MUNICH HỘI BEER THÁNG MƯỜI
(19.9.2015 - 04.10.2015)
Hàng năm từ tuần lễ thứ III của tháng 9 cho đến đầu tháng 10 München/
Munich tổ chức Hội Bier Tháng Mười. Hơn 6 triệu du khách khắp nơi trên thế giới
tới tham dự. Munich là thủ phủ của tiểu bang Bayern/ Bavaria có diện tích là 310,74
km², dân số 1.500.560, tỷ lệ 4531 người/ km².
Theo
lịch sử cách đây 205 năm (1810-2015) Hoàng tử Ludwig (sau nầy là vua Ludwig đệ
nhất) cưới công chúa Therese von Sachsen-Hildburghauen ngày 12.10.1810. Vua Maximilian I mở tiệc linh đình để mừng ngày cưới của Hoàng
tử kéo dài 5 ngày, khoản đãi dân chúng vui chơi ăn uống và tổ chức đua ngựa
trên đồng cỏ trước cửa ngõ của thành phố. Hàng năm Hoàng gia tổ chức Lễ Hội kỷ
niệm ngày cưới và sau đó đã trở thành phong tục…
Dân
chúng ngưỡng mộ công chúa Therese, nên lấy tên nàng ghép với chữ Wiese, gọi
đồng cỏ nầy là Theresewiese hay nói ngắn gọn là „Wiesn“, rộng 42 Hektare (0,42
km²) nơi nầy trở thành điạ danh tổ chức Hội Bia Tháng 10. „Octoberfest“. Hàng
năm sử dụng diện tích khoảng 26 đến 31 Hektare. Bên phải đi từ cổng vào có
tượng Bavaria đồng đen khổng lồ cao 18,52 m, nặng khoảng 87,36 tấn, chiều cao
của bức tường đá là 8,92 mét. Tượng do nhà điêu khắc nghệ thuật Ludwig Schwanthaler
tạo mẫu năm 1840, vương miện cài trên tóc và tay phải giơ cao vòng hoa đều làm
từ gỗ sồi „Eichenkranz“, tay trái cầm thanh kiếm, mặc áo da gấu và con sư tử
đứng bên cạnh. Tượng đài nầy là một biểu tượng của đàn bà Bavaria lãng mạn
nhưng dũng cảm…
Lễ
Hội lúc đầu có đua ngựa và các trò chơi dân gian đơn sơ, từ năm 1818 có thêm
những chiếc đu cho trẻ em và những lều nhỏ để quan khách ngồi uống bia. Đến năm
1870 kinh tế phát triển người ta bắt đầu dựng những lều bia lớn, thu hút nhiều
người đến với nhiều trò vui chơi được mở rộng, nhiều gian hàng bán đồ chơi,
hàng kỷ niệm…. lễ hội Bia từng bị gián
đoạn nhiều lần vì chiến tranh, nạn dịch tả (Cholera), lạm phát …
1813
Bayern bận chống lại Napoleon
1854
Munich bị dịch tả (cholera- epidemie) hơn 3000 người chết
1866 Bayern chiến tranh Phổ Áo
1870
chiến tranh Đức Pháp
1873
Dịch tả
Thế
chiến thế 1
sau
chiến tranh chỉ tổ chức lễ hội mùa thu "Herbstfest"
1923-1924
lạm phát (Hyperinflation)
1939-1945
thế chiến thứ 2
1946-1948
chỉ tổ chức lễ hội mùa thu "Herbstfest"
1980
bị đặt bom nổ gây thương tích 200 người, 13 người chết, nhưng vẫn tiếp tục.
Năm
1835 tổ chức diễn hành trang phục để mừng ngày cưới bạc của vua Ludwig đệ nhất
và Therese của Bayern. Từ năm 1950 theo lịch trình thường xuyên tổ chức. Đoàn
diễn hành trang phục dân tộc gọi là: Der Trachtenzug und Schützenzug zum
Oktoberfest / The Trachtenzug and infantry platoon to the Octoberfest. Trachtenfestzug
có thêm các đoàn xe hoa „Einzug der Festwirte & Brauerein/ Introduction of
the fixed landlords and Brauerein“.
Sáng
thứ Bảy từ 10 giờ đến 12 giờ ngày 19.9.2015 trời nắng đẹp 15ºC khoảng 1000 hội
viên gồm các ban nhạc cùng đoàn xe ngựa kết hoa „Einzug der Festwirte
&Brauerein/ Introduction of the fixed landlords and Brauerein“ của các hãng
bia khởi hành từ Josephspilstraße đến khai mạc Lễ Hội Bia 2015. Theo tục lệ 12
giờ trưa ông Dieter Reiter (SPD) thị
trưởng dùng búa gỗ đóng vòi vào thùng bia 2 lần mở ly bia đầu tiên khai mạc lễ
Hội, với sự tham dự của thủ tướng tiểu bang Bayern ông Horst Seehofer. Nhiều người
tới sớm từ 7-8 giờ sáng xếp hàng trước các
lều bia để được vào uống Maß bier đầu tiên.
Chúa
Nhật ngày 20.9.2015 sáng sớm thời lạnh 7ºC buổi trưa ấm hơn dù không có nắng
hanh vàng, nhưng nhiệt độ 15ºC. Nhiều người đã ra phố chính để xem đoàn trang
phục diễn hành lúc 10 giờ „Der Trachtenzug und Schützenzug zum Oktoberfest“ khởi
hành từ đường Maximilianstraße qua các
ngã đường dài 7 km đã ấn định đến Oktoberfest thời gian kéo dài khoảng hơn 3 giờ.
Những đoàn nhạc với 40 xe ngựa kết hoa lá lộng lẫy của các hãng bia và rượu nho,
những đàn ngựa, bò to lớn chở những thùng bia „Fass“ bằng gỗ. Hơn 9500 người với
bản sắc văn hóa đặc trưng từ các điạ phương trong tiểu bang Bayern, và các tiểu
bang khác cũng như các quốc gia láng giềng như: Italien/Italy; Koatien/Croatia;
Östereich/Austria; Polen/Poland; Schweiz/Switzerland; Ungarn; Spanien/Spain
tham dự diễn hành. Người Đức mặc sắc phục cổ truyền đàn ông quần da ngắn tới
đầu gối, đội mũ có lông gà hay lông chim, trước ngực đeo nhiều huy chương. Đàn bà y
phục gọi là „Dirndl“ áo hơi hở phần trên ngực, váy dài, có thêm miếng yếm cột
ngang bụng, diễn hành phô trương sinh hoạt các ngành tiểu công nghệ, các hãng
xe nổi tiếng xe BMW, Mercedes, Audi, nông nghiệp, săn bắn… Đoàn người nhảy múa,
tay cầm cờ đủ màu sắc. Những đoàn nhạc cổ truyền đủ các loại nhạc khí, tiếng
trống bùm bùm rộn rã, tiếng phèng la, tiếng kèn vang dội, tiếng sáo trầm bỗng....Những
chiếc kèn đồng to lớn sáng chói dưới ánh nắng ban mai. 40 chiếc xe hoa đủ loại
và đoàn người, ngựa, bò, xe…Ngoài ra luôn có biểu tượng Münchner Kindl /Munich
theo truyền thống văn hóa lâu đời "Kunst und Bierstadt/ Art and City
Beer". Cô Maria Neffzeller từ năm 2010 chọn làm diễn viên Münchner Kindl
mặc áo dòng đen viền vàng cưỡi ngựa luôn vẩy tay chào mừng. Khách danh dự ngồi
trên xe ngựa như: Thủ tướng tiểu bang Bavaria, Thị trưởng Munich… Hàng trăm
ngàn người đứng hai bên đường vỗ tay chào đón. Đài truyền hình ARD chiếu trực
tiếp cuộc diễn hành và khai mạc lễ hội, nhưng chúng ta đến tận nơi tham dự sẽ
thấy tận mắt vui hơn, mời độc giả vào xem toàn bộ hình ảnh rõ ràng ngày diễn
hành[1] 
Những hãng bia ở Munich chế bia theo truyền thống Munich là:
Augustiner, Hacker-Pschorr, Hofbräuhaus, Löwenbräu, Paulaner và Spatenbrau. Các
loại bia nầy có hương vị thơm ngon chứa trong các thùng lớn bằng gỗ rót vào ly
sành hay bằng thủy tinh, giá mỗi Maß (1lít) bier năm 2015 từ 10,10€ đến 10,40 sản
xuất loại bia đặc biệt gọi „Oktoberfestbier“ hay „Wiesnbiere“ độ rượu (Alc)
khoảng 5,3% - 6,6 % có mùi vị thơm ngon màu sắc khác nhau. Kỹ thuật biến chế
bia giống nhau, nhưng bia sản xuất ở tận gốc có hương vị riêng, nhờ khí hậu cho
sự lên men tốt, nguồn gốc nước giếng, bia chứa trong thùng gỗ, bí mật trong
cách biến chế gia vị…Hãng bia hiệu con sư tử „Löwenbräu“ có sản xuất tại Hoa Kỳ,
Trung cộng và ở Sài Gòn có nhiều nơi nấu bia theo phương pháp của Đức, nhưng
không ngon bằng ở Munich. Số người tham dự Oktoberfest trong 17 ngày, năm 2008 khoảng
6,3 triệu, năm 2009 là 5,7 triệu, năm 2010 kỷ niệm 200 năm lễ hội khoảng 6,4
người; 2011 có 6,9 triệu người năm 2014 là 6,6 triệu, nhưng đông nhất trong
lịch sử lễ hội năm 1985 là 7,1 triệu
người tham dự. Lễ hội Oktoberfest là những ngày "ấm áp và lấp lánh".
Bốn triệu du khách đi du lịch bằng xe buýt, tàu điện ngầm và xe điện đến
Oktoberfest. "Họ muốn là một phần của lễ hội." đặc biệt là Scotland,
Hoà Lan và Nam Tirol họ mang theo truyền thống riêng mặc y phục cổ truyền, mang
guốc gỗ…
Bảng tổng kết các năm Lễ Hội
Oktoberfest 2014
6,3 triệu người tham dự
6,5
triệu Maß bia (lít)
89.259
lít rượu nho
39.733
lít rượu Sekt
245.335
tách Café
1.109.074
chai nước giải khát
160
con bò đực thui (mỗi con nặng hơn 500 kilo)
85
con bê thui
522.000
gà nướng
125.000
dồi heo
59.000
đùi heo nướng
817
tấn các loại thịt
367
tấn các loại khác như khoai tây.
Xử
dụng 3 triệu kilowatt/h diện
226.000
Bierkrüge (ly lớn) bảo vệ phải thu gom
48 vụ xảy ra trẻ em thất lạc
2175 phiên trực, tuần tra của
cảnh sát, phải can thiệp gần 1000 trường hợp
say đánh lộn 58 vụ; bắt giữ
497 người móc túi
527 trường hợp uống rượu lái
xe
4671 cấp cứu vì tim mạch, và
quá say….
Ngoài ra còn có loại dồi
trắng, vịt nướng… và các thực phẩm khác nhưng không thấy thống kê bao nhiêu con
cá Markrelen nướng thơm ngon? những bông hồng đỏ thắm, những bánh hình trái tim
có chữ „anh yêu em“… các chàng mua tặng người đẹp? Hội bia Munich hàng năm du
khách đến rất đông từ Anh quốc, Ý, Áo, xa xăm như Úc, Mỹ, Nhật, Tàu... nhiều
người đến, khách sạn cuối tuần giá tăng gấp 2 hay 3 lần, hết chỗ nên nhiều
người phải cắm lều ngủ qua đêm. Kinh tế Âu châu khủng hoảng, đồng Euro mất giá
vì ảnh hưởng sự sa sút kinh tế của các nước: Hy lạp, làn sóng người di dân, tỵ
nạn đến. Cộng Hoà Liên Bang Đức vẫn là nước hùng mạnh hàng đầu ở Âu Châu phải
chia xẻ gánh nặng, vật giá leo thang hy vọng năm 2015 nhiều người về uống bia
vui chơi quên đi lo âu trong năm. Hội bia, các cô, các bà cùng bình đẳng ngồi
uống chung với chồng hay bạn đồng nghiệp ca hát, nhảy múa vui vẻ, uống bia để
vui thưởng thức nghệ thuật, nói lên nét sinh hoạt tốt đẹp về văn hóa, nếp sống
văn minh của người Tây Phương, tuy nhiên cũng có trường hợp ngoại lệ không đáng
kể (bạn đồng nghiệp của tôi uống từ 18:00 đến 24:00 hơn 5 maß nhưng vẫn trầm
tĩnh vui chơi, ca hát cho đến lúc chia tay đi Taxi về nhà )
Tiểu bang Bayern/ Bavaria diện tích 70.551,57 km², dân số hơn 12,5
triệu có 300 hãng bia sản xuất theo truyền thống lâu đời, trong mùa lễ hội chỉ
có 14 lều bia lớn, nổi tiếng thế giới lâu đời như: Augustiner (1328) hình các
thầy dòng; Paulaner(1516) nhãn hiệu nhà thờ Đức bà; Spaten (1397) hình cái xẻn,
Löwenbräu hình con Sư tử... (lịch sử về bia mời độc giả đọc lại bài: Bia Trong Khoa Học và Đời Sống). Mỗi lều
bia rộng lớn trang trí khác nhau, năm 1913 hãng bia Pschorr đã có lều lớn nhất
12.000 chỗ, lều của Hofbräu 10.000 chỗ.
Chương
trình dành cho gia đình có trẻ em tham dự, được giảm giá là ngày thứ Ba từ
12:00 đến 18:00 giờ, trẻ em dưới 6 tuổi 20:00 không được phép ngồi trong lều
bia, ngày thứ Bảy không được đẩy xe trẻ em vào. Hàng ngày trong tuần các lều
bia mở cửa lúc10:00 chỉ bán bia trên lý thuyết tới 22:30, muốn uống thêm phải
mua trước giờ ấn định, khách có thể ngồi vui chơi tới 1:00 sáng.
Những
sinh hoạt trong lễ hội hơn 617 các cửa hàng, 79 nơi phục vụ khách hàng về ăn
uống, 214 các trò chơi khác nhau. 12 ngàn người làm việc (8000 chuyên môn 4000
phụ giúp việc). Nữ phục vụ chen trong biển người, miệng thổi còi, 10 ngón tay
móc vào quai 10 ly (Maß) bia lớn trước ngực mang đến bàn khách. Trong 17 ngày
làm việc lương và tiền pourboire trung bình khoảng 15.000 €. Uống bia theo từ
địa phương gọi là „O´zapft is“ bia chứa trong thùng gỗ lớn hay nhôm, ly uống
bia đặc biệt dung tích 1 lít trọng lượng 2, 35 Kilo (Ly & bia). Ly có quai
cầm gọi là Maßkrug, ngoài ra còn có thêm nhiều loại rượu trắng. Các món nhậu đủ
loại rất hấp dẫn, trong các lều bia đều có nhân viên bảo vệ trật tự, lịch sự
vui vẽ phục vụ khách hàng nhanh chóng, không thể thiếu món gà quay (Wiesnhendl)
truyền thống có từ năm 1881. Thịt bò thui, (con bò phải thui 6 tiếng) đùi heo
nướng, cá nướng và các món thịt nguội, các món dồi (xúc xích) thơm ngon và sà
lách, củ cải trắng ăn để bớt say…
Sinh
hoạt rất vui nhiều người không quen uống bia, thì tham dự các trò chơi như: như
bắn súng câu cá…nhưng cũng có nhiều trò chơi nguy hiểm nếu ai bị bệnh tim thì
đừng chơi các trò chơi quá căng thẳng thần kinh như: Achterbahn, Euro Star xe
chạy nhiều vòng như số 8 đảo ngược, nhiều trò chơi khác như Zum Pia, TopSprin,
Rocket... những nhà ma tưởng như có thật. Năm 2012 có thêm rất nhiều trò chơi
mới như khu „Oidn Wiesn“… nên đi chơi vào buổi tối, dưới ánh đèn màu rực sáng
giống như Las Vegas thật hấp dẫn „dập dìu tài tử giai nhân“ muốn uống bia với
đông bạn bè, phải reservieren giữ chỗ, chỗ đẹp nhất mỗi khu phải trả thêm từ
400 đến 800€. (buổi chiều nếu không đặt trước thì khó có bàn để ngồi)
Chương trình lễ Hội Bia tháng 10 cho
những năm kế tiếp:
2016
từ 17.9 bis 03.10.2016
2017
từ 16.9 bis 03.10.2017
14 lều bia dựng bằng thép và gỗ mái lợp vải ny lon đặc biệt, (dựng một
lều bia lớn chi phí từ 2,5 triệu €), thường là màu xanh trắng tượng trưng cho
màu cờ của tiểu bang Bayern, chia nhiều khu từ A đến Z cho tiện việc phục vụ
cũng như đặc chỗ, chính giữa lều là bục cao dành cho ban nhạc đánh trống thổi
kèn, ca sĩ hát nhạc dân ca, quan khách có thể hát theo ngồi trên ghế dài hai
khuỷ tay móc vào tay người ngồi bên cạnh, mọi người đều làm như mắc xích ngồi
lắc qua lắc lại, có nhiều nhóm cao hứng ôm vai đứng luôn trên ghế nhảy theo
điệu nhạc.
Để giải quyết vấn đề vệ sinh có hơn 1500
Toiletten „Sitzplätte“, chỗ đứng „Stehplätze“ cộng lại dài hơn 15km, và 17 nơi
dành cho người tàn tật, nước tiểu thải ra 7,1 triệu lít. Số nước tiêu thụ
90.000 Kubikmeter, điện tốn 3 triệu Kilowatt / 1 giờ, hơi đốt Gas 188,529
Kubikmeter.
Các lều bia
Hippodrom Spaten-Franziskaner-Bräu
3200 chỗ, ngoài vườn 1000 chỗ)
Armbrustschützenzelt
Paulaner 5.830 chỗ ngoài vườn, 1.600
Hofbräu Festzelt
München 6.898 chỗ, ngoài vườn 3.022
Hacker-Festzelt 6.950 chỗ, ngoài vườn 2.400)
Schottenhamel
Spaten-Franziskaner-Bräu 6.000 chỗ ngoài vườn 4.000
Weinzelt Paulaner
Weißbier, Sekt- und Schnapsbar
Nymphenburger
Sektkellerei 1.300, ngoài 600
Löwenbräu-Festhalle
5.700 chỗ, ngoài vườn 2.800)
Augustiner-Festhalle
6000 chỗ, ngoài vườn 2500. Năm 2010 dựng thêm tháp cao 25 m bằng những thùng
bia có thể nhìn xa trên đồng cỏ.
Hàng năm các lều trang trí đều thay đổi đẹp
hấp dẫn hơn. Trên 115.000 chỗ ngồi với loại bàn và ghế gỗ dài trong 14 lều chưa
tính các chỗ đứng. Ngày 04 Juli 2010 tiểu bang Bayern trưng cầu dân ý, luật cấm
hút thuốc nơi công cộng cả nhà hàng bởi vậy trong các lều không được phép hút
thuốc. Năm 2015 giá một maß bia từ 10,10 đến 10,40€ tính thêm tiền pourboire 1€.
½ con gà nướng: 10,5€ ½ vịt nướng:14,50€, đùi heo 6,5€…diã thịt bò thui 15€.
Theo tổng kết của báo địa phương „Münchener Wochenend Zeitung“ hàng năm mùa lễ
hội Bia Munich thu 1,1 tỷ €. Cảnh sát được tăng cường từ các tỉnh khác về kiểm
soát trên mọi nẽo đường, nhà ga chính của München đầu tháng 9 đã có 70 ngàn người
tỵ nạn và di dân tới, trong những ngày lễ Hội cũng tấp nập người đến và đi nhưng
là du khách bốn phương.
Thiếu
niên dưới 16 tuổi không được phép mua bia, nếu cần nhân viên trật tự (Security)
có thể hỏi căn cước..17 ngày lễ hội sinh hoạt của thành phố rộn ràng náo nhiệt
hơn, tàu điện ngầm U Bahn cứ 5 phút một chuyến, nhân viên trật tự làm việc
nghiêm túc ngăn ngừa trường hợp bị say rượu, té xuống đường hầm gây tai nạn,
các chuyến tàu điện ngầm U5, U4 tại trạm Theresienwiese nhiều lần phải tạm đóng
cửa do tình trạng quá đông người dưới hầm chưa lên tàu. Cảnh sát lưu thông kiểm
tra người lái xe nếu có mùi rượu thì bị thử máu hay thổi bong bóng, uống nhiều
thì bị tịch thu bằng lái phạt tiền! Bởi vậy người ta sử dụng phương tiện lưu
thông công cộng, tàu điện,Tram, xe bus chạy tới 2 giờ sáng, Cảnh sát cũng đã
bắt giữ một số người đến từ các nước Đông Âu lợi dụng cảnh đông người chen lấn
để móc túi, các vụ vì quá say gây xô xác. Các trạm Y Tế cấp cứu cho người uống
nhiều bia rối loạn tim mạch….
Thành
phố Munich tấp nập du khách đến tham dự Hội Bia Tháng 10. Thời gian trôi qua
hơn 35 năm người Việt Tỵ Nạn CS đã có mặt vui chơi lễ hội Oktoberfest hàng năm,
đây là dịp vui với bạn bè, uống một vài ly bia để quên đi chút muộn phiền, nhắc
lại những kỷ niệm vui buồn của đời người thay đổi như những chiếc lá vàng mùa
thu ...
Đất say đất cũng lăn quay,
Trời say mặt cũng đỏ gay, ai cười?
Tản Đà
Mời
độc giả vào vườn hoamunich đọc bài
“Bia trong khoa học và đời sống”
Nguyễn Quý Đại