kim [6], như là chính sách “ngoại tệ bản vị”. Nhưng trên thương trường,
cũng như tâm lý rất phổ biến đã thành nếp sống, đồng Mỹ Kim là khí cụ vạn năng
trong sinh hoạt kinh tế; có thể tiêu dùng nhiều nơi trên thế giới, giá trị như
vàng, để dành không lo mất giá, nên dân chúng muốn giữ vàng hoặc Mỹ Kim. Nhiều
năm qua, giá Mỹ Kim tăng cao hơn lãi xuất tiết kiệm gởi trong ngân hàng thương
mại ít nhất 2%.
Có nhiều khuynh hướng khác nhau trong tin đồn đổi tiền:
Chuyên gia tài chánh trong nước, hoạt động độc lập, Tiến sỹ Nguyễn trí Hiếu cho
rằng, “mọi người nên bình tĩnh trước tin đồn vì hiện tại không thấy có
căn cứ hoặc dấu hiệu nào khiến chính phủ Việt Nam phải tính đến việc đổi tiền”.
Tuy vậy, ông cũng nhấn mạnh: “Việt Nam đang chịu áp lực từ bên ngoài và
bên trong về tỷ giá”. Muốn giảm thiểu những tin đồn liên quan đến chính
sách tiền tệ, ông Hiếu cho rằng,“NHNN cần cung cấp thông tin chính thức về vốn
tự có của những ngân hàng bị mua với giá zero đồng, cũng như tìm cách giải quyết
dứt điểm vấn đề nợ xấu, sở hữu chéo, đầu tư chéo của các ngân hàng.”
Chuyên gia tài chính Nguyễn Văn Phú, từ Đại học
Strasbourg, Pháp nói với BBC: “Tin đồn đổi tiền sẽ có tác động tiêu cực
lên kinh tế Việt Nam, gây thiệt hại cho cả doanh nghiệp lẫn chế độ. Trước mắt
là sẽ gây khó khăn cho việc điều tiết chính sách tiền tệ của NHNN. Tuy nhiên việc
để biến động tỷ giá giữa tiền đồng và Mỹ Kim như hiện nay cho thấy khả năng ứng
phó của NHNN là có vấn đề.”
Cho đến lúc kết thúc bài này (Dec 15), công an Hà Nội
đã loan báo bắt được hai thanh niên, một ở Lâm Đồng, một ở Đồng Nai, là nghi
can tung tin đổi tiền (?). Ngoài ra, dân chúng cũng thấy 9 chiếc xe container vận
tải bịt kín xuống hàng tại trụ sở NHNN chi nhánh Sài Gòn. Những người chứng kiến
sự việc đều cho là các xe này cung cấp tiền mới cho kế hoạch đổi tiền.
Có thể Hà Nội đã sẵn sàng kế hoạch đổi tiền,
chỉ chờ thời cơ thuận tiện là “ra tay” như các lần trước. Nhưng
đổi tiền diễn ra vào dịp trước Tết có thể chưa phải lúc, vì lạm phát đang còn
dưới 10%. Hơn nữa, cao trào giận dữ trong dân chúng đang lên rất nhanh. Hậu họa
Formosa vẫn còn nguyên. Nạn nhân Formosa còn đang biểu tình khắp nơi đòi đền bù
công bằng, và buộc Formosa phải rời khỏi Việt Nam.
Chuẩn bị cho một chiến dịch đàn áp nạn nhân Formosa, Hà
Nội đã đưa sư đoàn 324, đơn vị từng có thành tích đàn áp giáo dân, mở cuộc tập
trận bắn đạn thật, với chiến thuật “vượt sông” [7] có phi pháo yểm trợ;
với kịch bản đánh vào khu vực thành phố Vinh, nơi có Tòa Giám Mục Giáo Phận
Vinh, ở Xã Đoài (?), để sẵn sàng lập lại lịch sử đàn áp đẫm máu như biến cố Quỳnh
Lưu khởi nghĩa 60 năm trước (1956).
Lần này, cũng đường xưa xóm cũ, nhưng người
đã mới, lại thêm cách mạng tin học rất tân tiến hỗ trợ.
Bên kia, cũng đơn vị từng nhuốm máu đồng bào với kỹ thuật tác chiến mới, nhân lực
mới ra lò. Hai bên đang gờm nhau. Năm xưa kẻ tàn ngược
thành công bằng che đậy, lọc lừa. Nay thời cơ đã khác: kỹ thuật tin học sẽ lột
trần tính tàn ác của chế độ. Cho nên, kẻ có súng chưa chắc đã ăn người tay
không như năm cũ!
Nếu đảng CSVN toan tính, thì dân chúng
cũng chẳng ngồi yên. Mùa Tết năm nay, mới chỉ một đòn tin đồn
“đổi tiền”, cả chế độ đã phải chịu đựng những ngày vật vã để níu kéo cơ chế
gian manh, tàn ngược từng ngày trong cảnh tiết trời đột ngột đổi thay khó đoán.
Biểu tượng của đất, trời cũng là phản ảnh lòng người Dân Việt, mà đai diện là
các nhóm rải rác khắp nước, mang trong tim ước vọng đòi lại quyền sống cho toàn
dân, họ luôn có sáng kiến đấu tranh mới; đẩy chế độ cộng sản Hà Nội vào những
tình huống bất ngờ.
Trần Nguyên Thao
___________________________________
[2] http://us.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/chieu-nay-2012-gia-xang-lai-tang-chong-mat-c46a841969.html