Nhà Trắng hay Tòa Bạch Ốc?
Hiện nay một số đông người Việt ở hải ngoại lấy
nguyên các bản tin ở trong nước rồi phổ biến lan tràn trên các diễn đàn
YahooGroups và nhất là các trang tin VOA và BBC, cho nên một số danh từ ở trong
nước trở nên thông dụng ở hải ngoại, thí dụ: Nhà Trắng dần dần thay thế Tòa Bạch
Ốc. Vậy thì Nhà Trắng hay Tòa Bạch Ốc, cái nào đúng?
Trong thời kỳ chiến tranh, danh từ The White House
được hai miền nam-bắc dịch khác nhau. Miền Nam dịch là Tòa Bạch Ốc. Miền Bắc dịch
với tính cách khinh thị (coi nhẹ) là Nhà Trắng. Dù người Mỹ dùng chữ “house”
thí dụ, House of Representatives nhưng không thể dịch là “Nhà Đại Biểu” mà phải
dịch là Hạ Nghị Viện cũng giống như House of Commons tức Hạ Nghị Viện Anh. Theo
tôi nghĩ, nơi ở, nơi làm việc của các vị nguyên thủ quốc gia không thể gọi là
“nhà” mà phải dịch là Dinh, Điện hay Phủ. Thí dụ: Điện Kremlin, Điện
Versailles, Dinh Độc Lập, Dinh Thống Đốc, Dinh Thống Sứ, Phủ Toàn Quyền, Phủ Chủ
Tịch…
Chiến tranh đã qua đi hơn 40 năm, hai bên đã khép lại
quá khứ. Việt-Mỹ đã ký thỏa ước hợp tác toàn diện (Comprehensive Partnership) .
Bình thường hóa ngoại giao và hợp tác toàn diện có nghĩa là hai bên gắn bó và
tôn trọng lẫn nhau. Việt Nam phải tôn trọng người Mỹ và người Mỹ dĩ nhiên cũng
phải tôn trọng Việt Nam. Do đó, danh từ Nhà Trắng nên bỏ đi. Theo tôi, The
White House ở trong nước nên dịch là: Tòa Bạch Ốc hay Bạch Dinh cho có vẻ trang
trọng. (Vũng Tàu có Bạch Dinh là nơi nghỉ mát của Vua Bảo Đại).
Sau khi có sự phân tích như vậy, thì người Việt ở hải
ngoại và những người hiểu biết trong nước nên dùng danh từ Tòa Bạch Ốc thay vì
Nhà Trắng để bày tỏ sự tôn trọng đất nước Hoa Kỳ.
Đào Văn Bình
(California ngày 5/4/2017 )
(California ngày 5/4/2017 )