TỔNG HỢP MỘT SỐ THÔNG TIN CHÍNH THỨC VỀ VIỆC ĐƯA THƯƠNG PHẾ BINH VNCH SANG ĐỊNH CƯ TẠI HOA KỲ

TỔNG HỢP MỘT SỐ THÔNG TIN CHÍNH THỨC VỀ VIỆC ĐƯA THƯƠNG PHẾ BINH VNCH SANG ĐỊNH CƯ TẠI HOA KỲ

DÂN BIỂU ALAN LOWENTHAL TRẢ LỜI RFA VỀ ĐỀ NGHỊ ĐƯA THƯƠNG PHẾ BINH VNCH SANG MỸ

Hôm 17 tháng 12 vừa qua, một số Dân biểu Mỹ bao gồm Dân biểu Alan Lowenthal, Dân biểu Ed Royce, Dân biểu Christ Smith, Dân biểu  Zoe Lofgren và Dân biểu Gerald Connolly đã viết một bức thư đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xem xét đưa 500 sĩ quan thương phế binh VNCH sang định cư tại Mỹ. Nhân dịp này, Việt Hà của đài ACTD có cuộc phỏng vấn với Dân biểu Lowenthal về đề nghị này.

Không có ai tranh đấu cho họ

Việt Hà: Thưa Dân biểu, cuộc chiến Việt Nam đã kết thúc hơn 40 năm về trước. Đã có nhiều cựu chiến binh Việt Nam Cộng Hòa được sang định cư tại Mỹ theo chương trình ra đi có trật tự ODP và chương trình nhân đạo HO từ lâu. Tại sao đến bây giờ Dân biểu cùng với các Dân biểu khác quyết định đưa ra đề nghị định cư các thương phế binh VNCH còn ở lại Việt Nam sang Mỹ?

Họ bị bỏ ra ngoài. Họ đã phải chịu đựng khổ cực cho đến tận bây giờ. Rất nhiều người trong số họ đã phải sống trong nghèo khổ, bị bệnh tật, không được chấp nhận trong xã hội, họ bị tàn tật bởi chiến tranh. Không có ai tranh đấu cho họ. 

DB Alan Lowenthal: Khoảng hơn 1 năm trước vào tháng 11 năm 2014 tôi có gặp đại diện của SBTN và hội cứu trợ thương phế binh và quả phụ VNCH và họ đưa ra vấn đề là có nhiều thương phế binh VNCH vẫn còn sống ở trong nước. Mặc dù chúng ta đã có chương trình ODP và HO nhưng nếu những thương phế binh đó không  phải đi học tập cải tạo hay đi tù thì họ không hội đủ tiêu chuẩn theo các chương trình đó dù họ có chiến đấu và bị thương trên chiến trường đi chăng nữa. Hội cứu trợ thương phế binh và quả phụ VNCH đưa cho tôi danh sách 500 sĩ quan VNCH là những thương phế binh và họ có thể hội đủ điều kiện để định cư ở Mỹ nếu chúng ta được phép thực hiện việc này theo diện HO. Chúng tôi quyết định tìm hiểu và tôi đã gặp Dân biểu Royce để xem xét là liệu chúng tôi có thể cùng nhau thực hiện việc này. Tại cuộc gặp đó chúng tôi quyết định là chúng tôi sẽ thảo một bức thư và đề nghị Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ làm những thay đổi ngay bay giờ mặc dù đã nhiều năm trôi qua, chúng tôi không đưa ra một dự luật mới. Chúng tôi nghĩ rằng sẽ dễ hơn là đưa ra một dư luật mới vì mặc dù đã nhiều năm trôi qua kể từ khi chương trình HO bắt đầu nhưng những người này đã không được vào chương trình HO. Tôi và Dân biểu Royce cho rằng sẽ dễ dàng hơn nếu chúng tôi nhận được hậu thuẫn từ Ngoại trưởng để đưa 500 người này vào trong bước tiếp tới. Đó là lý do vì sao đến bây giờ mới có bức thư nhưng đây là cả một quá trình được bắt đầu từ ngày 4 tháng 11 năm 2014 khi tôi gặp Hội cứu trợ và đại diện SBTN và do đó mà tôi biết được vấn đề và đã tiến hành việc này trong suốt hơn một năm qua.

Việt Hà: Mục đích việc đề nghị xin định cư cho họ tại Mỹ là gì thưa ông?

DB Alan Lowenthal: Bởi vì họ bị bỏ ra ngoài. Họ đã phải chịu đựng khổ cực cho đến tận bây giờ. Rất nhiều người trong số họ đã phải sống trong nghèo khổ, bị bệnh tật, không được chấp nhận trong xã hội, họ bị tàn tật bởi chiến tranh. Không có ai tranh đấu cho họ. Vì vậy khi chúng tôi đưa vấn đề này ra theo chương trình HO là chương trình nhân đạo thì họ phải được tham gia vào chương trình đó. Chúng tôi đã không có danh sách của họ trước kia, không ai cung cấp danh sách của họ. Bây giờ khi hội cứu trợ thương phế binh và quả  phụ VNCH đưa ra danh sách 500 người và hỏi là liệu chúng tôi có thể làm gì cho họ và đó là lý do chúng tôi thực hiện việc này bây giờ.

Việt Hà: Như vậy, những người nằm trong diện được đề nghị sang Mỹ lần này chỉ là những cựu sĩ quan VNCH chứ không phải cả những người lính thường?

DB Alan Lowenthal: Đúng vậy, chúng tôi bắt đầu với những người này, những sĩ quan quân đội VNCH vì đó là danh sách mà chúng tôi có được vào lúc này mà chúng tôi có thể đưa ra cho Bộ Ngoại Giao. Đó là danh sách chính thức duy nhất mà chúng tôi có về các cựu sĩ quan quân đội VNCH, những người bị từ chối không được dời Việt Nam trước kia và bị kẹt lại trong tình thế khó khăn.

Nhiều hy vọng sẽ được thông qua

Việt Hà: Hiện tại ở Mỹ đang có tranh luật rất gay gắt liên quan đến vấn đề nhập cư, liệu ông có chuẩn bị cho những khó khăn mà mình sẽ gặp phải khi đưa ra đề nghị này?

DB Alan Lowenthal: Đó là lý do mà chúng tôi bắt đầu với việc đề nghị Bộ Ngoại Giao đưa những người này vào chương trình hiện tại, thay vì đi qua quá trình tranh luận về nhập cư và giới thiệu một dự luật mới. Chủ tịch ủy ban Đối ngoại Hạ viên Ed Royce và tôi theo cách lưỡng đảng hy vọng là chúng tôi không phải thảo luận vấn đề đó mà thay vào đó để Bộ Ngoại giao xem xét chương trình hiện tại và đưa những người này vào chương trình hiện tại.

Việt Hà: Dân biểu đã nhận được phản hồi nào từ Bộ Ngoại giao chưa?

DB Alan Lowenthal: Chưa chúng tôi chưa nhận được phản hồi. Đó là bước tiếp theo. Chúng tôi bây giờ đang đợi Bộ Ngoại giao phản hồi, và dựa vào những đánh giá chúng tôi sẽ có quyết định những bước tiếp theo là gì.

Chúng tôi sẽ bắt đầu thảo luận với Bộ Ngoại giao và chúng tôi hy vọng là chừng nào chúng tôi không phải đề nghị Bộ Ngoại giao đưa ra một dự luật mới mà chỉ đề nghị họ dùng chương trình hiện tại thì chúng tôi có nhiều hy vọng là đề nghị này sẽ được thông qua. 

Việt Hà: Theo ông thì sớm nhất đến bao giờ Bộ Ngoại giao mới có trả lời?

DB Alan Lowenthal: Tôi nghĩ chúng tôi sẽ nhận được phản hồi vào đầu năm tới vì Bộ ngoại giao đang trong thời gian nghỉ lễ. Tôi nghĩ là khoảng vào tháng một hoặc tháng 2 chúng tôi sẽ nhận được câu trả lời, chúng tôi sẽ không đợi quá lâu vào năm mới.

Việt Hà: Dân biểu hy vọng thế nào vào câu trả lời từ Bộ Ngoại giao?

DB Alan Lowenthal: Chúng tôi nghĩ đây là việc làm hợp lý. Chúng tôi bây giờ đã có họ tên những người này, chúng tôi có số lượng giới hạn. Chúng tôi không giới thiệu một dự luật mới nên chúng tôi có nhiều hy vọng. Chúng tôi sẽ bắt đầu thảo luận với Bộ Ngoại giao và chúng tôi hy vọng là chừng nào chúng tôi không phải đề nghị Bộ Ngoại giao đưa ra một dự luật mới mà chỉ đề nghị họ dùng chương trình hiện tại thì chúng tôi có nhiều hy vọng là đề nghị này sẽ được thông qua.

Việt Hà: Nếu trường hợp vì những lý do khó khăn nào đó mà Bộ Ngoại giao không chấp nhận đề nghị này thì Dân biểu đã có kế hoạch cho bước tiếp tới là gì không?

DB Alan Lowenthal: Nếu vậy thì đến lúc đó tôi nghĩ tôi sẽ phải nói chuyện với Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Ed Royce nếu chúng tôi sẽ phải đi qua một quá trình về một dự luật cứu trợ, đó sẽ là một quá trình dài hơn và chúng tôi hy vọng chúng tôi sẽ không phải đi qua bước đó. Nhưng chắc chắn chúng tôi sẽ thảo luận với nhau các bước tiếp tới là gì. Điều mà chúng tôi vừa làm là một bước khởi đầu hợp lý vì chúng tôi có danh sách của 500 sĩ quan… Chúng tôi sẽ không ngừng việc này. Chúng tôi hy vọng Bộ Ngoại giao sẽ đồng ý nhưng nếu họ không đồng ý thì chúng tôi sẽ xem xét bước tiếp cận về dự luật…

Việt Hà: Như vậy chắc sẽ nhiều khó khăn và mất thời gian?

DB Alan Lowenthal: Nó sẽ là một trong nhiều dự luật liên quan đến vấn đề nhập cư. Khó khăn đối với dự luật không nằm ở vấn đề là nó là một dự luật đặc biệt mà khó khăn nằm ở chỗ là có quá nhiều dự luật về nhập cư được đưa ra và có nhiều khả năng nó sẽ bị kẹt lại trong đó. Vì thế chúng tôi cố gắng đưa vấn đề này tránh xa khỏi những khó khăn đó bằng cách để Bộ Ngoại giao đưa nó vào trong các chương trình hiện tại.

Việt Hà: Xin cảm ơn Dân biểu đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn.

CHƯƠNG TRÌNH H.O TÁI ĐỊNH CƯ: TẤT CẢ LÀ BƯỚC KHỞI ĐẦU

Tiếp tục loạt bài về Tái định cư thương phế binh VNCH, Cát Linh xin gửi đến quí vị những lời chia sẻ của nhạc sĩ Trúc Hồ và Bà Hạnh Nhơn, là hai người sáng lập Hội H.O Cứu trợ thương phế binh, goá phụ VNCH và cũng chính là hai người đã phát động hé mở lại chương trình định cư cho các thương phế binh VNCH.

Trước tiên Bà Hạnh Nhơn cho biết:

“Chúng tôi rất mong mỏi việc đó. Tuy nhiên, việc này, đầu tiên là nhạc sĩ Trúc Hồ của đài SBTN phát động ra, nói với hội chúng tôi cung cấp danh sách thì được 580 người. Chúng tôi đã cùng với SBTN đi gặp bà Lora Funseth, ông McCain, dân biểu Alan Lowenthal, dân biểu Ed Royce. Ai cũng hứa yểm trợ nếu việc này được đưa ra bàn cãi ở Bộ Ngoại giao.”

Năm 1990, chương trình H.O cho các tù nhân chính trị phải chịu cảnh tù đày sau biến cố 30 tháng 4 đã mở ra một chương lịch sử lớn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam với gần 300 ngàn sĩ quan viên chức chế độ cũ cùng gia đình định cư tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vẫn là sức người có hạn. Vẫn còn rất nhiều những người lính sau khi kết thúc chiến tranh, dù là sĩ quan nhưng là thương phế binh nên họ không đi “học tập cải tạo”, không ở tù, và như thế, họ không đáp ứng được yêu cầu của dự luật H.O năm đó.

Từ tiếng kêu gọi của một người bạn bên kia bờ đại dương

Việc này, đầu tiên là nhạc sĩ Trúc Hồ của đài SBTN phát động ra, nói với hội chúng tôi cung cấp danh sách thì được 580 người. Chúng tôi đã cùng với SBTN đi gặp bà Lora Funseth, ông McCain, dân biểu Alan Lowenthal, dân biểu Ed Royce. Ai cũng hứa yểm trợ nếu việc này được đưa ra bàn cãi ở Bộ Ngoại giao. 

40 năm sau, những phận đời lính oai hùng ngày nào, giờ đang trải qua những tháng ngày nhọc nhằn với một cơ thể không còn lành lặn. Không những khó khăn trong cuộc sống, con, cháu của họ cũng phải đối diện với những đối xử bất công trong xã hội. Họ chia sẻ nỗi niềm với những đồng đội cũ, những người may mắn hơn trong chương trình H.O hơn 20 năm trước. Và điều này đã làm cho nhạc sĩ Trúc Hồ cùng với nhóm những người H.O (Hội thương phế binh, cô nhi quả phụ do nhạc sĩ Trúc Hồ và Bà Hạnh Nhơn sáng lập từ năm 1992 đến nay)  nghĩ về việc vận động cho một chương trình tái định cư:

“Đây là tấm lòng thành thật của người Việt Nam ở hải ngoại từ tiếng kêu gọi của một người bạn ở bên kia bờ đại dương, là một thương phế binh sĩ quan gọi cho một người sĩ quan bên Hoa Kỳ, nói rằng có cách nào giúp cho họ đi không. Họ cũng là sĩ quan, gãy tay, gãy chân. Bây giờ con của họ bị đì, cháu của họ bị đì.”

Theo lời Bà Hạnh Nhơn, sau khi nhận được lời đề nghị từ nhạc sĩ Trúc Hồ, dân biểu Alan Lowenthal đã kêu gọi những dân biểu khác cùng đưa vấn đề này lên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Về phía nhạc sĩ Trúc Hồ thì ông cho biết mình đã tìm gặp ông John McCain, một trong hai tác giả của dự luật H.O để vận động mở lại chương trình tái định cư cho thương phế binh VNCH:

“Tôi gặp ông Alan, rồi đến ông Ed Royce, rồi đến ông John McCain. Tất cả những người dân biểu tôi gặp đều chỉ về ông John McCain hết, tác giả của đạo luât H.O. Tôi đã vận động ông McCain hai lần rồi, và sẽ tiếp tục vận động trong mùa bầu cử này.”

Chương trình được vận động từ hơn một năm nay. Cho đến ngày 17 tháng 12 vừa qua, năm vị Dân biểu Hoa Kỳ gồm các Dân biểu Ed Royce, Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao Hạ Viện Quốc hội Hoa Kỳ, Dân biểu Alan Lowenthal, Dân biểu Christopher Smith, Dân biểu Gerald Connolly và Dân biểu Zoe Lofgren đã kêu gọi Ngoại trưởng John Kerry xem xét về việc có thể dùng các luật lệ hiện hành để tái định cư các Cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa còn sót lại tại Việt Nam.

Cho đến ‘Chương trình H.O nối tiếp’

Như lời Bà Hạnh Nhơn đã cho biết, Hội H.O Cứu trợ Thương phế binh VNCH đã gửi 580 bộ hồ sơ của cựu sĩ quan thương phế binh để chờ xem xét cho chương trình tái định cư. Nói về lý do vì sao đối tượng của các bộ hồ sơ chỉ là sĩ quan, cả nhạc sĩ Trúc Hồ và Bà Hạnh Nhơn đều cho biết bởi vì chương trình mà họ vận động là một chương trình nối tiếp cho dự luật H.O đã có sẵn vào năm 1990. Thời gian để dự luật H.O được thực thi năm 1990 là phải trải qua 7 ,8 năm thương thảo, thay đổi rất nhiều điều lệ. Chính vì thế, theo Bà Hạnh Nhơn, không ai dám chắc rằng sẽ không phải chờ đến 7 hoặc 8 năm để làm hết tất cả hồ sơ cho các thương phế binh còn lại ở Việt Nam:

“Chúng tôi không phải là phân biệt đối xử mà không lo cho anh em hạ sĩ quan, binh sĩ. Mà tại vì có chương trình H.O có sẵn, và trước đây chính phủ Hoa Kỳ đã cho chương trình H.O để sĩ quan qua đây trước chứ không có chương trình cho hạ sĩ quan, binh sĩ. Cái đó là do quyết định ở trên, chúng tôi không rõ. Bây giờ chúng tôi chỉ cho sĩ quan với cái số ít như vậy để cho người ta mở chương trình H.O đã có sẵn thì dễ hơn là mở ra 1 chương trình khác. chúng tôi xin hé mở chương trình H.O nối tiếp cho số sĩ quan thương phế binh qua trước cái đã rồi mình sẽ tính về sau“.

Nhạc sĩ Trúc Hồ cũng chia sẻ những ý tưởng của ông trong bước đầu của cuộc vận động này:

“Chúng tôi có nói với thượng nghị sĩ Việt Nam mình là bà Janet Nguyễn giúp một tay. Ý tưởng ban đầu là dựa vào dự luật H.O có sẵn. Mình chỉ muốn mở rộng thêm cái dự luật H.O thôi vì hồ sơ của thương phế binh, mà sĩ quan thì H.O đã có sẵn. Mình làm sao để người ta cộng thêm một số người mà dự luật này bỏ quên là những người sĩ quan mà thương phế binh. Những dân biểu mình gặp thì họ đã lên tiếng. Bà Janet Nguyễn thì lại muốn hết tất cả thương phế binh.”

Chưa có quyết định cụ thể

Hiện tại chưa có một quyết định nào hết. Chưa đưa ra bàn cãi gì hết. Chúng tôi rất dè dặt phổ biến, vì nếu đưa ra mà không được chấp thuận thì tội cho anh em ở Việt Nam người ta hy vọng quá. Cho nên chúng tôi vẫn âm thầm. 

Cho đến thời điểm hiện tại thì chương trình này vẫn còn đang trong quá trình xem xét, chưa có một quyết định cụ thể nào từ phía Hoa Kỳ. Và theo như lời Bà Hạnh Nhơn cho biết, mặc dù lá thư của các vị dân biểu đã được gửi ra, nhưng thật sự đây chỉ là một sự khởi đầu:

“Hiện tại chưa có một quyết định nào hết. Chưa đưa ra bàn cãi gì hết. Chúng tôi rất dè dặt phổ biến, vì nếu đưa ra mà không được chấp thuận thì tội cho anh em ở Việt Nam người ta hy vọng quá. Cho nên chúng tôi vẫn âm thầm.”

Chính nhạc sĩ Trúc Hồ cũng nói rằng con đường phía trước còn rất dài, vì tất cả những gì mà ông và hội H.O cũng như chính lá thư của các vị dân biểu đều đang ở thời kỳ vận động cho việc mở lại chương trình tái định cư:

“Đây là những gì đang trong thời gian vận động, chưa có gì thật hết. Những người lính trong nước đừng nghe lời ai mà đưa tiền làm hồ sơ. Hiện giờ còn nằm trong vận động và những người dân biểu lên tiếng ủng hộ thôi.”

Bà Hạnh Nhơn bày tỏ sự lo lắng trước những thông tin không chính xác sẽ làm  cho số người thương phế binh VNCH ở Việt Nam hy vọng trong khi tất cả vẫn còn là bước khởi đầu:

“Hiện tại chưa có quyết định gì hết. mà bên này cứ tin đồn về Việt Nam làm rất tội cho anh em. Họ cứ tưởng là đã quyết định rồi, được rồi. Rồi có những dịch vụ đưa ra để làm giúp hồ với giá rẻ làm cho anh em rất tội nghiệp. Họ đang bình an, đang chấp nhận cuộc sống. Chúng tôi trấn an anh em là khi nào chính phủ Hoa Kỳ quyết định thì sẽ phổ biến rộng rãi, khi đó mới biết được chắc chắn.”

Vạn sự khởi đầu nan. 40 năm là một đoạn đường dài cho một cuộc đời, đối với những người lính thương phế binh VNCH năm xưa sẽ còn vô tận và gian nan hơn nhiều nữa. Cho dù tất cả chỉ là bước khởi đầu, nhưng chúng ta hãy cùng cầu chúc cho niềm hy vọng của những người lính ấy mau chóng thành hiện thực.

Người lính miền Bắc nghĩ gì về thương phế binh VNCH?

Những mất mát của thân thể không thể thay thế

Sau chiến tranh người thương phế binh VNCH bị phân biệt đối xử một cách công khai bởi những người chiến thắng, tuy nhiên đối với gần như hầu hết bộ đội miền Bắc thì cái nhìn của họ đối với người từng cầm súng phía bên kia chiến tuyến không vô cảm và cục bộ như của chính quyền hiện nay.

Cuộc chiến tranh Việt Nam chấm dứt đã 40 năm nhưng nỗi buồn vẫn đọng lại trên rất nhiều phần thân thể của những người thương phế binh chế độ cũ. Vết thương trên mình có thể lành nhưng mất mát của thân thể không có gì thay thế được.

Trong những cuộc chiến giữa hai quốc gia thì thương phế binh được đất nước của mình chăm sóc kể cả khi thua cuộc nhưng trường hợp Việt Nam thì khác, cả hai phía cùng một quốc gia nên kẻ thắng cuộc cũng là người thua mặc dù chỉ một một nửa dân số, trong đó có hàng chục ngàn thương phế binh của chế độ cũ.

Tôi cho rằng dù sao nữa thì những người thương phế binh mặc dù là họ bên kia chiến tuyến họ chiến đấu cho mục đích của họ nhưng phải thừa nhận rằng họ không đáng chịu chế độ khắc nghiệt như thế. 

Những người lính này không ai có trách nhiệm tới. Họ bị chính quyền mới xem như thành phần ngụy quân ngụy quyền, và cuộc sống có khó khăn cách mấy thì cũng phải tự bươn chải chiến đấu với cuộc sống mới.

Đại tá Phạm Xuân Phương, một cán bộ cao cấp của quân đội miền Bắc công tác tại Cục Chính trị trong thời gian chiến tranh nhận xét việc phân biệt, kỳ thị của chính quyền đối với thương phế binh VNCH mà ông gọi là khắc nghiệt như sau:

“Đứng về phương diện nhân đạo của cái khái niệm nhân đạo chung của thế giới thì tôi không ủng hộ cái việc đó đâu. Tôi cho rằng dù sao nữa thì những người thương phế binh mặc dù là họ bên kia chiến tuyến họ chiến đấu cho mục đích của họ nhưng phải thừa nhận rằng họ không đáng chịu chế độ khắc nghiệt như thế. Tôi nghĩ nếu những người thương phế binh của phía bên này nếu mà được hưởng ưu đãi này ưu đãi khác thì phía thương phế binh của phía VNCH có lẽ cũng nên được ăn ở cư xử một cách thỏa đáng hơn chứ không nên có sự phân biệt quá đáng như thế.”

Mới đây một bức thư chung của nhiều vị dân biểu, nghị sĩ Hoa Kỳ gửi cho Bộ Ngoại giao Mỹ đề nghị xem xét và nhận số sĩ quan thương phế binh của VNCH sang Mỹ định cư như đã từng có chương trình HO cách đây hơn 30 năm.

Tin vui này lập tức lan rộng và niềm hy vọng cho người thương binh ở quê nhà thêm vững chắc. Nhiều người tin rằng tuy cuộc vận động nhắm vào cấp sĩ quan nhưng trong hoàn cảnh của những mất mát chung thì vết thương của họ hoàn toàn không thể phân biệt giữa người lính và chỉ huy của họ, vì vậy chương trình khi đi vào thực hiện không ai tin quốc hội Mỹ lại phân biệt những thương binh đã bỏ một phần thân thể của họ trong cuộc chiến mà Hoa Kỳ là đồng minh lớn nhấ

Nhà thơ Bùi Minh Quốc mặc dù không khoác áo bộ đội nhưng ông theo sát người lính miền Bắc qua công tác phóng viên của tạp chí Văn nghệ giải phóng khu V luôn luôn trong tuyến đầu và vì vậy ông quan sát được rất nhiều trận đánh cùng các bi kịch chiến tranh mà cả hai bên chịu đựng. Ông chia sẻ với tin vui này:

“Chính sách của chính quyền Việt Nam lâu nay từ sau 75 tới nay rất tệ. Tức là họ phân biệt đối xử và họ không quan tâm tới cái quyền sống của số anh chị em thương phế binh của phía VNCH này. Cho đến lúc gần đây do những chuyển biến của cục diện, tình hình chính trị thế giới và quốc nội thì họ buộc phải có những chuyển hướng và bây giờ nghe tin chính phủ Mỹ có một chính sách như thế tôi rất mừng rất hoan nghênh.”

Nhà báo Nguyễn Tường Thụy, cũng là một bộ đội của quân đội Bắc Việt cho biết:

“Khi nghe thông tin này tôi rất ủng hộ. Vừa qua tôi có tiếp xúc với anh em thương phế binh VNCH tại nhà thờ 38 Kỳ Đồng tôi đã gặp rất nhiều anh em và đã phỏng vấn họ. Trong trường hợp này nếu có chương trình như vậy thì tôi rất ủng hộ vì thực ra họ là những người lính đã chịu rất nhiều thiệt thòi bởi vì kết cục của cuộc chiến tranh 55-75 là một kết cục hoàn toàn bất lợi cho anh em binh sĩ VNCH và đặc biệt là những người thương phế binh. Họ không được chăm sóc từ phía chính quyền. Họ không được hưởng một điều gì cả.”

Những người xứng đáng được trả công

Chiến tranh đã qua, người thắng trận tuy không phải ai cũng chia sẻ đồng đều quyền lợi an sinh xã hội nhưng dù sao thì những thương phế binh VNCH ngày ngày ngồi một mình trong bóng tối vì không di chuyển được hay đang phải đấu tranh kiếm sống ngoài chợ đời cũng đều chung một ý tưởng bị bạc đãi vì đã cầm súng chống lại phía bên kia. Đề nghị đưa họ sang định cư ở Mỹ có lẽ sẽ làm cho nguồn hy vọng bừng cháy trở lại không phải cho chính bản thân mà là cho con cái của họ, những người xứng đáng được trả công vì đã bỏ một phần thân thể cho đất nước Việt Nam.

Khi mà tôi phát biểu với anh em thương phế binh VNCH thì câu đầu tiên của tôi là tôi muốn gửi đến tình thương mến của tôi đối với anh em, những người đang thiệt thòi trong cuộc sống bởi vì kết cục cuộc chiến tranh nó là như vậy cho nên họ chịu số phận như vậy. 

Trong thời gian gần đây, Dòng Chúa Cứu Thế nằm tại nhà thờ đường Kỳ Đồng Saigon đã có những hoạt động từ thiện giúp đỡ cho anh em thương phế binh. Mặc dù sự chia sẻ của xã hội không nhiều nhưng những gói quà ít ỏi lại chứa rất nhiều tình cảm con người với nhau, khả dĩ vơi bớt những đau đớn mà họ và gia đình gặp phải hàng ngày. Thế nhưng những tấm lòng ấy cũng bị săm soi bởi chính quyền vì họ không tin trong những gói quà ấy không chứa đựng mầm mống bất ổn cho chế độ. Nhà báo Nguyễn Tường Thụy kể lại:

“Tôi được biết khi anh em đi nhận quà của chương trình tri ân thương phế binh VNCH thì họ bị cản trở ở các địa phương cho nên họ rất thiệt thòi và tôi đã tiếp xúc rất nhiều với họ rồi. Chương trình này diễn ra trong 10 ngày mỗi ngày có thể tặng quà cho 200 tới 300 người thôi trong khi đó thì danh sách rất nhiều người. Tôi đã thấy những hoàn cảnh mà vợ đưa chồng đi, những người thương phế binh cụt chân cụt tay…

Khi mà tôi phát biểu với anh em thương phế binh VNCH thì câu đầu tiên của tôi là tôi muốn gửi đến tình thương mến của tôi đối với anh em, những người đang thiệt thòi trong cuộc sống bởi vì kết cục cuộc chiến tranh nó là như vậy cho nên họ chịu số phận như vậy. Tôi là một người lính trong quân đội Bắc Việt trước tình cảnh ấy thì tôi cũng phải nói là rất xúc động, xúc động vô cùng.”

Đại tá Phạm Xuân Phương nhận xét về đề nghị cho chương trình định cư của anh em thương phế binh VNCH:

“Tôi cho rằng nếu nhà nước không đảm đương nỗi thì để cho họ đi là tốt chứ có gì đâu.”

Tất cả hy vọng vẫn còn phía trước và không người Việt Nam nào đành lòng nói không với đồng bào mình nhất là khi họ đáng được có đời sống không chật vật như hôm nay bởi những gì họ đã cống hiến từ chính thân thể của họ.

TÂM TÌNH CỦA TPB VNCH VỀ ĐỀ NGHỊ ĐƯỢC ĐỊNH CƯ Ở HOA KỲ

Vào hôm 17/12/2015, 5 vị Dân Biểu Hoa Kỳ gửi thư kêu gọi Ngoại trưởng John Kerry xem xét để tái định cư cho các cựu sĩ quan Thương Phế Binh (TPB) VNCH còn sót lại ở VN hiện nay. Phản ứng và tâm tình của các cựu quân nhân TPB VNCH trước thông tin này ra sao?

Theo số liệu không chính thức của Hội H.O Cứu trợ Thương Phế Binh (TPB) & Quả phụ VNCH, hiện có khoảng hơn 500 cựu sĩ quan và 15 ngàn hạ sĩ quan cùng binh sĩ TPB VNCH đang sinh sống ở VN. 40 năm, kể từ khi cuộc chiến tranh VN kết thúc, có thể là một cái chớp mắt đối với nhiều người nhưng riêng với những cựu quân nhân TPB VNCH thì đây là thời gian quá dài trong tuyệt vọng khi họ phải sống kiếp lưu đày trên chính quê hương mình trong thân phận của một phế nhân.

Những tháng ngày sau 30/4/1975, dù không bị đi tù cải tạo nhưng họ vẫn bị phân biệt đối xử, ngược đãi vì Chính phủ Hà Nội xếp họ vào thành phần “ngụy quân, ngụy quyền” và “có nợ máu với nhân dân”.

Vào cuối thập niên 1980, VN tiến hành đổi mới, đời sống dân chúng có phần thay đổi mà nôm na gọi là “được dễ thở hơn”. Tuy nhiên thành phần cựu quân nhân TPB VNCH không có gì khá hơn so với trước. Họ vẫn không nhận được sự trợ giúp nào từ phía cơ quan chức năng và xã hội. Là người tật nguyền với thân thể không lành lặn, họ lê lết khắp mọi nơi tìm kế sinh nhai. Nhiều người trong số họ chọn cách đi hát dạo và bán vé số để tồn tại qua ngày. Cuộc đời như thế cứ trôi, các cựu quân nhân TPB VNCH nay đầu đã bạc, sức đã mòn, sống trong bệnh tật và nghèo khổ.

Tin vui nhưng buồn

Mới đây nhất, thông tin về các Dân biểu Mỹ kêu gọi Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cứu xét cho các cựu sĩ quan TPB VNCH vào hôm 17/12 được các cựu quân nhân TPB VNCH đón nhận như tia sáng le lói ở cuối đường hầm. Một cựu Trung úy bị liệt 2 chân, thuộc Sư đoàn 9/Bộ Binh, hiện đang sống cảnh một thân một mình, cư ngụ ở vùng Đông Nam Bộ, không muốn nêu tên chia sẻ:

“Không phải riêng tôi đâu mà bất cứ một người nào nghe tin ấy thì có thể họ cũng đều vui nhưng có điều là niềm vui ấy không trọn vẹn vì đã hơi trễ đối với lứa tuổi của chúng tôi. Phải chi sớm hơn cách nay 10 năm trước! Bây giờ chúng tôi cũng già hết rồi, cũng đang bấp bênh giữa 2 bờ sinh tử. Nghe thì cảm thấy vui vui nhưng giá mà sớm hơn được thì tốt hơn”.

Hầu hết các cựu sĩ quan TPB VNCH đài ACTD tiếp xúc đều bày tỏ sự vui mừng khi nghe được thông tin này. Tuy vậy, tất cả họ có cùng ước nguyện nếu còn sống và không đi được thì vẫn mong chính phủ Hoa Kỳ giúp đỡ một cách thiết thực hơn cho cuộc sống hiện tại được vơi đi phần nào nỗi cơ cực. Cựu Chuẩn úy Nguyễn Văn Đức, bị cụt chân trái, ở Tiền Giang, tâm tình:

“Bây giờ nếu ai đi được thì đi. Còn đi không được thì cũng có nguyện vọng được số vốn để sống ở VN với gia đình được thoải mái hơn một chút”.

Gia đình của cựu quân nhân TPB Nguyễn Văn Đức bao năm qua sống lây lất nhờ vào một công vườn ổi và tiền công làm thuê, làm mướn của người vợ tảo tần. Đứa con gái út, Nguyễn Thị Trúc An, đang học lớp 11, kể trong nước mắt với đài RFA về hoàn cảnh gia đình:

“Mẹ đi làm mướn ở Sài Gòn. Cha ở nhà đi làm vườn rồi cha bị té. Em về thấy cha ngồi ở trong nhà mà cha mệt lắm. Mẹ thì không về nhà được. Em mong cha được khỏe mạnh với nhà em bớt khổ. Gia đình em khó khăn quá. Nhiều lúc cha bệnh mà không có tiền cho cha đi khám bệnh”.

Trong thâm tâm mỗi người Việt chúng ta ít nhiều mong muốn năm mới đến được hạnh phúc, thành đạt và thịnh vượng. Tuy nhiên, ước mong trong năm mới được “nằm ngủ rồi chết luôn” của rất nhiều TPB VNCH dường như không phải là điều dễ dàng để thành hiện thực

Mặc dù sống trong thời đại thông tin kỹ thuật số nhưng với Trúc An, Mỹ là một đất nước xa xôi bên kia Thái Bình Dương và em không hình dung nổi nếu gia đình được qua định cư ở một nơi xa lạ thì cuộc sống có bớt khổ hơn không. Tuy nhiên, trả lời câu hỏi của Hòa Ái rằng nếu gia đình được di dân đến Hoa Kỳ thì có muốn đi hay không, Trúc An khẳng định là “đi” chỉ vì:

“Đi qua bển ở với ba, để ba ở một mình không ai lo”.

Ước mơ và ước vọng

Đó cũng là câu trả lời của số đông những người con của các cựu sĩ quan TPB VNCH mà Hòa Ái ghi nhận được. Đối với họ, được di dân qua Mỹ không phải là một cuộc đổi đời vì hầu như họ không có nhiều kiến thức về xã hội ở xứ sở được cho là một trong những quốc gia văn minh nhất thế giới. Nguyện vọng của họ được đi chỉ vì tình cảm gia đình keo sơn gắn bó. Và đa số họ ước mong trở thành y tá không phải vì biết được đây là nghề thịnh hành ở Mỹ mà chỉ đơn thuần là săn sóc cho cha mẹ lúc tuổi già sức yếu vì e ngại không đủ tiền chữa bệnh như ở VN.

Trong khi trao đổi với gia đình các cựu quân nhân TPB VNCH qua điện thoại, ký ức tuổi thơ của Hòa Ái ùa về hình ảnh những người tàn phế ăn xin ở vùng đồng bằng Sông Cửu Long. Tâm tưởng của Hòa Ái không bao giờ phai nhòa về một người TPB VNCH vô danh trên chuyến phà qua sông Tiền trong một buổi chiều mưa tầm tã. Người TPB này bị cụt 2 chân và mù 1 con mắt với cái mủm dùa treo tòn ten nơi cần cổ, bò trườn một cách khó nhọc xin từng đồng bạc lẻ của những hành khách hảo tâm. Vì nhớ đến người TPB VNCH vô danh này, Hòa Ái liên lạc với Trung sĩ nhất Phan Văn Thất, 82 tuổi, ở Long An. Dù nhớ rõ tên tuổi của mình nhưng ông là 1 TPB VNCH vô danh đúng nghĩa. Ông không có bất kỳ giấy tờ tùy thân nào của chế độ cũ lẫn chế độ mới. Hiện ông bán vé số ở vùng ngã 3 Thủ Thừa, Cầu sắt Lộ tẻ để sống qua ngày nhưng thật là khốn khó ở tuổi đời gần đất xa trời.

“Nhiều khi mình đưa cho khách mua, họ cầm trên tay rồi vọt chạy luôn, lấy hết cọc vé số vậy đó”.

Năm 2016 sắp đến với nhiều niềm hân hoan, ước vọng. Và nguyện ước cuối đời của ông Trung sĩ nhất 82 tuổi là:

“Hy vọng, ước nửa đêm nằm ngủ chết luôn. Vậy thôi!”

Trong thâm tâm mỗi người Việt chúng ta ít nhiều mong muốn năm mới đến được hạnh phúc, thành đạt và thịnh vượng. Tuy nhiên, ước mong trong năm mới được “nằm ngủ rồi chết luôn” của rất nhiều TPB VNCH dường như không phải là điều dễ dàng để thành hiện thực.